Σενάρια
Τι χρειάζεται, λοιπόν, για να αποφευχθεί ένα κακό αποτέλεσμα; Υπάρχουν ορισμένα αποτελέσματα που θα ήταν επιζήμια για την Ουκρανία, που κυμαίνονται από μη ικανοποιητικά έως καταστροφικά. Ξεκινάμε με τα άσχημα. Το Κρεμλίνο επιδιώκει εδώ και καιρό να βρεθεί λύση μιλώντας απευθείας με τις ΗΠΑ, θεωρώντας αυτό ως αναγνώριση της παγκόσμιας ισχύος της Ρωσίας. Οι συνομιλίες είναι, επομένως, μια παραχώρηση του Τραμπ προς τη Μόσχα και ένα μήνυμα προς τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ ότι και αυτά πρέπει να περιμένουν τη σειρά τους για νέα συνάντηση κρίσιμης σημασίας για την ήπειρο.
Υπάρχουν μερικά νέα που είναι ελαφρώς καλύτερα. Ο απεσταλμένος του Τραμπ για την ειρήνη, ο απόστρατος στρατηγός Κιθ Κέλογκ, είπε ότι ο νέος πρόεδρος σχεδιάζει να τερματίσει τον πόλεμο εντός 100 ημερών από την αυριανή ορκωμοσία του. Αυτό το διάστημα είναι πολύ μεγαλύτερο από τις απερίγραπτες 24 ώρες που διαλαλούσε κατά την προεκλογική του καμπάνια ο Τραμπ και ισοδυναμεί με παραδοχή ότι το ζήτημα δεν είναι απλό.
Πληροφορίες του υπογράφοντος από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα επισημαίνουν ότι ο στενός κύκλος του Τραμπ έχει αρχίσει να… παλεύει με την πραγματικότητα, τονίζοντας σε Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία θα συνεχιστεί.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, υπάρχει ανησυχία στην ομάδα του Τραμπ ότι τυχόν απόσυρση από το μέτωπο της Ουκρανίας θα φέρει το χάος της αποχώρησης των Αμερικανών από το Αφγανιστάν το καλοκαίρι του 2021, επί Μπάιντεν. Στην πραγματικότητα θα ήταν πολύ χειρότερο, γιατί εκατομμύρια Ουκρανοί θα έφευγαν σίγουρα προς τα δυτικά σε περίπτωση ρωσικής νίκης, ενώ το ΝΑΤΟ θα αντιμετώπιζε άμεση στρατιωτική απειλή. Ρωσική νίκη θα ήταν… θρίαμβος για τον άξονα του αυταρχισμού, με την Κίνα, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα να πανηγυρίζουν τη συμβολή τους στην επιτυχία του Κρεμλίνου. Το παγκόσμιο μήνυμα της ήττας της Δύσης θα ήταν απαράδεκτο.
Ιμπεριαλισμός
Το «πάγωμα» του πολέμου μέσω κάποιας μορφής κατάπαυσης του πυρός παραβλέπει ένα κρίσιμο γεγονός. Βασισμένος σε αιώνες ιμπεριαλιστικής ρωσικής προπαγάνδας της «μίας και αδιαίρετης Ρωσίας», ο Πούτιν θα «πουλήσει» στον λαό του ότι έχει επιστρέψει περιοχές του λεγόμενου «αυτοκρατορικού πυρήνα» στη «μητέρα» Ρωσία.
Ενώ πολλοί Ρώσοι θαμπώνονται από τη δόξα του Μεγάλου Πέτρου, της Μεγάλης Αικατερίνης και του Στάλιν, οι περισσότεροι υποστηρίζουν τον πόλεμο για άλλο λόγο. Αρχικά, πιστεύουν τη ρωσική προπαγάνδα που λέει ότι τόσο η Ουκρανία όσο και η Λευκορωσία είναι βασικά «ο ίδιος λαός» και, επομένως, δεν είναι επιτιθέμενοι αλλά απελευθερωτές. Ομοίως, τα επιχειρήματα του Πούτιν για την παράνομα προσαρτημένη Κριμαία και τη «Νοβορόσια» βασίζονται στην προπαγάνδα και όχι σε ιστορικά γεγονότα.
Ενα από τα βασικά ψεύδη της ρωσικής προπαγάνδας είναι η υποτιθέμενη δίωξη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στα κατεχόμενα. Αποδεικνύεται από τον Πατριάρχη της Μόσχας Κύριλλο, που αποκαλεί τον επιθετικό πόλεμο «ιερό», ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να αποκαταστήσει την «αληθινή» Ορθοδοξία και να απελευθερώσει την Ουκρανία από τους «λατρευτές του διαβόλου».
Κέιτ Μίντλετον: Για σκι στις Άλπεις μαζί με τον Ουίλιαμ και τα παιδιά - Ποια η κατάστασή της μετά τον καρκίνο
Η ρωσική λαϊκή πεποίθηση στην προπαγάνδα του καθεστώτος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη στρατηγική του Πούτιν.
Λαϊκή αναγνώριση
Αν μπορέσει να διατηρήσει την προσαρτημένη Κριμαία και τα εδάφη των Ουκρανών Κοζάκων στη Ζαπορίζια, στη Χερσώνα και το Ντονμπάς, θα ανταμειφθεί με λαϊκή αναγνώριση. Θα γίνει για πάντα ένας Ρώσος ήρωας, με δικό του κεφάλαιο στα εθνικιστικά βιβλία Ιστορίας. Αυτό είναι που θέλει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Η Ρωσία θα αποκτήσει, επίσης, πάνω από 26 τρισεκατομμύρια δολάρια τιτανίου, λιθίου και άλλων πόρων σπάνιων γαιών στο κατεχόμενο Ντονμπάς. Για τους περισσότερους Ρώσους, οι αρνητικές συνέπειες όλων των οικονομικών κυρώσεων και των στρατιωτικών απωλειών θα μετριάζονταν από μια τέτοια νίκη.
Στη Δύση τείνουμε να πιστεύουμε ότι οι συγκρούσεις είναι βασικά παρεξηγήσεις και αν καθίσουμε μόνο γύρω από το τραπέζι μπορούμε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία προς όφελος όλων. Αλλά οι δικτάτορες δεν ενδιαφέρονται για τέτοια αποτελέσματα. Οι δικτάτορες χρησιμοποιούν τις διαπραγματεύσεις κυνικά και συμφωνούν μόνο σε συμφωνίες «εγώ κερδίζω, εσύ χάνεις». Αυτό που θα συμβεί στο εγγύς μέλλον με την Ουκρανία δεν θα περιοριστεί στην Ευρώπη ούτε θα έχει μικρές συνέπειες για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αν επιλέξουμε να επιτρέψουμε στην κραυγαλέα επιθετικότητα να ανταμείβεται στο όνομα της ειρήνης, θα μας κοστίσει αίμα και «θησαυρό» στο μέλλον και μέσω μιας άμεσης απώλειας τιμής, το τίμημα της οποίας είναι δύσκολο να υπολογιστεί. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στον Πούτιν να αρπάξει μια νίκη στο τέλος του παιχνιδιού από την επικείμενη ήττα του.
ΜΕΛΕΤΗ
Οι συνέπειες αν νικήσει η Ρωσία
Οι εγγυήσεις ασφαλείας δεν λειτούργησαν καλά για την Ουκρανία (βλ. το εντελώς ανούσιο Μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994 και τις εξίσου αναποτελεσματικές συμφωνίες του Μινσκ). Υπάρχουν πραγματικά μόνο δύο πιθανά αποτελέσματα για τις συνομιλίες:
- Το πρώτο είναι ότι η Ρωσία αρνείται να παραχωρήσει βασικούς τομείς των κατεχομένων.
- Το δεύτερο είναι ότι οι ΗΠΑ βρίσκουν τις απαιτήσεις του Κρεμλίνου απαράδεκτες και συνεχίζουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία.
Για τη Δύση, αυτό μπορεί να συνοψιστεί σε ένα ερώτημα: Θέλει σύνορα με τον αυταρχικό άξονα στα δυτικά ή στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας; Είναι προφανές τι θα σήμαινε μια κακή συμφωνία για τους Ουκρανούς στα κατεχόμενα. Η Ρωσία έχει δείξει ξεκάθαρα την προσέγγισή της μέσω δολοφονιών, βασανιστηρίων, κατήχησης, αναγκαστικής στρατιωτικοποίησης και ρωσοποίησης του πληθυσμού. Ηδη χρησιμοποιεί στρατεύσιμους από τα κατεχόμενα για να πολεμήσουν ενάντια στην ίδια τους την πατρίδα. Αλλά η εκχώρηση της χώρας θα είχε, επίσης, συνέπειες για τη Δύση δημιουργώντας μια νέα γενιά ρωσοποιημένων Ουκρανών.
Προειδοποίηση
Μια έκθεση από το «American Enterprise Institute» την περασμένη εβδομάδα προειδοποιεί ότι ρωσική νίκη θα απαιτούσε επιπλέον 808 δισ. δολ. στις αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ για πέντε χρόνια για να διασφαλιστεί η νέα γραμμή αντιπαράθεσης μήκους 2.600 μιλίων στα σύνορα ΝΑΤΟ-Ρωσίας.
Αντίθετα, μια ελεύθερη και ευημερούσα Ουκρανία θα ενίσχυε την ευρωπαϊκή σταθερότητα, επιτρέποντας στις ΗΠΑ να επικεντρωθούν εκ νέου στον Ειρηνικό. Μια νικηφόρα Ουκρανία θα έδειχνε, επίσης, την αποφασιστικότητα της δυτικής συμμαχίας, αποτρέποντας τους αντιπάλους της στη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Σε περίπτωση νίκης της Ρωσίας, ο Πούτιν θα επιδιώξει την αποδέσμευση περίπου 300 δισ. δολ. σε κρατικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως στην Ευρώπη, και τερματισμό των κυρώσεων. Ολα αυτά, φυσικά, θα ισοδυναμούσαν με ανταμοιβή για τα επιθετικά εγκλήματα της Ρωσίας.
Παράλληλα, σε αυτήν την υπόθεση εργασίας, το Διεθνές Δίκαιο θα είχε υποστεί τεράστια υποβάθμιση. Δεν γίνεται έτσι η ειρήνη. Ο κίνδυνος είναι ότι ένας νέος και άσχημος πολυπολικός κόσμος χτίζεται στους τάφους των Ουκρανών. Ομως, ενώ η Ουκρανία μπορεί να είναι το πρώτο θύμα ενός τέτοιου συστήματος, γνωρίζουμε ότι δεν θα είναι το τελευταίο.