Η Έκθεση για την Παγκόσμια Κατάσταση των Παιδιών 2024: Το μέλλον των Παιδιών σε έναν Μεταβαλλόμενο Κόσμο, παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο τρεις μεγάλες παγκόσμιες τάσεις – ή megatrends – θα επηρεάσουν τις ζωές των παιδιών έως το 2050. Οι μεγάλες τάσεις – δημογραφικές μεταβολές, κλιματικές και περιβαλλοντικές κρίσεις και ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις – παρέχουν βασικές ενδείξεις για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που θα κληθούν να διαχειριστούν τα παιδιά στο μέλλον.

«Τα παιδιά βιώνουν μυριάδες κρίσεις, από κλιματικές καταστροφές έως διαδικτυακούς κινδύνους, και αυτές πρόκειται να ενταθούν τα επόμενα χρόνια», δήλωσε η Εκτελεστική Διευθύντρια της UNICEF, Κάθριν Ράσελ. «Οι προβλέψεις σε αυτήν την Έκθεση αποδεικνύουν ότι οι αποφάσεις που λαμβάνουν – ή όχι – οι παγκόσμιοι ηγέτες σήμερα, καθορίζουν τον κόσμο που θα κληρονομήσουν τα παιδιά. Η δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος το 2050 απαιτεί κάτι περισσότερο από φαντασία, απαιτεί δράση. Δεκαετίες προόδου, ιδιαίτερα για τα κορίτσια, απειλούνται».

Κλιματική Κρίση: Η ραγδαία κλιμάκωση της κλιματικής κρίσης είναι ήδη καταστροφική, με το 2023 να είναι η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί στην ιστορία της ανθρωπότητας. Σύμφωνα με την Έκθεση, τη δεκαετία 2050-2059, οι κλιματικές και περιβαλλοντικές κρίσεις αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο διαδεδομένες, με οκτώ φορές περισσότερα παιδιά να εκτίθενται σε ακραίους καύσωνες, τρεις φορές περισσότερα παιδιά να εκτίθενται σε ακραίες πλημμύρες ποταμών και σχεδόν διπλάσια να εκτίθενται σε ακραίες δασικές πυρκαγιές, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 2000.

Η Έκθεση υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για στοχευμένη περιβαλλοντική δράση για την προστασία όλων των παιδιών και τον περιορισμό των κινδύνων που αντιμετωπίζουν.

Δημογραφικές Μεταβολές: Η Υποσαχάρια Αφρική και η Νότια Ασία προβλέπεται να έχουν τον μεγαλύτερο πληθυσμό παιδιών τη δεκαετία του 2050. Τα δεδομένα υποδηλώνουν επίσης τάση γήρανσης του παγκόσμιου πληθυσμού, με το ποσοστό των παιδιών να αναμένεται να μειωθεί σε κάθε περιοχή του κόσμου.

Ραγδαίες Τεχνολογικές Εξελίξεις: Εν τω μεταξύ, η έκθεση αναγνωρίζει ότι τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) προσφέρουν τόσο εξελίξεις όσο και κινδύνους για τα παιδιά, τα οποία ήδη αλληλοεπιδρούν με την τεχνητή νοημοσύνη που είναι ενσωματωμένη σε εφαρμογές, παιχνίδια, εικονικούς βοηθούς και λογισμικό εκμάθησης. Αλλά, το ψηφιακό χάσμα παραμένει έντονο. Το 2024, πάνω από το 95 τοις εκατό των ανθρώπων σε χώρες υψηλού εισοδήματος είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, σε σύγκριση με σχεδόν 26 τοις εκατό στις χώρες χαμηλού εισοδήματος.

Η Έκθεση σημειώνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό των νέων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος δυσκολεύεται να αποκτήσει πρόσβαση σε ψηφιακές δεξιότητες και αυτό θα επηρεάσει την ικανότητά τους να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά και υπεύθυνα τα ψηφιακά εργαλεία στην εκπαίδευση και στους μελλοντικούς χώρους εργασίας. Αυτά τα εμπόδια συχνά συνδέονται με κοινωνικοοικονομικές ανισότητες, φύλο, γνωστικό επίπεδο και προσβασιμότητα.

Τα αισιόδοξα δεδομένα της Έκθεσης αφορούν στο προσδόκιμο επιβίωσης κατά τη γέννηση το οποίο προβλέπεται να αυξηθεί, καθώς και στην πρόοδο των τελευταίων 100 χρόνων στην πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση η οποία προβλέπεται επίσης να διατηρηθεί, με σχεδόν το 96 τοις εκατό των παιδιών παγκοσμίως να αναμένεται να έχουν πρόσβαση τουλάχιστον στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τη δεκαετία του 2050, από 80 τοις εκατό τη δεκαετία του 2000. Ομοίως, με αυξημένες επενδύσεις στην εκπαίδευση και τη δημόσια υγεία, καθώς και με πιο αυστηρή προστασία του περιβάλλοντος, η έκθεση αναφέρει ότι τα αποτελέσματα για τα παιδιά θα μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά, με το χάσμα μεταξύ των φύλων στο μορφωτικό επίπεδο και την έκθεση σε περιβαλλοντικούς κινδύνους να μειώνονται.

Η Παγκόσμια Κατάσταση των Παιδιών 2024 υπογραμμίζει το πόσο σημαντικό είναι όλες οι κρατικές στρατηγικές, πολιτικές και παρεμβάσεις να έχουν στο επίκεντρο τα δικαιώματα του παιδιού, όπως αυτά περιγράφονται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και απαιτεί την αντιμετώπιση των προκλήσεων αλλά και την αξιοποίηση των ευκαιριών που δημιουργούν οι τρεις μεγάλες αυτές τάσεις:

• Επένδυση στην εκπαίδευση, τις υπηρεσίες και τις βιώσιμες και ανθεκτικές πόλεις για τα παιδιά.
• Διεύρυνση της κλιματικής ανθεκτικότητας σε υποδομές, τεχνολογία, βασικές υπηρεσίες και συστήματα κοινωνικής υποστήριξης.
• Παροχή συνδεσιμότητας και ασφαλούς τεχνολογικού σχεδιασμού για όλα τα παιδιά.

Φέτος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού – την ετήσια ημέρα δράσης της UNICEF για τα παιδιά, το Γραφείο της UNICEF στην Ελλάδα ζητά από παιδιά, νέους, δημόσια πρόσωπα, εκπροσώπους από τα πεδία της πολιτικής, των ΜΜΕ και των τεχνών, αλλά και από όλους εμάς να ενημερωθούμε εκτενώς για την κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα και στον κόσμο αλλά και για τα δικαιώματα των παιδιών μέσω της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ και να μοιραστούμε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ποιο ή ποια δικαιώματα θεωρούμε πιο επίκαιρα για τα παιδιά στην Ελλάδα και τον κόσμο, σήμερα.

«Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού είναι μια στιγμή για τους ηγέτες να επιδείξουν τη δέσμευσή τους στα δικαιώματα και την ευημερία κάθε παιδιού», είπε ο Ράσελ. «Μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά και πρέπει να ξεκινήσουμε σήμερα».