Για την ακρίβεια, η Ουάσιγκτον εξήγγειλε καθολική απαγόρευση ρωσικών ενεργειακών προϊόντων (πετρέλαιο, άνθρακα και υγροποιημένο φυσικό αέριο), με τους Βρετανούς να διευκρινίζουν ότι αυτό θα γίνει σε βάθος χρόνου ώστε να προσαρμοστεί η βρετανική κοινωνία και οικονομία. Σε κάθε περίπτωση η απόφαση των Αγγλοσαξόνων για ενεργειακό πόλεμο κατά της Ρωσίας ήταν πολύ ευκολότερη από εκείνη των Ευρωπαίων, καθώς ΗΠΑ και Βρετανία καλύπτουν μόλις το 8% των ενεργειακών αναγκών τους από τη Ρωσία.

Ανακοίνωση

«Απαγορεύουμε την είσοδο στις ΗΠΑ όλων των ενεργειακών προϊόντων ρωσικού πετρελαίου και αερίου. Αυτό σημαίνει ότι το ρωσικό πετρέλαιο δεν θα γίνεται πλέον δεκτό σε αμερικανικά λιμάνια. Ελαβα την απόφαση αυτή κατόπιν στενής διαβούλευσης με τους συμμάχους μας, ιδίως στην Ευρώπη», τόνισε ο Μπάιντεν από τον Λευκό Οίκο, αναγνωρίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι δεν είναι σε θέση να κάνουν το ίδιο βήμα. Πρόσθεσε, όμως, ότι εργάζεται στενά με την Ε.Ε. για την εκπόνηση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής που θα βοηθήσει στην ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία.

Ο Μπάιντεν υπογράμμισε πως η κίνησή του απολαμβάνει ευρεία συναίνεση στο Κογκρέσο και στην αμερικανική κοινωνία, μολονότι όλοι γνωρίζουν ότι το εμπάργκο κατά της Ρωσίας συνεπάγεται επώδυνη αύξηση των τιμών της βενζίνης για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Κάλεσε γι’ αυτό τις επιχειρήσεις και τους εμπόρους του κλάδου να μην κερδοσκοπούν αυτή τη δύσκολη ώρα, όπου η τιμή του γαλονιού στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί 75 σεντς από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία -στα επίπεδα-ρεκόρ άνω των 4 δολαρίων το γαλόνι του 2008- «και θα ανέβει κι άλλο», όπως πρόβλεψε με βεβαιότητα. Υποσχέθηκε πάντως να κάνει το παν ώστε να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες στην τσέπη των Αμερικανών.

Ισχυρό πλήγμα

«Στοχοποιώντας την κύρια αρτηρία της ρωσικής οικονομίας (σ.σ.: ενέργεια), επιφέρουμε ένα ισχυρό πλήγμα στην πολεμική μηχανή του Πούτιν», σημείωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. «Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τυράννους σαν αυτόν είναι να προωθήσουμε το ταχύτερο το μετασχηματισμό στην καθαρή ενέργεια», πρόσθεσε υποστηρίζοντας ότι στην παρούσα φάση οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους πρέπει να πληρώσουν ένα τίμημα για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας. Σε ό,τι αφορά στην εξέλιξη του πολέμου, ο Μπάιντεν εκτίμησε πως ο Πούτιν «θα συνεχίσει με κάθε κόστος τον αιματηρό δρόμο που έχει διαλέξει», πλην όμως «η Ουκρανία σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να αποτελέσει νίκη γι’ αυτόν». Απαντώντας εξάλλου σε εγχώριους επικριτές του, ο Αμερικανός πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι η πράσινη ατζέντα του δεν εμποδίζει την παραγωγή-ρεκόρ αμερικανικού πετρελαίου και αερίου αυτή την περίοδο. Σύμφωνα με την Energy Information Administration, οι ΗΠΑ εισήγαγαν μέσα στο 2021 περίπου 20,4 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων κάθε μήνα, ενώ οι εισαγωγές άνθρακα που πραγματοποίησαν από τη Ρωσία ήταν αμελητέες.

Οπως αναμενόταν, οι εξαγγελίες Μπάιντεν εκτόξευσαν την τιμή του βρετανικού Μπρεντ έως 7%, στα 132 δολάρια το βαρέλι (αργότερα υποχώρησε στα 121-126 δολάρια), ενώ κατά 13% ανέβηκε η τιμή του φυσικού αερίου στον κύριο ευρωπαϊκό κόμβο της Ολλανδίας, στα 258,5 ευρώ η μεγαβατώρα (πάντως, αρκετά χαμηλότερα από την τιμή-ρεκόρ 345 ευρώ τις προηγούμενες ημέρες).

Βήμα-βήμα

Στη Βρετανία εν τω μεταξύ, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον πρωθυπουργό, Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος δήλωσε τη Δευτέρα ότι τα Δυτικά έθνη πρέπει να απεξαρτηθούν βήμα-βήμα από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, ο υπουργός Ενέργειας, Επιχειρήσεων και Επενδύσεων, Κουάσι Κουαρτένγκ, εξειδίκευσε τις κυρώσεις του Λονδίνου.

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, η Βρετανία θα απαγορεύσει όχι αμέσως αλλά σταδιακά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και πετρελαιοειδών ως το τέλος του 2022, εξετάζοντας παράλληλα επιλογές τερματισμού και των ρωσικών εισαγωγών φυσικού αερίου. «Πρέπει να αξιοποιήσουμε την τρέχουσα χρονιά για μια ομαλή μετάβαση, ώστε να μην επηρεαστούν οι καταναλωτές», τόνισε ο Βρετανός υπουργός.

Σε γενικές γραμμές, η Βρετανία δεν είναι εξαρτημένη ενεργειακά από τη Ρωσία, καθώς εισάγει από αυτή μόνο το 8% των αναγκών της σε πετρέλαιο και το 4% σε φυσικό αέριο. Παρ’ όλα αυτά, ο Κουαρτένγκ διαβεβαίωσε πως η κυβέρνηση Τζόνσον θα συστήσει μια «ειδική πετρελαϊκή ομάδα κρούσης», η οποία θα διασφαλίσει εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας από φίλες και συμμαχικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Ολλανδία και τα κράτη του Κόλπου.

Ανοίγματα…

Αναλυτές εκτιμούν ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το ρωσικό αργό με εισαγωγές από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Παράλληλα, εντυπωσιακό είναι το πολιτικό άνοιγμα προς την πλευρά της Βενεζουέλας, με την αποστολή διπλωματικής αντιπροσωπείας που ήρθε σε καταρχήν συνεννόηση με τον Μαδούρο, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του Βενεζολάνου προέδρου.

Απαντήσεις

Από την πλευρά της, η Ρωσία μπορεί να βρει εναλλακτικούς αγοραστές για αυτό το καύσιμο, ίσως στην Κίνα ή στην Ινδία, έστω και σε χαμηλότερες τιμές. Ο αναλυτής της Rystad Energy, Κλάουντιο Γκαλιμπέρτι, εκτιμά πως εάν η Ρωσία αποκλειόταν από την παγκόσμια αγορά, το Ιράν και η Βενεζουέλα θα μπορούσαν να «βγουν ξανά στην αγορά» ως πηγές πετρελαίου. Τέτοιες πρόσθετες πηγές θα μπορούσαν, με τη σειρά τους, να σταθεροποιήσουν δυνητικά τις τιμές. Εν κατακλείδι εκτιμάται ότι οι αμερικανο-βρετανικές κυρώσεις λόγω του μικρού μεγέθους τους δεν θα σφίξουν τη θηλιά στο λαιμό της Μόσχας, αλλά θα της στερήσουν κρίσιμα έσοδα, τη στιγμή που σύμφωνα με τη Moody’s επικρέμαται πάνω από το κεφάλι της η δαμόκλειος σπάθη της χρεοκοπίας στις 15 Απριλίου.