Υποκύπτοντας στη δύναμη της ανάγκης, η κομμουνιστική κυβέρνηση της Κούβας (που έχει εξασφαλίσει πρακτικά δωρεάν κατοικία σε όλους τους πολίτες) υποχρεώθηκε να αλλάξει απότομα «οικονομικό υπόδειγμα», σοκάροντας τους κατοίκους της και υποχρεώνοντας τον πρόεδρο Μιγκέλ-Ντίας Κανέλ, να ορκιστεί ότι το μακροοικονομικό πρόγραμμα σταθεροποίησης, που ανακοίνωσε στη Βουλή της Αβάνας ο πρωθυπουργός Μανουέλ Μαρέρο Κρους δεν αποτελεί «ένα νεοφιλελεύθερο πακέτο ενάντια στον λαό»!

Είναι γεγονός ότι τα μέτρα που εξήγγειλε ο Κρους για το 2024 δεν έχουν σχέση με τη βαρβαρότητα του προγράμματος του Χαβιέρ Μιλέι στην Αργεντινή -όπου ήδη όρθωσε τείχος σε αυτά το Ανώτατο Δικαστήριο. Ομως είναι σίγουρο ότι θα σόκαραν τον Φιντέλ και τον Ραούλ Κάστρο -δηλαδή τους επαναστάτες, προκατόχους του Κανέλ- όσο κι αν κατανοούσαν τις συνθήκες ανωτέρας βίας.

Οι Κουβανοί θα καταπιούν ένα πολύ πικρό χάπι για να αντιμετωπιστούν ο καλπάζων πληθωρισμός (επισήμως 30%, στην πραγματικότητα πολύ υψηλότερος), οι ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα και οι τακτικές διακοπές ρεύματος, που έχουν πυροδοτήσει ένα νέο κύμα μετανάστευσης από το νησί.

Παραμονές Πρωτοχρονιάς, ο πρωθυπουργός Μαρέρο Κρους ανακοίνωσε στην Εθνοσυνέλευση της Λαϊκής Εξουσίας, ότι καταργούνται πλέον οι γενικευμένες επιδοτήσεις σε τρόφιμα, καύσιμα, αγαθά και υπηρεσίες, ενώ παράλληλα θα επιβληθούν αυξήσεις στα τιμολόγια της ενέργειας, του νερού και των καυσίμων, όπως και στα μέσα μεταφοράς. Τα τελευταία χρόνια οι Κουβανοί δεν θα τα έβγαζαν πέρα χωρίς τις γενναίες κρατικές επιδοτήσεις σε ρύζι, φασόλια, μαγειρικό λάδι, πουλερικά και άλλα βασικά αγαθά. Λόγω των κάκιστων επιδόσεων της οικονομίας (συρρίκνωση του ΑΕΠ 1%-2% στο τέλος του 2023 αντί των αρχικών προβλέψεων για ανάπτυξη 3%) όλα αυτά θα κοπούν και θα αντικατασταθούν από προσωποποιημένα επιδόματα σε εκείνους «που έχουν πραγματικά ανάγκη», όπως τόνισε ο Κουβανός πρωθυπουργός. Το χάπι της λιτότητας θα χρυσωθεί κάπως με αυξήσεις σε εκπαιδευτικούς και υγειονομικούς της Κούβας, που δοκιμάζονται από την έλλειψη προσωπικού στους κλάδους τους.

Αιτία της θεραπείας-σοκ (ο Κρους δεν την αποκάλεσε έτσι, όπως ο ακροδεξιός Μιλέι, αλλά για κάτι παρόμοιο πρόκειται, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι μιλάμε για τη σοσιαλιστική Κούβα) είναι τα πολύ χαμηλότερα του αναμενομένου έσοδα από τον τουρισμό, η αδυναμία προσέλκυσης ξένων επενδύσεων στο πλαίσιο της οικονομικής φιλελευθεροποίησης του Ραούλ Κάστρο, η τεράστια έλλειψη ξένου συναλλάγματος, η διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της Covid-19 και των πολέμων και η έλλειψη διαφοροποίησης σε αγαθά και υπηρεσίες, που εμπόδισε τη βιώσιμη ανάπτυξη ιδίως στον τομέα των τροφίμων.

Ιδίως πάνω στο τελευταίο ο Κουβανός πρωθυπουργός έκανε την αυτοκριτική του για λογαριασμό του μονοκομματικού καθεστώτος, αναγνωρίζοντας ότι έγιναν λάθη και παραλείψεις στα οικονομικά προγράμματα και δεν μπορεί να ενοχοποιείται για όλα το -όντως ασφυκτικό- αμερικανικό εμπάργκο.

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, Αλεξάντρο Χιλ Φερνάντες, το κράτος δαπανά ετησίως 1,6 δισ. δολάρια σε επιδοτήσεις, αλλά αυτή η δαπάνη θα μειωθεί και θα κατευθυνθεί στους πραγματικά αδύναμους, ώστε «κανένας να μη μείνει απροστάτευτος». Ο Κρους άλλωστε ομολόγησε έμμεσα, ότι στην Κούβα υπάρχουν ταξικοί διαχωρισμοί και κοινωνικές ανισότητες, λέγοντας ότι «δεν μπορεί να επιδοτείται το ίδιο ένας ιδιώτης επιχειρηματίας με έναν συνταξιούχο». Ο πρόεδρος Κανέλ, από την πλευρά του, καθησύχασε ότι παρά τις αυξήσεις στα τρόφιμα δεν θα καταργηθεί η libreta, το περίφημο βιβλιαράκι διατίμησης των βασικών αγαθών.

Τα κυβερνητικά μέτρα, που χαρακτηρίστηκαν κατ’ ευφημισμόν από τον πρόεδρο Κανέλ ως «σταδιακή διόρθωση», περιλαμβάνουν ακόμη πώληση βενζίνης και ντίζελ στους τουρίστες σε ξένο συνάλλαγμα και δραστική υποτίμηση του κουβανέζικου πέσο έναντι του δολαρίου βάσει των υποδείξεων της κεντρικής τράπεζας, ούτως ώστε να πλησιάσει την πραγματική του αξία.

Αυτή τη στιγμή η επίσημη ισοτιμία του κουβανέζικου νομίσματος προς το δολάριο ΗΠΑ είναι 24 προς 1 για εταιρίες και 120 προς 1 για ιδιώτες, ενώ στη μαύρη αγορά φτάνει το 265 προς 1.

Η κυβέρνηση θα προσπαθήσει ακόμη να δώσει φιλί ζωής στον τουρισμό (κατέρρευσε την περσινή χρονιά με μόλις 2,45 εκατομμύρια επισκέπτες, έναντι σχεδόν 31 εκατομμυρίων της Ελλάδας) να αυξήσει τις εξαγωγές σε νικέλιο, καπνό και ρούμι, να ενισχύσει τις ξένες επενδύσεις μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, να ευνοήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να θεσπίσει νέα εταιρική φορολογία. Ο Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ δήλωσε αισιόδοξος ότι παρά τις αρχικές δυσκολίες, οι αλλαγές θα σηματοδοτήσουν «το ξεκίνημα μιας νέας τάσης στη συμπεριφορά της κουβανέζικης οικονομίας».

«Απολογείται» ο πρόεδρος  Κανέλ

“Μακάρι να μπορούσαμε να ανακοινώσουμε αυξήσεις μισθών και ότι έχουμε επάρκεια σε καύσιμα και ξένο συνάλλαγμα, για να σταματήσουν οι ελλείψεις. Δυστυχώς, όλοι ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι εφικτό”, τόνισε ο πρόεδρος Κανέλ, ομολογώντας ότι σε πρώτη φάση το πακέτο μέτρων θα οξύνει τα κοινωνικά προβλήματα!

Από το ξέσπασμα του κορονοϊού και μετά η Κούβα βυθίστηκε σε μια οικονομική κρίση, που ολοένα επιδεινώνεται. “Πήραμε περίπλοκες αποφάσεις, όσο περίπλοκη είναι η κατάσταση”, δικαιολογήθηκε χαρακτηριστικά ο Κανέλ.