Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Παρά κάποιους πρώιμους δισταγμούς, ίσως ως απάντηση στην ισχυρή πίεση των ΗΠΑ, ο Σι είναι ξεκάθαρα στο πλευρό του Ρώσου δικτάτορα. Αυτό είναι ένα επακόλουθο σφάλμα για δύο σημαντικούς λόγους. Προφανώς, η Ρωσία προσφέρει ελάχιστη μοναδική αξία από την άποψη του οικονομικού βάρους ή του δυναμισμού που μπορεί να αντιστρέψει την επιβραδυνόμενη αναπτυξιακή πορεία της Κίνας. Δεύτερον, η επιθετικότητα του Πούτιν ωθεί τις δημοκρατίες υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες σε στενότερη συνεργασία μεταξύ τους. Η Κίνα έχει ουσιαστικά προσχωρήσει στον ρεβανσιστή Ρώσο ισχυρό άνδρα στην προσπάθειά του να αναθεωρήσει την πολιτική τάξη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή η συνεργασία εν όψει ενός βάναυσου και απρόκλητου πολέμου είναι επίσης πιθανό να ενισχύσει την ευρωπαϊκή αποφασιστικότητα να αντιταχθεί στην αδυσώπητη προσπάθεια της Κίνας να κυριαρχήσει στην παγκόσμια βιομηχανική οικονομία και να επιβάλει μια νέα μερκαντιλιστική τάξη, για να αντικαταστήσει το δυτικό σύστημα του Bretton Woods πάνω στο οποίο έχει οικοδομηθεί η διεθνής τάξη.

Η κινεζική τάση σύγκλισης προς τη Ρωσία θα ωθούσε στην ενίσχυση της αναζωογόνησης της συμμαχίας ΗΠΑ, Ε.Ε., Καναδά, Αυστραλίας. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η απάντηση της Δύσης σε αυτήν την επιθετικότητα θα καταστήσουν την κινεζική οικονομική ανάκαμψη ακόμη πιο προβληματική. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Κίνας θα ενισχυθούν σημαντικά με μια κοινή προσέγγιση με την Ευρώπη, ειδικά σε θέματα όπως η πρόσβαση σε διαδικασίες εκκαθάρισης τραπεζών, οι κεφαλαιαγορές και η ευαίσθητη Δυτική τεχνολογία. Η ενεργειακή πολιτική και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού μπορεί να βοηθήσει στην εμβάθυνση της συνεργασίας για την αντιμετώπιση της πρόκλησης στη μεταπολεμική οικονομική τάξη, την οποία έχουν αποκρυσταλλώσει ο μερκαντιλισμός του Σι και η υποστήριξη της ρωσικής επιθετικότητας. Η απόφαση του Σι να στηρίξει τον Πούτιν, εν ολίγοις, θα αποδυναμώσει τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές της Κίνας, οι οποίες με τη σειρά τους θα μπορούσαν να έχουν εσωτερικές πολιτικές συνέπειες στην προσπάθεια του Σι να παραμείνει ισόβιος κυβερνήτης. Πάντως, η υψηλόβαθμη ρωσο-κινεζική δήλωση προ μηνός των 5.300 λέξεων απαιτεί συνεχή παρακολούθηση και ετοιμότητα από τη Δύση σε Ευρώπη και Ειρηνικό.

Εδώ, τίθεται το ερώτημα αν θα αντιδράσουν διαφορετικά η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της σε Ευρώπη και Ειρηνικό αν ο επόμενος επιτιθέμενος είναι η Κίνα και ο επόμενος στόχος η Ταϊβάν.

Οπως η Ουκρανία, έτσι και η Ταϊβάν είναι εταίρος ασφαλείας των ΗΠΑ που δεν προστατεύεται από καμία επίσημη συνθήκη (π.χ. τύπου ΝΑΤΟ ή ισχύοντα Σύμφωνα του Ειρηνικού, όπως το ANZUS). Ο νόμος για τις σχέσεις με την Ταϊβάν απαιτεί από το Πεντάγωνο να υποστηρίξει τις στρατιωτικές προσπάθειες της χώρας για να προστατευθεί, αλλά δεν εξουσιοδοτεί τις αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις στον Ειρηνικό και στην Ασία να υπερασπιστούν την Ταϊβάν εάν δεχθεί επίθεση από το Πεκίνο.

Σύμφωνα με τη σημερινή πολιτική της «στρατηγικής ασάφειας», ο Λευκός Οίκος ή οι ηγέτες του Κογκρέσου θα μπορούσαν να θεωρήσουν τις πωλήσεις όπλων, ως και την εκπαίδευση των αξιωματικών ως επαρκείς για να ικανοποιήσουν τις υποχρεώσεις του νόμου που διέπει τις σχέσεις με τη Ταϊβάν και να αμφισβητήσουν αν οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να υπερασπιστούν τη νήσο έναντι μιας κινεζικής εισβολής με επιπλέον μέσα. Επιπρόσθετα, αν η Κίνα ακολουθήσει επιλογές λιγότερο «επιθετικές» από την απευθείας στρατιωτική αναμέτρηση, όπως, π.χ., ο αποκλεισμός των λιμανιών της Ταϊβάν ή η κατάληψη των απομακρυσμένων νησίδων της, δεν είναι σαφές αν οι αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις θα επέμβουν.

Η Ταϊβάν έχει μερικά επιπρόσθετα μειονεκτήματα. Η Ουκρανία αναγνωρίζεται ευρέως ως ανεξάρτητο κράτος που απολαμβάνει διπλωματικές σχέσεις με περισσότερες από 120 χώρες και αντιμετωπίζει μόνο τη ρωσική επιθετικότητα. Αντίθετα, η κυβέρνηση στην Ταϊπέι αναγνωρίζεται επίσημα μόνο από 15 κράτη, με τις περισσότερες χώρες – συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών- να αποδέχονται το χαρακτηρισμό «αποσχισθείσα δημοκρατία» για την Ταϊβάν, από την Κίνα. Εάν η Ουκρανία αποτελεί παράδειγμα, λίγες χώρες μπορεί να αισθάνονται υποχρεωμένες να υπερασπιστούν την Ταϊβάν αν το Πεκίνο επιτεθεί.

Η «θετική» πλευρά για την Ταϊβάν που αφήνει κάποιες ελπίδες είναι ότι χωρίζεται από την ηπειρωτική Κίνα με περίπου 90 μίλια θάλασσα, καθιστώντας μια εισβολή πιο εμφανή από τη σχετικά αργή συσσώρευση δυνάμεων της Ρωσίας στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας. Και παρά το γεγονός ότι η Ταϊβάν δεν είναι πλήρως καλυμμένη σε όλα για την αμυντική αποστολή, τα επιθετικά ελικόπτερα και τα πολεμικά πλοία της είναι αναμφισβήτητα καλύτερα, ως και κατάλληλα για να αντιμετωπίσουν τις κινεζικές αμφίβιες δυνάμεις από ό,τι ο στρατός της Ουκρανίας εναντίον των πυραύλων ακριβείας και των αεροσκαφών υψηλής ποιότητας της Ρωσίας.

Πιο ενθαρρυντική είναι η αύξηση των κρατών που άτυπα ευθυγραμμίζονται με την Ταϊβάν. Οι Ιάπωνες ηγέτες πέρυσι άρχισαν να συζητούν ανοιχτά τη σημασία μιας ανεξάρτητης Ταϊβάν για την ασφάλεια της Ιαπωνίας. Τα νοτιότερα νησιά της Ιαπωνίας απέχουν μόνο περίπου 60 μίλια από την Ταϊβάν, γεγονός που καθιστά εύκολη την επιλογή για την Κίνα, όταν το Πεκίνο αποκτήσει τον έλεγχο στην Ταϊπέι. Η Ιαπωνία άρχισε να οχυρώνει ναυτικά φυλάκια στην περιοχή για να προφυλαχθεί από την κινεζική επιθετικότητα και προκλητικότητα (η Ταϊβάν θεωρείται το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο στον κόσμο).