Για τους σύγχρονους μεγιστάνες της τεχνολογίας, το Διάστημα. Σε δυο μέρες από τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, την Τρίτη 20 Ιουλίου, ο Τζεφ Μπέζος της Amazon με το σκάφος Blue Origin, που θα αποκολληθεί από το μητρικό New Shepard, θα προσπαθήσει παρέα με τον αδελφό του Μαρκ, την 82χρονη βετεράνο Αμερικανίδα πιλότο Μαίρη Ουάλας Φανκ κι έναν άγνωστο μέχρι στιγμής εκατομμυριούχο, να σπάσει το ρεκόρ που πέτυχε την προηγούμενη Κυριακή ο Ρίτσαρντ Μπράνσον με ένα δικό του σκάφος της Virgin Galactic και να πετάξει ακόμη ψηλότερα προς το Διάστημα, αγγίζοντας ή και ξεπερνώντας το όριο των 100 χιλιομέτρων, την λεγόμενη Γραμμή Κάρμαν.

Η «γραμμή» αναγνωρίζεται από τη Διεθνή Αεροναυτική Ομοσπονδία (FAI) ως συμβατικό όριο της γήινης ατμόσφαιρας και πήρε το όνομά της προς τιμήν του Τέοντορ φον Κάρμαν (1881-1963), ενός ουγγρικής καταγωγής Αμερικανού μηχανικού και φυσικού. Υπήρξε ο πρώτος που υπολόγισε ότι από αυτό το ύψος και πάνω η γήινη ατμόσφαιρα είναι υπερβολικά αραιή, ώστε να μην μπορεί πλέον να υποστηρίξει αεροναυτική πτήση, καθώς ένα σκάφος σε αυτό το υψόμετρο θα έπρεπε να κινείται ταχύτερα από την τροχιακή ταχύτητα. Η γραμμή Κάρμαν βρίσκεται στο όριο πάνω από το οποίο τα αέρια της ατμόσφαιρας δεν είναι καλώς αναμεμιγμένα, ανάμεσα στη μεσόπαυση (80-85 χιλιόμετρα) και στη θερμόσφαιρα.

Επειδή όμως η NASA χαρακτηρίζει ως αστροναύτη όποιον περάσει τα 80 χιλιόμετρα, o Ρίτσαρντ Μπράνσον θεωρεί τον εαυτό του πρωτοπόρο στην κούρσα για την τουριστική αξιοποίηση του Διαστήματος. Ευτυχώς, κανείς δεν θα χρειαστεί να μπει διαιτητής ανάμεσά τους.

Ο Μπράνσον και το πλήρωμά του έφτασαν σε υψόμετρο πάνω από 50 μίλια από την επιφάνεια της Γης και είχαν την ευκαιρία να βιώσουν την έλλειψη βαρύτητας για 8 λεπτά. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ένας δισεκατομμυριούχος πέταξε στο Διάστημα. Ηταν όμως η πρώτη φορά που ένας δισεκατομμυριούχος το έκανε με δικό του διαστημικό σκάφος και το συμβάν αυτό ήταν το αποκορύφωμα ενός ταξιδιού που ξεκίνησε πριν από 17 χρόνια. Τον Οκτώβριο του 2004, το έπαθλο X-Prize Ansari, το οποίο προσέφερε 10 εκατομμύρια δολάρια σε όποιον μπορούσε να κατασκευάσει ένα επαναχρησιμοποιούμενο διαστημικό σκάφος που θα έκανε δύο ταξίδια στο Διάστημα εντός 14 ημερών, κέρδισε η Mojave Aerospace Ventures.

Το διαστημικό σκάφος, που σχεδιάστηκε από τον Μπάρτ Ρούταν και υποστηρίχθηκε από τον συνιδρυτή της Microsoft, Πολ Αλεν, κέρδισε 25 άλλες ομάδες. Λίγο μετά τη νίκη της στον διαγωνισμό, η εταιρία παραχώρησε την τεχνολογία της στον Ρίτσαρντ Μπράνσον, ο οποίος ίδρυσε τη Virgin Galactic με σκοπό να κατασκευάσει ένα μεγαλύτερο διαστημικό σκάφος ώστε να λειτουργήσει ως επιχείρηση διαστημικού τουρισμού. Λίγο μετά την ίδρυσή της, η εταιρία άρχισε να πουλάει εισιτήρια έναντι 200.000 δολαρίων (αργότερα έναντι 250.000 δολ. το 2013). Πάνω από 600 άτομα έχουν κλείσει θέση για ένα ταξίδι μέχρι στιγμής και οι πτήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το 2022.

Για να φτάσει ως εκεί ο Μπράνσον χρειάστηκε να περάσει από σαράντα κύματα. Το 2007, σε μια δοκιμή πυραύλου, σκοτώθηκαν τρία άτομα και τραυματίστηκαν σοβαρά μερικά ακόμη. Το 2014, το πρώτο διαστημικό σκάφος της εταιρίας, το VSS Enterprise, καταστράφηκε κατά τη διάρκεια δοκιμαστικής πτήσης και σκοτώθηκε ένας από τους πιλότους.

Ωστόσο, η εταιρία συνέχισε τις προσπάθειές της. Το δεύτερο διαστημικό σκάφος, το VSS Unity, με το οποίο ο Μπράνσον πέταξε στο Διάστημα την προηγούμενη Κυριακή, κατασκευάστηκε το 2016 και ξεκίνησε τις δοκιμές. Η πρώτη πτήση του Unity πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2018 και τον Δεκέμβριο του 2018 το σκάφος πραγματοποίησε το πρώτο επιτυχημένο ταξίδι του στο Διάστημα. Την επόμενη χρονιά, η Virgin Galactic έγινε η πρώτη εισηγμένη εταιρία διαστημικού τουρισμού κατόπιν συγχώνευσης με τη Social Capital Hedosophia, η οποία ιδρύθηκε από τον Τσαμάθ Παλιχαπιτίγια, που τώρα ασκεί χρέη προέδρου της Virgin Galactic. Ας δούμε όμως τι κάνουν και οι ανταγωνιστές.

Στην πραγματικότητα ο Τζεφ Μπέζος είχε προηγηθεί του Μπράνσον, ιδρύοντας την Blue Origin το 2000, ύστερα από μια συζήτηση που είχε με τον φίλο του, συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Νιλ Στέφενσον. Tο 2002 ιδρύθηκε η Space X του Ελον Μασκ, η οποία την επόμενη εξαετία έγινε η πρώτη ιδιωτική διαστημική εταιρία που κατάφερε να θέσει σε τροχιά έναν πύραυλο με υγρά καύσιμα, τον Falcon One. Εκτοτε διάφορες πρωτιές άρχισαν να διαδέχονται η μία την άλλη: Η πρώτη ιδιωτική αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η πρώτη κάθετη προσγείωση υποτροχιακού πυραύλου, η πρώτη ιδιωτική εταιρία που έστειλε αστροναύτες της NASA σε τροχιά (τον Μάιο του 2020 με το σκάφος Dragon της Space X).

Σχεδόν μια 20ετία μετά, η Space X είναι μια ώριμη εταιρία με ετήσια έσοδα 2 δισ. δολαρίων. Οπως η Blue Origin επενδύει σε επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους που μειώνουν το κόστος και τώρα οι δύο εταιρίες βρίσκονται σε σκληρό ανταγωνισμό για κυβερνητικά συμβόλαια γύρω από διαστημικές δραστηριότητες, που αναμένεται να εντείνουν οι ΗΠΑ για να ανταγωνιστούν τους Κινέζους.
Στο κόλπο έχει μπει και ο Ρωσοαμερικανός συνιδρυτής της Google, Σεργκέι Μπριν, που αγόρασε μετοχές της Space Adventures σχεδιάζοντας να πηγαίνει τουρίστες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό σε συνεργασία με τη Space X.

Για την ιστορία, o πρώτος τουρίστας του διαστήματος ήταν ο Αμερικανός μηχανικός και πολυεκατομμυριούχος, Ντένις Τίτο, που πλήρωσε 20 εκατ. δολάρια για 8 μέρες παραμονής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2001, όπου τον μετέφερε ένα ρωσικό σκάφος Soyuz. Tα βήματά του ακολούθησε ένα χρόνο αργότερα ο Αγγλο-νοτιοαφρικανός επιχειρηματίας Μαρκ Σάτλγουερθ.