Στις αλλαγές περιλαμβάνεται η μείωση του ποσοστού των επωφελούμενων για δωρεάν φοίτηση στα μεταπτυχιακά προγράμματα από 40% σε 30% του συνόλου των φοιτητών, αλλά και η προσθήκη ποσόστωσης όσον αφορά τη συμμετοχή των φοιτητών στη Σύγκλητο, η οποία ορίζεται στο 10%. Σχετικά με το ακαδημαϊκό άσυλο, η πολιτική ηγεσία έκρινε ότι η μοναδική διευκρίνιση που έπρεπε να κάνει στο σχετικό άρθρο είναι η προσθήκη για επέμβαση της Αστυνομίας στην περίπτωση τροχαίου ατυχήματος! Για τα θέματα ανομίας που ταλαιπωρούν τα ελληνικά Πανεπιστήμια πετάει το μπαλάκι της ευθύνης στο Πρυτανικό Συμβούλιο του Ιδρύματος.
Τα 10 σημεία του νομοσχεδίου:

1. Μεταπτυχιακά

Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (2018-2019) θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το νέο νομικό πλαίσιο για τα μεταπτυχιακά προγράμματα των πανεπιστημίων. Φέτος, τα προγράμματα που έχουν ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες επιλογής και εγγραφής φοιτητών θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους βάσει των προηγούμενων διατάξεων, ενώ οι εγγεγραμμένοι φοιτητές θα υπόκεινται στον προηγούμενο νόμο μέχρι την ολοκλήρωση των σπουδών τους, ακόμα και στην περίπτωση που το μεταπτυχιακό, σύμφωνα με το νέο νόμο, έχει σταματήσει τη λειτουργία του.

Το πράσινο φως για τη διαδικασία λειτουργίας ενός μεταπτυχιακού προγράμματος πλέον θα δίνεται από το γραφείο του υπουργού Παιδείας. Βάσει του νομοσχεδίου, τα Ιδρύματα θα πρέπει να κοινοποιήσουν την απόφαση ίδρυσης των μεταπτυχιακών στον υπουργό Παιδείας, ο οποίος έχει δικαίωμα να προχωρήσει σε παρεμβάσεις στην περίπτωση που κρίνει ότι είναι υψηλά τα τέλη φοίτησης. Αν και στελέχη του υπουργείου Παιδείας επιμελώς αποφεύγουν να κάνουν λόγο για «αξιολόγηση» μεταπτυχιακών ή και για δικαίωμα από την πλευρά της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας για «λουκέτο» σε μεταπτυχιακό, δεν διαψεύδουν αυτή την πιθανότητα, σημειώνοντας βέβαια ότι θα αφορά «ακραίες περιπτώσεις». Αντίθετα, τα στελέχη του υπουργείου Παιδείας αρέσκονται στο να κάνουν λόγο για «ορθολογικοποίηση» της λειτουργίας τους.

Τέλος, στο μοναδικό ζήτημα που έκανε πίσω η ηγεσία είναι το ποσοστό των φοιτητών που έχουν δικαίωμα στη δωρεάν φοίτηση, το οποίο ψαλιδίζεται στο 30%. Πάντως, μερίδα πρυτάνεων κάνει λόγο για κλείσιμο πολλών μεταπτυχιακών, με συνεπακόλουθο πολλαπλασιασμό των μεταπτυχιακών σε ιδιωτικά κολέγια, ενώ σχετικά με τη δωρεάν φοίτηση, κατηγορούν τον κ. Γαβρόγλου ότι μεταθέτει την ευθύνη του για φοιτητική μέριμνα στις πλάτες των Ιδρυμάτων.

2. Master

Ενα χρόνιο αίτημα των Ιδρυμάτων με πενταετείς σπουδές ικανοποιεί ο Κώστας Γαβρόγλου, αναγνωρίζοντας την απονομή master στην ειδικότητα των τμημάτων βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων.

Βέβαια, η αναγνώριση αυτή έχει μόνο ακαδημαϊκά οφέλη, καθώς επιτρέπει στον κάτοχο πρόσβαση σε διδακτορικό, αμέσως μετά τη λήψη του ενιαίου και αδιάσπαστου τίτλου σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου.

Ομως, δεν έχει καμία επιπλέον μοριοδότηση σε διαγωνισμούς ούτε επιφέρει μισθολογικές ή βαθμολογικές μεταβολές.

3. Διετή προγράμματα σπουδών

«Παράθυρο» για τη διενέργεια διετών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης για αποφοίτους ΕΠΑΛ ορίζεται στο νομοσχέδιο, με τις προθέσεις του υπουργείου αλλά και τη λειτουργία στη πράξη αυτών να παραμένουν γκρίζα σημεία.

Τα εν λόγω προγράμματα θα απονέμουν δίπλωμα επιπέδου 5 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Οπως ακριβώς και τα δημόσια ΙΕΚ. Η ρύθμιση λοιπόν εύλογα προκαλεί ερωτήματα σχετικά με το μέλλον των ΙΕΚ, εφόσον πλέον το έργο τους θα συντελείται και εντός των Ανώτατων Ιδρυμάτων.

Βέβαια, για να ξεκινήσει η διενέργεια των διετών προγραμμάτων, οι πρόεδροι των ΤΕΙ (σ.σ. μετά την ψήφιση θα είναι πλέον πρυτάνεις βάσει του νομοσχεδίου) έχουν ζητήσει τη μετονομασία τους σε Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών, καθώς έχουν εκφράσει φόβους ότι στην περίπτωση που δεν γίνει αυτό, θα εξελιχθούν σε «δεξαμενή» αποφοίτων ΕΠΑΛ και θα ακυρωθεί το έργο τους στις τετραετείς σπουδές. Θολό είναι το σημείο των κριτηρίων επιλογής των σπουδαστών. Ο Κώστας Γαβρόγλου επιθυμεί ελεύθερη πρόσβαση, τα ΤΕΙ δεν είναι σύμφωνα και η συζήτηση βρίσκεται ακόμα σε νηπιακό στάδιο για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει στην πράξη αυτή η πρωτοβουλία.

4. Συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων ΑΕΙ

Σχετικά με τη μετονομασία των ΤΕΙ, το υπουργείο Παιδείας έχει ανοίξει νέους δρόμους, μετά την πρωτοβουλία του για ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής μέσω της συγχώνευσης δύο ΤΕΙ. Στο άρθρο 5 του νομοσχεδίου ορίζεται η Ιδρυση, συγχώνευση, κατάτμηση, μετονομασία ή κατάργηση ΑΕΙ με προεδρικό διάταγμα. Οι συζητήσεις για «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον και των υπόλοιπων ΤΕΙ που προσβλέπουν σε συγχωνεύσεις, έπειτα από το πράσινο φως που πήραν από τον υπουργό Παιδείας, για να ικανοποιήσουν το πολυπόθητο αίτημά τους για μετονομασία.

5. Ακαδημαϊκό άσυλο

Επανέρχεται το άσυλο στα ΑΕΙ, με την επέμβαση της Αστυνομίας να επιτρέπεται σε περιπτώσεις κακουργημάτων και εγκλημάτων κατά της ζωής. Η απόφαση για επέμβαση λαμβάνεται από το Πρυτανικό Συμβούλιο και όχι μόνο από τον πρύτανη όπως ίσχυε. Μοναδικές εξαιρέσεις η φωτιά ή το… τροχαίο ατύχημα.

6. Διδακτορικά σε ΤΕΙ

Ανοίγει το δρόμο για διενέργεια διδακτορικού και στα ΤΕΙ το νομοσχέδιο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, με τα κριτήρια να καθορίζονται, κατά την προσφιλή τακτική της πολιτικής ηγεσίας, με υπουργική απόφαση. Σύμφωνα με τη διάταξη, θα συσταθεί Επιτροπή από τον υπουργό Παιδείας αποτελούμενη από καθηγητές Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, η οποία θα εισηγηθεί στην ηγεσία τα κριτήρια βάσει των οποίων τα Τεχνολογικά Ιδρύματα θα έχουν τη δυνατότητα διενέργειας διδακτορικού.

7. Συμμετοχή φοιτητών στα όργανα του Ιδρύματος

Σε ποσοστό 10% του συνόλου της Συγκλήτου ορίζεται η συμμετοχή των φοιτητών, με τον εκπρόσωπο να εκλέγεται μαζί με αναπληρωτές για ετήσια θητεία από φοιτητές του Ιδρύματος. Οι φοιτητές έχουν δικαίωμα συμμετοχής, όχι όμως και ψήφου.

8. Ξεχωριστό ψηφοδέλτιο

Πρόκειται για μία από τις τροπολογίες που αποτελεί κόκκινο «πανί» για μεγάλη μερίδα πρυτάνεων, καθώς ορίζει από ξεχωριστό ψηφοδέλτιο για τους πρυτάνεις και τους αντιπρυτάνεις. Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, επανέρχονται οι αρχές της νομιμότητας, της διαφάνειας, της δημοκρατικότητας και της χρηστής διοίκησης. Οι επικριτές αυτής της ρύθμισης καταγγέλλουν ότι επιχειρείται «παρέμβαση» στη σύνθεση του Πρυτανικού Συμβουλίου. Λέγεται ότι με τον τρόπο αυτό ο εκάστοτε υπουργός μπορεί να ελέγξει τους πρυτάνεις οι οποίοι δεν θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν πλέον τους συνεργάτες τους αντιπρυτάνεις. Αντίθετα, ενδέχεται να κληθούν να βρεθούν στο ίδιο πρυτανικό σχήμα με αντιπρυτάνεις που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις. «Είναι η λογική του διαίρει και βασίλευε» αναφέρει πρύτανης στον «Ε.Τ.», παρουσιάζοντας το εξής παράδειγμα: «Πρύτανης που εξελέγη στο δεύτερο γύρο με οριακή πλειοψηφία, να έχει αντιπρύτανη που εξελέγη με μεγάλη πλειοψηφία. Πόσο ισχυρός θα είναι ο συγκεκριμένος πρύτανης έναντι του αντιπρύτανη; Πάντως, η σύνθεση αυτών των σχημάτων ενδέχεται να προκαλέσει και τεράστιες δυσλειτουργίες στα Ιδρύματα.

9. Διαγωγή κοσμία

Πιστή στις δεσμεύσεις που είναι ιδεολογικά φορτισμένες και χωρίς το βάρος πολιτικού κόστους, η πολιτική ηγεσία με την πρώτη ευκαιρία που βρήκε μέσω του νομοσχεδίου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, έσπευσε να καταργήσει τη διαγωγή κοσμία. Οχι ως όρο, καθώς κρίνει ότι ο χαρακτηρισμός έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα, αλλά να εξαλείψει οποιαδήποτε αναφορά του στους τίτλους σπουδών, όπως ιδίως στα απολυτήρια, τα αποδεικτικά απόλυσης και τα κάθε είδους αποδεικτικά και πιστοποιητικά σπουδών.

10. Κατάργηση 4ου πεδίου

Οπως ήταν ήδη γνωστό, από την επόμενη σχολική χρονιά το 4ο επιστημονικό πεδίο που περιελάμβανε τα παιδαγωγικά τμήματα καταργείται. Στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2018 τα επιστημονικά πεδία μειώνονται σε τέσσερα και η εισαγωγή των υποψηφίων στα εν λόγω τμήματα θα γίνεται από όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς την εξέταση σε επιπλέον υποχρεωτικό μάθημα, όπως ίσχυε μέχρι φέτος.

ΕΛΠΙΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου