Βάσει των όρων της συμφωνίας, στην επίτευξη της οποίας βοήθησε η Τουρκία, 215 Ουκρανοί –οι περισσότεροι από τους οποίους αιχμαλωτίστηκαν μετά την πτώση της πόλης-λιμάνι– αφέθηκαν ελεύθεροι χθες, Τετάρτη. Από την πλευρά της η Ουκρανία έστειλε πίσω στη Ρωσία 55 Ρώσους και Ουκρανούς που πρόσκεινται στη Μόσχα.

Δέκα αλλοδαποί αφέθηκαν επίσης ελεύθεροι έπειτα από μεσολάβηση του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. “Πέντε υπερήρωες έχουν ανταλλαγεί με 55 από εκείνους που δεν αξίζουν ούτε συμπόνια ούτε οίκτο”, δήλωσε ο Ζελένσκι, σε χθεσινοβραδινό διάγγελμά του όπου καλωσόρισε την ευρύτερη απελευθέρωση ως “μία νίκη για τη χώρα”.

Η χρονική στιγμή και το μέγεθος της ανταλλαγής αιχμαλώτων προκάλεσε έκπληξη. Νωρίτερα την ίδια ημέρα ο Πούτιν είχε ανακοινώσει μερική επιστράτευση στη Ρωσία προφανώς σε μια κλιμάκωση της σύγκρουσης που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο. Προσκείμενοι στη Ρωσία αυτονομιστές δήλωσαν τον περασμένο μήνα πως οι διοικητές της Μαριούπολης θα προσάγονταν σε δίκη.

Οι πέντε υψηλόβαθμοι διοικητές που αφέθηκαν ελεύθεροι είναι ο αντισυνταγματάρχης Ντένις Προκοπένκο και ο αναπληρωτής του Σβιατοσλάβ Παλαμάρ, μέλη και οι δύο του Τάγματος Αζόφ, που διεξήγαγε το μεγαλύτερο μέρος της μάχης στη Μαριούπολη, και έχει αποθεωθεί στην Ουκρανία.

Ελεύθεροι αφέθηκαν επίσης ο Σέρχιι Βολίνσκι, διοικητής της 36ης ταξιαρχίας πεζοναυτών, ο οποίος τον Απρίλιο έστειλε ένα μήνυμα μέσω βίντεο από εκεί όπου είχαν ταμπουρωθεί οι μαχητές σε οχυρά καταφύγια κάτω από την τεράστια χαλυβουργία Αζοφστάλ στη Μαριούπολη. “Αυτή είναι η έκκλησή μας προς τον κόσμο. Μπορεί να είναι η τελευταία που κάνουμε. Μπορεί να μας μένουν μόνο μερικές ημέρες ή ώρες”, είχε πει τότε.

Οι τρεις άνδρες συνέδραμαν στην ηγεσία της αντίστασης που κράτησε κάμποσες εβδομάδες προτού εκείνοι και εκατοντάδες μαχητές του Αζόφ παραδοθούν τον Μάιο σε υποστηριζόμενες από τους Ρώσους δυνάμεις. Ο Ζελένσκι είχε βιντεοδιάσκεψη με τους άνδρες μετά την απελευθέρωσή τους από την αιχμαλωσία.

Οι πέντε διοικητές θα μείνουν στην Τουρκία μέχρι το τέλος του πολέμου, και ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν για την βοήθειά του έπειτα από έναν μακρύ και δύσκολο όπως τον χαρακτήρισε αγώνα προκειμένου να εξασφαλιστεί η απελευθέρωσή τους.

Οι αλλοδαποί που αφέθηκαν ελεύθεροι περιλαμβάνουν δύο Βρετανούς και έναν Μαροκινό που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο τον Ιούνιο αφού αιχμαλωτίστηκαν ενώ πολεμούσαν για την Ουκρανία. Αφέθηκαν επίσης ελεύθεροι άλλοι τρεις Βρετανοί, δύο Αμερικανοί, ένας Κροάτης και ένας Σουηδός υπήκοος.

Μεταξύ εκείνων που απελευθερώθηκαν από την Ουκρανία είναι ο Βίκτορ Μεντβεντσούκ, ο ηγέτης του εκτός νόμου φιλορωσικού κόμματος που αντιμετώπιζε κατηγορίες για προδοσία. Το Ριάντ πέτυχε μια διευθέτηση με την οποία οι δέκα αλλοδαποί μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στη Σαουδική Αραβία. Οι πολίτες των ΗΠΑ που απελευθερώθηκαν είναι ο Αλεξάντερ Ντρούεκε, 39 ετών και ο Άντι Χιούι, 27 ετών, αμφότεροι από την Αλαμπάμα, οι οποίοι αιχμαλωτίστηκαν τον Ιούνιο ενώ πολεμούσαν στην ανατολική Ουκρανία.

Οι Βρετανοί Έιντεν Άσλιν και Σον Πίνερ και ο Μαροκινός Μπραχίμ Σααντούν είχαν καταδικαστεί σε θάνατο από δικαστήριο στην αυτοανακηρυχθείσα Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ. Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την επιστροφή 55 Ρώσων στρατιωτικών μετά την πιο σημαντική συμφωνία ανταλλαγής αιχμαλώτων με το Κίεβο από την έναρξη της επίθεσης στην Ουκρανία.

“Όλοι οι στρατιωτικοί έφθασαν στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας με στρατιωτικά ελικόπτερα και βρίσκονται σε ιατρικές εγκαταστάσεις του υπουργείου”, ανέφερε σε μια ανακοίνωση το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, χωρίς να κάνει αναφορά στον πρώην βουλευτή, προσκείμενο στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, Βίκτορ Μεντβεντσούκ, ο οποίος περιλαμβάνεται στους απελευθερωθέντες σύμφωνα με το Κίεβο. Ωστόσο ο φιλορώσος αυτονομιστής ηγέτης της αυτόκλητης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Ντένις Πουσίλιν, δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ria Novosti πως ο Βίκτορ Μεντβεντσούκ περιλαμβάνεται σε αυτούς που απελευθερώθηκαν από το Κίεβο.

“Είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με τους συγγενείς τους”, δήλωσε το ρωσικό υπουργείο και πρόσθεσε πως οι στρατιωτικοί “έλαβαν την απαραίτητη ψυχολογική και ιατρική συνδρομή”. Σήμερα, εξάλλου, ο ρωσικός στρατός κατηγόρησε και πάλι το Κίεβο ότι “συνεχίζει τις προκλήσεις” προκειμένου να “δημιουργήσει μια απειλή καταστροφής (…) στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια”, τον μεγαλύτερο της Ευρώπης.

“Την Τετάρτη, 13 βλήματα εκτοξεύθηκαν από το ουκρανικό πυροβολικό εναντίον της πόλης Ενέρχονταρ (όπου βρίσκεται ο σταθμός) και την περιοχή που γειτνιάζει με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια”, ανέφερε στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Άμυνας. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, “η ραδιολογική κατάσταση” στις εγκαταστάσεις του σταθμού είναι ωστόσο “κανονική”. Εδώ και μερικούς μήνες, οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί ανταλλάσσουν κατηγορίες για πλήγματα γύρω από τον σταθμό.