Ο ισχύων κανονισμός, γνωστός ως EU261, ισχύει από το 2005, παρέχοντας στους επιβάτες αποζημίωση και υποστήριξη σε περίπτωση που το ταξίδι τους δεν πάει σύμφωνα με το σχέδιο. Η αναθεώρηση των κανόνων αυτών συζητείται από το 2013, αλλά επανήλθε στην επιφάνεια αυτή την εβδομάδα, καθώς οι Βρυξέλλες δέχονται και πάλι πιέσεις από τις αεροπορικές εταιρείες και τις ομάδες πίεσης.

Αυτό θα σήμαινε ότι θα μπορούσε να αλλάξει το χρονικό διάστημα που πρέπει να καθυστερήσει η πτήση σας πριν καταβληθεί η αποζημίωση.

Επί του παρόντος, οι επιβάτες πρέπει να φτάσουν στον προορισμό τους με τουλάχιστον τρεις ώρες καθυστέρηση προκειμένου να ισχύσει το ΕΕ261. Μια νέα πρόταση υπό την ηγεσία της Πολωνίας, η οποία ασκεί επί του παρόντος την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να αυξήσει το όριο αυτό σε τουλάχιστον πέντε ώρες.

“Οι αλλαγές αυτές θα ήταν εξαιρετικά επιζήμιες για τους καταναλωτές”, λέει ο Coby Benson, δικηγόρος αποζημίωσης για καθυστερήσεις πτήσεων στην Bott & Co, σημειώνοντας ότι το ισχύον όριο των τριών ωρών αποτελεί κίνητρο για τις αεροπορικές εταιρείες να λειτουργούν με ακρίβεια. “Εάν το όριο αυξηθεί στις πέντε ώρες, οι αεροπορικές εταιρείες δεν θα αντιμετωπίσουν καμία ποινή για αυτές τις μεγάλες καθυστερήσεις και, επομένως, η ταλαιπωρία των επιβατών θα αυξηθεί”.

Τι είναι το EU261 και πώς προστατεύει τους επιβάτες;

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 261/2004, κοινώς αναφερόμενος ως ΕΕ261, είναι ένας κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καθορίζει τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών σε περιπτώσεις καθυστερήσεων, ακυρώσεων πτήσεων και άρνησης επιβίβασης. Εξασφαλίζει ότι οι επιβάτες δικαιούνται αποζημίωση, βοήθεια και επιστροφή χρημάτων όταν τα ταξιδιωτικά τους σχέδια αποτυγχάνουν.

Ο κανονισμός ΕΕ261 ισχύει για κάθε πτήση που αναχωρεί από αερολιμένα της ΕΕ, ανεξάρτητα από την εθνικότητα της αεροπορικής εταιρείας, και για πτήσεις που φθάνουν σε αερολιμένες της ΕΕ, εφόσον εκτελούνται από αεροπορική εταιρεία της ΕΕ. Δεν καλύπτει τις πτήσεις που κατευθύνονται προς την Ευρώπη με αεροπορικές εταιρείες εκτός ΕΕ ή τις μη ευρωπαϊκές πτήσεις που έχουν ενδιάμεσο σταθμό στην Ευρώπη.

Επί του παρόντος, οι επιβάτες δικαιούνται αποζημίωση εάν καθυστερήσουν για περισσότερες από τρεις ώρες, εάν η πτήση ακυρωθεί εντός 14 ημερών από την αναχώρηση και εάν τους αρνήθηκαν την επιβίβαση επειδή η πτήση ήταν υπεράριθμη.

Η αποζημίωση δεν καταβάλλεται για “έκτακτες περιστάσεις”, στις οποίες περιλαμβάνονται οι ακραίες καιρικές συνθήκες, οι περιορισμοί στον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας, οι απεργίες που δεν αφορούν το προσωπικό της αεροπορικής εταιρείας και η πολιτική αστάθεια.

Το ποσό της αποζημίωσης που θα λάβετε εξαρτάται από τη διάρκεια της καθυστέρησης και την απόσταση της πτήσης σας. Το μέγιστο καταβλητέο ποσό για κάθε μία απαίτηση είναι 600 ευρώ, το οποίο αφορά πτήση άνω των 3.500 χιλιομέτρων και καθυστέρηση τεσσάρων και πλέον ωρών.

“Η σημασία των αξιόπιστων και ασφαλών ταξιδιών για τους καταναλωτές έχει αναδειχθεί από το αεροπορικό χάος των τελευταίων καλοκαιριών και την πανδημία του κοροναϊού”, δήλωσε στο Euronews Travel η Karolina Wojtal, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτών (ECC) στη Γερμανία. “Πολύ συχνά, οι επιβάτες έρχονται αντιμέτωποι με ακυρωμένες ή καθυστερημένες πτήσεις”.

Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας αποζημίωσης πτήσεων Skycop, σχεδόν το 2% των αναχωρήσεων από αεροδρόμια της ΕΕ είτε καθυστέρησαν σημαντικά είτε ακυρώθηκαν το 2024. Μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου, τους μήνες με τη μεγαλύτερη ταξιδιωτική κίνηση, περισσότερες από 60.000 πτήσεις διαταράχθηκαν σε βαθμό που να καλύπτονται από το EU261. Η Skycop εκτιμά ότι ο συνολικός λογαριασμός ανέρχεται σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις επιβατών.

Ποιες είναι οι αλλαγές στην αποζημίωση των πτήσεων που εξετάζονται επί του παρόντος;

Οι αλλαγές που συζητούνται τώρα είναι οι ίδιες που προτάθηκαν το 2013. Αυτές περιλαμβάνουν τη θέσπιση ενός δομημένου συστήματος αποζημίωσης για τις καθυστερήσεις, το οποίο από το σημερινό όριο των τριών ωρών θα φτάνει τις πέντε ώρες για τις πτήσεις μικρών αποστάσεων, τις εννέα ώρες για τις μεσαίες αποστάσεις και έως και τις 12 ώρες για τις μεγαλύτερες πτήσεις.

“Μια τέτοια αναθεώρηση θα αποδυναμώσει σημαντικά τα δικαιώματα των επιβατών με την αύξηση των ορίων αποζημίωσης”, λέει ο Reinhold Schranz, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτών στην Αυστρία. “Αυτό θα οδηγούσε σε μια κατάσταση όπου σχεδόν το 85% των επηρεαζόμενων επιβατών δεν θα δικαιούνταν πλέον αποζημίωση -αφού οι περισσότερες καταγεγραμμένες καθυστερήσεις κυμαίνονται μεταξύ 2 και 4 ωρών”.

Η Airlines4Europe, μια ένωση αεροπορικών εταιρειών που εκπροσωπεί το 70% της ευρωπαϊκής αεροπορικής κίνησης, υποστηρίζει ότι η επέκταση της καθυστέρησης της πτήσης στις πέντε ώρες θα είχε ως αποτέλεσμα να φτάσουν στον προορισμό τους περισσότεροι επιβάτες. Λένε ότι “θα λειτουργούσε ως ισχυρό κίνητρο για τις αεροπορικές εταιρείες να επιλύσουν τυχόν καθυστερήσεις πριν φτάσουν στο όριο” και να αποφύγουν την ακύρωση της πτήσης.