Όσα συμβαίνουν στο Ισραήλ  υπογραμμίζουν ότι όσο δεν αντιμετωπίζεται πραγματικά το Παλαιστινιακό ( ή Μεσανατολικό ) η βία θα αναπαράγεται

Οι ρίζες του ζητήματος αυτού εμφανίζονται κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με τον διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Μεσανατολικο: Το αιώνιο «άλυτο» πρόβλημα και το «τρίγωνο» Ισραήλ-Ελλάδας-Τουρκίας

Ωστόσο, το Μεσανατολικό αρχίζει να παίρνει στέρεη υπόσταση το 1948 με την μονομερή ανακήρυξη του Ισραηλινού κράτους που κατέληξε ένα χρόνο αργότερα στην νίκη του Ισραήλ έναντι όλων των γειτονικών αραβικών κρατών στον Α’ Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο.

Ο πόλεμος των 6 ημερών -Ιούνιος 1967- αποτελεί σταθμό για το Μεσανατολικό, καθώς η σαρωτική νίκη του Ισραήλ, πέρα από το γεγονός ότι παγιώνει ακόμη περισσότερο την εθνική του κυριαρχία, επεκτείνει τα εδάφη του, καθώς κατακτά την Χερσόνησο του Σινά -θα επιστραφεί στην Αίγυπτο το 1978-, τα υψίπεδα του Γκολάν, την Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Ωστόσο, η επέκταση των εδαφών του Ισραήλ είναι αυτή που περιπλέκει το Μεσανατολικό ακόμη περισσότερο.

Το 2000 στο Camp David 2 και αφού είχαν προηγηθεί άτυπες διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ισραήλ και της PLO από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, αναδείχθηκε το βασικότερο πρόβλημα για την επίλυση του Παλαιστινιακού.

Το Παλαιστινιακό παραμένει μια ανοιχτή πληγή στη Μέση Ανατολή

Το Ισραήλ είναι η τέταρτη στρατιωτική δύναμη στον κόσμο. H δυσαναλογία ανάμεσα στον μικρό του πληθυσμό και την απουσία πλουτοπαραγωγικών πηγών, αφενός, και τη στρατιωτική του υπεροχή έναντι όλων των Αράβων, αφετέρου, μπορεί να εξηγηθεί κυρίως από τη φύση του κράτους αυτού και την ιδιότυπη σχέση του με τις ΗΠΑ.

Το γεγονός ότι η μικρή αυτή χώρα βασίζεται για την επιβίωσή της σε ένα κράτος – στρατόπεδο στο οποίο θητεύουν για μεγάλα διαστήματα όλοι οι πολίτες (εκτός από τους μουσουλμάνους και τους ακραίους θρησκευόμενους) εξηγεί και τη νοοτροπία της ηγεσίας του Ισραήλ που τοποθετεί τη στρατιωτική ισχύ στο επίκεντρο των πολιτικών αποφάσεων.

Το Ισραήλ δημιουργήθηκε από μια ιθύνουσα τάξη Ευρωπαίων Εβραίων σαν καταφύγιο για τους ομογενείς που είχαν υπάρξει για αιώνες οι αποσυνάγωγοι και τα θύματα της χριστιανικής Ευρώπης. Οι σιωνιστές πατέρες της ιδέας να δοθεί «μια γη χωρίς ανθρώπους, σε ανθρώπους χωρίς γη» ανακάλυψαν γρήγορα ότι η ιστορική κοιτίδα των Εβραίων είχε κατοικηθεί από αραβικό κυρίως πληθυσμό. Οι Παλαιστίνιοι Αραβες, που ήταν αθώοι του ευρωπαϊκού εγκλήματος, υπήρξαν τα θύματα ενός εθνικού κράτους που ο κύριος στόχος του έγινε η προστασία των Εβραίων από την απειλή των Αράβων.

H λειτουργία του Ισραήλ σαν κιβωτός ενός θρησκευτικού έθνους προκρίνει μιαν αμιγή κοινωνία και έτσι έρχεται σε αντίθεση με την πολυεθνική προστάτιδα Αμερική που εξασφαλίζει την ενότητα χάρη στη θρησκευτική της πολυφωνία. H αντίθεση αυτή στη βασική φιλοσοφία των δύο κρατών ίσως αποτέλεσε και την πηγή των μελλοντικών εντάσεων στις σχέσεις τους

Τα αγκάθια επίλυσης του Παλαιστινιακού (Μεσανατολικό) 

Στον αιώνα αυτόν συγκρούσεων, οι προστριβές, η αδιαλλαξία, οι πόλεμοι δημιούργησαν νέα τετελεσμένα που έμελλε να ματαιώσουν πολλές φορές τα χρόνια που ακολούθησαν τις όποιες διαπραγματεύσεις και ελπίδες για επίλυση.

Ένα από τα βασικά αγκάθια της πολυκαιρισμένης σύγκρουσης, ο εβραϊκός εποικισμός σε εδάφη που οι Παλαιστίνιοι λογαριάζουν ως δικό τους μελλοντικό κράτος. Πρόκειται για οικισμούς -σύμφωνα με το διεθνές Δίκαιο, παράνομα- χτισμένους σε εδάφη που προσαρτήθηκαν στον Πόλεμο των Έξι Ημερών, κοινώς Δυτική Όχθη, Υψίπεδα του Γκολάν, ανατολική Ιερουσαλήμ (και παλιότερα και στη Λωρίδα της Γάζας, απ’όπου οι ισραηλινές δυνάμεις και έποικοι αποχώρησαν από την περιοχή, στο πλαίσιο του προγράμματος μονομερούς απεμπλοκής).

Βάσει της απόφασης 2334 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, «οι ισραηλινοί οικισμοί σε κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη δεν έχουν νομική ισχύ και συνιστούν κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

Στις κοπιώδεις και έως τώρα ατελέσφορες διαπραγματεύσεις, ένα από τα ακανθώδη πεδία συζήτησης είναι εκείνο της Ιερουσαλήμ. Αμφότερες οι πλευρές τη διεκδικούν ως πρωτεύουσα του κράτους τους. Τα Ηνωμένα Έθνη έθεσαν την πόλη, το 1949, λίγο μετά την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, σε καθεστώς «corpus separatum» – ξεχωριστή οντότητα, δηλαδή, υπό διεθνή έλεγχο – κάτι που ποτέ δεν εφαρμόστηκε.

Επιπλέον, παραδοσιακό πεδίο αντιπαράθεσης στις κατά καιρούς διαπραγματευτικές διαδικασίες μεταξύ των δύο πλευρών, έχει ο επαναπατρισμός των Παλαιστίνιων προσφύγων που εκδιώχθηκαν το ’48, κάτι που αξιώνει η παλαιστινιακή πλευρά, αλλά αποκλείει το Ισραήλ.

Αντιστοίχως, αγκάθι παραμένει και το μέλλον των Παλαιστίνιων κρατουμένων σε φυλακές του Ισραήλ.

Η κλιμάκωση των τελευταίων ημερών

Η ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς εξαπέλυσε τη μεγαλύτερη επίθεση κατά του Ισραήλ εδώ και χρόνια, σε μια αιφνιδιαστική κίνηση με ενόπλους να διασχίζουν τα σύνορα και ομοβροντία ρουκετών να εκτοξεύεται από τη Λωρίδα της Γάζας.

Καθώς οι σειρήνες συναγερμού ήχησαν σε όλο το νότιο και κεντρικό Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της Ιερουσαλήμ, ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι είναι σε κατάσταση πολέμου, με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να συγκαλεί έκτακτη συνεδρίαση αξιωματούχων ασφαλείας.

Αυτό το επεισόδιο είνα σοβαρότερο από τον 10ήμερο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς το 2021, με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης να κάνουν λόγο για συγκρούσεις μεταξύ ομάδων Παλαιστίνιων μαχητών και δυνάμεων ασφαλείας σε πόλεις στο νότιο Ισραήλ.

Ο Μοχάμεντ Ντεΐφ, υψηλόβαθμος στρατιωτικός διοικητής της Χαμάς, ανακοίνωσε την έναρξη της επιχείρηση στα μέσα ενημέρωσης της Χαμάς, καλώντας τους απανταχού Παλαιστινίους να πολεμήσουν.

Το μέλλον της σύγκρουσης

Με αυτή την σύγκρουση η Χαμάς βγαίνει ισχυρότερη, η Παλαιστινιακή Αρχή (ΠA) και ο πρόεδρός της πιο αδύναμοι.

Η βία μεταξύ Ισραηλινών Αράβων και Εβραίων θα μειωθεί, αλλά οι αραβικές αντιλήψεις περί εγγενών διακρίσεων θα αυξηθούν.
Ο συμβολικός ρόλος της Ιερουσαλήμ θα επεκταθεί επίσης, ενισχύοντας τις θρησκευτικές διαστάσεις της σύγκρουσης.

Πολλοί Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, πιστεύουν πως αυτές οι εξελίξεις σηματοδοτούν την επιστροφή σε μια παλαιότερη φάση της σύγκρουσης, όπου η διπλωματία είναι μάταιη, η βία αναπόφευκτη και το αποτέλεσμα μηδενικού αρθροίσματος και για τις δύο πλευρές.

Το Μεσανατολίκο και η εργαλειοποίηση του προσφυγικού ζητήματος από την Τουρκία

Η μακρά διάρκεια του πολέμου στη Συρία αλλά και οι φρικαλεότητες που διέπραξε το ΙΚΙΣ, ανάγκασαν εκατομμύρια Σύρους να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς και να περάσουν τα τουρκικά σύνορα.

Στην αρχή η εισροή προσφύγων έγινε ευνοϊκά δεκτή και μάλιστα αναδείχθηκε από το τουρκικό καθεστώς ως απόδειξη ισλαμικής αλληλεγγύης. Παράλληλα, η παρουσία των Σύρων προσφύγων σε τουρκικό έδαφος χρησιμοποιήθηκε από το καθεστώς για να νομιμοποιήσει στο εσωτερικό τις στρατιωτικές επεμβάσεις της Άγκυρας στη Συρία, με το επιχείρημα ότι η Τουρκία προσπαθεί να συμβάλλει στην σταθεροποίηση της, ώστε οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στη χώρα τους.

Σύντομα όμως, το πλήθος των προσφύγων σε συνδυασμό με την -για πολλούς λόγους- σταθερά επιδεινούμενη πορεία της τουρκικής οικονομίας, άρχισε να προκαλεί εσωτερικές αντιδράσεις, καθώς και την ανάπτυξη ξενοφοβικών αντανακλαστικών Τούρκων πολιτών εναντίον των προσφύγων.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το τουρκικό καθεστώς εργαλειοποίησε το προσφυγικό πρόβλημα τόσο εντός των συνόρων της χώρας, αποσκοπώντας στην πολιτική του ενίσχυση, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο αποβλέποντας σε πολιτικά και οικονομικά κέρδη∙ όπως επίσης και στο επίπεδο των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η εργαλειοποίηση του προσφυγικού ζητήματος από την Άγκυρα συνεχίζεται και ως προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία κατακερματισμένη πολιτικά και εξασθενημένη οικονομικά, προσπαθεί να κρατήσει μακριά της μία προσφυγική πλημμυρίδα

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το προσφυγικό ζήτημα μετατρέπεται σε μοχλό ισχυρής πίεσης στα χέρια του τουρκικού καθεστώτος προς την ΕΕ, την οποία κατηγορεί μάλιστα ότι όχι μόνο δεν τηρεί τις οικονομικές της υποχρεώσεις πρός την Άγκυρα αλλά και καταγγέλλει κράτη-μέλη της για ισλαμοφοβία.

Επιπλέον, η ενεργός στρατιωτική ανάμειξη της Τουρκίας στη λιβυκή κρίση στο πλευρό της κυβέρνησης, δίνει στην Άγκυρα τη δυνατότητα να επηρεάσει τις προσφυγικές ροές από την Λιβύη προς την Ευρώπη

Σε κάθε περίπτωση, οι χώρες που δέχονται την ισχυρότερη πίεση των προσφυγικών κυμάτων, είναι η Ιταλία, από πρόσφυγες προερχόμενους από τη Λιβύη, και η Ελλάδα από πρόσφυγες που φθάνουν από τα τουρκικά παράλια στα ελληνικά νησιά, και πρόσφατα από πρόσφυγες που φθάνουν από χερσαίους δρόμους στα ελληνο-τουρκικά σύνορα.

Περιττό να τονιστεί το γεγονός ότι το προσφυγικό ζήτημα προσθέτει νέες δυνατότητες άσκησης τουρκικών πιέσεων προς την Αθήνα, την οποία μάλιστα η Άγκυρα φθάνει στο σημείο να κατηγορεί, μεταξύ άλλων, για αναλγησία προς τους πρόσφυγες, εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι οι ελληνικές αρχές δεν επέτρεψαν στους πρόσφυγες που συνέρρευσαν στον Έβρο φέτος το καλοκαίρι την είσοδο τους στην Ελλάδα.

Πρόκειται για μια κατάσταση ιδιότυπης ομηρίας της πολιτικά κατακερματισμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Τουρκία, που δημιουργείται με μοχλό το προσφυγικό πρόβλημα

Προφανώς, οι χαοτικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα στη Μέση Ανατολή ή γίνονται αντιληπτές από την Τουρκία ως μία τεράστια ευκαιρία για να επιτύχει τους μεγαλεπήβολους ηγεμονικούς της στόχους και προς τούτο δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει ως εργαλείο και την ανθρώπινη δυστυχία εκατομμυρίων προσφύγων που βρίσκονται στο έδαφός της.

Ειδήσεις σήμερα