Στις 28 Οκτωβρίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (φωτό), δήλωσε ότι οι Βρυξέλλες θα εγκρίνουν τα σχέδια της Πολωνίας να χρησιμοποιήσει χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ενωσης για τον κορονοϊό, στην περίπτωση που η Βαρσοβία διαλύσει το αμφιλεγόμενο Πειθαρχικό Συμβούλιο που εποπτεύει το έργο των δικαστών και των εισαγγελέων.

Η Φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι ελπίζει να υπάρξει συμφωνία επ’ αυτού. Η αναστολή, ωστόσο, της λειτουργίας του εν λόγω Συμβουλίου -που οι επικριτές λένε ότι υπονομεύει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος της Πολωνίας- είναι απολύτως αναγκαία.

ΤΟ 2018, η Πολωνία δημιούργησε ένα Πειθαρχικό Συμβούλιο για δικαστές και εισαγγελείς στο πλαίσιο ευρύτερων μεταρρυθμίσεων στη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με την πολωνική κυβέρνηση, στόχος ήταν η εξάλειψη της διαφθοράς από το δικαστικό σύστημα της χώρας. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ενωση υποστήριξε ότι το Συμβούλιο αυτό επιτρέπει στην κυβέρνηση να ασκεί πιέσεις στους δικαστές.

Τον Ιούλιο, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) έκρινε ότι το Συμβούλιο αποδυναμώνει την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος της Πολωνίας, ζητώντας από τη Βαρσοβία να το καταργήσει. Αντ’ αυτού, η πολωνική κυβέρνηση ζήτησε από το δικό της Συνταγματικό Δικαστήριο να αποφανθεί επί του θέματος. Στις αρχές Οκτωβρίου, το πολωνικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το ΔΕΕ δεν έχει τη δικαιοδοσία να αποφανθεί για τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη της χώρας. Η απόφαση αποτέλεσε θεμελιώδη απειλή για την έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με την οποία το Δίκαιο της Ε.Ε. είναι ανώτερο από τους νόμους της χώρας και οι αποφάσεις του ΔΕΕ είναι ανώτερες από τις αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων.

ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΕΣΕΙ την Πολωνία να συμμορφωθεί με την απόφαση του ΔΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθυστερεί την έγκριση δανείων ύψους 24 και 12 δισ. ευρώ για την Πολωνία. Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβιέτσκι, κατηγόρησε πρόσφατα την Επιτροπή για «εκβιασμό» και υπερασπίστηκε τις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη.

Στις 27 Οκτωβρίου, το ΔΕΕ διέταξε την Πολωνία να καταβάλει ημερήσιο πρόστιμο 1 εκατ. ευρώ για τη μη αναστολή λειτουργίας του Πειθαρχικού Συμβουλίου για τους δικαστές. Εάν η Πολωνία αρνηθεί να καταβάλει το πρόστιμο, τα κεφάλαια θα μπορούσαν να αφαιρεθούν από τις πιστώσεις της στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την περίοδο 2021-2027.

Η ΔΗΛΩΣΗ της Φον ντερ Λάιεν υποδηλώνει ότι οι Βρυξέλλες επιθυμούν να επικεντρωθούν στο συγκεκριμένο ζήτημα των δικαστικών μεταρρυθμίσεων της Πολωνίας αντί της ευρύτερης συζήτησης για την υπεροχή του Δικαίου της Ε.Ε., κάτι που αυξάνει τα περιθώρια συμβιβασμού. Τις τελευταίες ημέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται πιέσεις από χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία να καταλήξει σε πολιτικό συμβιβασμό με την Πολωνία και να αποφύγει μια παρατεταμένη νομική μάχη με αβέβαιη έκβαση. Οι Βρυξέλλες μπορεί, επίσης, να έχουν αποδεχθεί το γεγονός ότι η επιβολή πραγματικά επώδυνων οικονομικών ή πολιτικών κυρώσεων στην Πολωνία είναι μια μακρά διαδικασία που υπόκειται σε βέτο από πολλές κυβερνήσεις της Ε.Ε. Η πολωνική κυβέρνηση έχει προτείνει ότι θα μπορούσε να διαλύσει το αμφιλεγόμενο Πειθαρχικό Συμβούλιο, γεγονός που θα αποτελούσε μια στρατηγική χαμηλού κόστους για την αποκλιμάκωση των εντάσεων με τις Βρυξέλλες και τη λήψη χρηματοδότησης από την Ε.Ε., χωρίς να αντιμετωπίσει πραγματικά τις ευρύτερες προκλήσεις για την έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

ΣΤΙΣ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, η πολωνική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα καταργήσει το Πειθαρχικό Συμβούλιο στο πλαίσιο των ευρύτερων μεταρρυθμίσεων στη Δικαιοσύνη, αλλά δεν έδωσε χρονοδιάγραμμα. Στις 28 Οκτωβρίου, ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Πολωνίας δήλωσε στο πολωνικό Κοινοβούλιο ότι το Πειθαρχικό Συμβούλιο «με τη σημερινή του σύνθεση θα πάψει να υφίσταται».

ΕΝΩ ΕΝΑΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα «ξεκλειδώσει» πολλά δισ. ευρώ σε δάνεια και επιχορηγήσεις για την Πολωνία, δεν θα λύσει τα ζητήματα του κράτους δικαίου στη χώρα ή τα νομικά ζητήματα που προκύπτουν από την πρόσφατη απόφαση του πολωνικού δικαστηρίου. Η κατάργηση του Πειθαρχικού Συμβουλίου θα τερμάτιζε, επίσης, το καθημερινό πρόστιμο που επιβάλλει το ΔΕΕ στην Πολωνία. Ωστόσο, ένας τέτοιος συμβιβασμός δεν θα αντιμετώπιζε το ζήτημα της αμφισβήτησης από την Πολωνία της έννομης τάξης της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της υπεροχής των αποφάσεων του ΔΕΕ. Αυτό θα άφηνε ανοιχτή την πόρτα σε μελλοντικές νομικές και πολιτικές κρίσεις, καθώς η Βαρσοβία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου για να αμφισβητήσει αποφάσεις του ΔΕΕ ή νόμους της Ε.Ε. στο μέλλον. Θα οδηγούσε, επίσης, σε συνεχή νομική αβεβαιότητα για τις επιχειρήσεις, τους επενδυτές και τα νοικοκυριά στην Πολωνία, καθιστώντας την υπεροχή του Δικαίου της Ε.Ε. (η οποία αποτελεί καθοριστικό χαρακτηριστικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης) λιγότερο δεδομένη σε σύγκριση με τα άλλα 26 μέλη της Ενωσης.

ΣΤΙΣ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, ο υπουργός Δικαιοσύνης της Πολωνίας επαίνεσε την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και δήλωσε ότι υπερασπίστηκε την κυριαρχία της Πολωνίας έναντι των προσπαθειών της Ε.Ε. να μετατρέψει τη χώρα σε «οιονεί αποικιακό κράτος». Ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κατηγορήσει την πολωνική κυβέρνηση ότι προσπαθεί να βγάλει τη χώρα από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το μπλοκ δεν διαθέτει μηχανισμούς για την αποπομπή κρατών-μελών. Αυτό σημαίνει ότι η Πολωνία μπορεί να αποχωρήσει από την Ενωση μόνο αν το επιλέξει, κάτι που είναι απίθανο, δεδομένου ότι η ένταξη στην Ε.Ε. παραμένει μία από τις γεωπολιτικές προτεραιότητες της Πολωνίας.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr