Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Η συνάντηση και από τις δύο πλευρές θεωρείται ως ιδιαίτερα καθοριστική, γιατί παρά την τοπική συνεργασία τα δύο κράτη διαφωνούν σε πολλές επιμέρους πτυχές των ανωτέρω μετώπων, υποστηρίζοντας αντίθετες εμπόλεμες οργανώσεις ειδικά στη Συρία και στη Λιβύη. Επιπλέον η σημερινή συνάντηση (στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των ενόπλων δυνάμεων και των μυστικών υπηρεσιών) αναμένεται να προετοιμάσει το έδαφος για την πρώτη μέσα στο 2021 σύνοδο των προέδρων Ερντογάν και Πούτιν.

Η συνάντηση στο Σότσι εμπίπτει στον λεγόμενο Υψηλόβαθμο Στρατηγικό Διάλογο στον οποίο συμπροεδρεύουν οι ΥΠΕΞ των δύο κρατών. Σημειώνεται ότι ο εκπρόσωπος του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Ντιμίτρι Πεσκόφ χαρακτήρισε χθες τις δύο χώρες «ως μεγάλες και πολύ σημαντικές γεωπολιτικές δυνάμεις», ενώ ο Ερντογάν είπε ότι «ο Ρώσος πρόεδρος είναι άνδρας και ηγέτης που κρατεί τον λόγο του!!!». Κάτι αντίστοιχο είχε πει στην πρόσφατη συνέντευξή του ο Πούτιν για τον Ερντογάν αναφερόμενος στους πυραύλους S400, αμέσως μετά τη γνωστή ετήσια διάσκεψη των διεθνολόγων της ομάδας Βαλντάι στη Μόσχα.

Το τετ α τετ Τσαβούσογλου-Λαβρόφ λαμβάνει χώρα λίγα μόλις 24ωρα μετά την επίσκεψη στην Τρίπολη της Λιβύης του υπουργού Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ και του Α/ΓΕΕΘΑ στρατηγού Γιασάρ Γκιούλερ, όπου συζήτησαν τη διεύρυνση της τουρκο- λιβυκής στρατιωτικής συνεργασίας για το 2021, ενώ ο Ακάρ απείλησε τον πολέμαρχο Χαφτάρ της ανατολικής Λιβύης «να μην τολμήσει να πλήξει τουρκικές μονάδες στη Λιβύη, γιατί η απάντηση της Αγκυρας θα είναι καταιγιστική και δεν θα ξέρει πού να κρυφτεί!!!». Στη ανατολική Λιβύη έχουν αναπτυχθεί τους τελευταίους 19 μήνες Ρώσοι μισθοφόροι της γνωστής εταιρείας WAGNER, που σχετίζεται με το Κρεμλίνο, και ενισχύουν τις δυνάμεις του Χάφταρ στη Σύρτη.

Λίγο πριν αναχωρήσει ο Ακάρ από την Τρίπολη ανακοίνωσε την έναρξη από Τούρκους στρατιωτικούς των Ειδικών Δυνάμεων του έξι εβδομάδων προγράμματος εκπαίδευσης Λίβυων βατραχανθρώπων στη ναυτική βάση της Μισράτα, ενώ τόνισε ότι δεν πρόκειται οι Τούρκοι στρατιωτικοί να αποχωρήσουν από τη βορειοαφρικανική χώρα με την οποία διαχρονικά έχουν πολύ στενούς δεσμούς. Σημειώνεται ότι το τουρκικό κοινοβούλιο πολύ πρόσφατα με συντριπτική πλειοψηφία ψήφισε την πρόταση Ερντογάν για παράταση της στρατιωτικής παρουσίας στη δυτική Λιβύη για άλλους 18 μήνες, και την εκπόνηση περαιτέρω στρατιωτικών προγραμμάτων συνεργασίας.

Πάντως αίσθηση προκάλεσε η για πρώτη φορά μετά το 2014 επίσκεψη υψηλόβαθμης αιγυπτιακής αντιπροσωπείας στην Τρίπολη της Λιβύης (όπου εδρεύει η νόμιμη και διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση Σάρατζ/GNA), με τη συμμετοχή Αιγυπτίων διπλωματών, καθώς και του υποδιευθυντή της μυστικής υπηρεσίας Αϊμάν Μπαντί. Μεταξύ των θεμάτων ήταν το μέλλον της διασυνοριακής ασφάλειας, καθώς και το κυοφορούμενο μετά έξι χρόνια (εκ νέου) άνοιγμα της πρεσβείας της Αιγύπτου στη λιβυκή πρωτεύουσα. Σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα χθες η αιγυπτιακή αντιπροσωπεία είχε συναντήσεις με τον πανίσχυρο υπουργό Εσωτερικών Φάθι Μπασάκα, τον υπουργό Εξωτερικών Μοχάμεντ Σαγιάλα, τον υπουργό Αμυνας Σαλαχαντίν αλ Ναμρούς, τον αρχηγό του στρατού της χώρας αντιστράτηγο Χαντάντ και τον επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας της GNA Εμάτ Τραμπελσί.

Αν και από πλευράς Ισραηλινών επικρατεί «σιγή ιχθύος» Ισραηλινές εφημερίδες (όχι όλες) επικρίνουν τη συνολική συμπεριφορά της Τουρκίας στα ζητήματα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, της ριζοσπαστικής Χαμάς, και του αντισημιτισμού, η Αγκυρα εμφανίζεται (προφανώς και σε επαφή με γνωστά αμερικανικά κανάλια και «δεξαμενές σκέψης») να επιθυμεί την επαναφορά μετά από δύο χρόνια μιας κανονικότητας στις διπλωματικές σχέσεις με το Τελ Αβίβ. Σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα, υπάρχουν σοβαρά εμπόδια για την άμεση ομαλοποίηση, αφού η τουρκική πλευρά έχει επισημάνει στο Ισραήλ ότι θα πρέπει να απαγκιστρωθεί από τις στενές σχέσεις και συνεργασία με την Ελλάδα και την Κύπρο. Παράλληλα η Τουρκία με διαφόρους τρόπους έχει επιδείξει ότι βλέπει θετικά μία ήττα του Νετανιάχου στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές του Ισραήλ στις 23 Μαρτίου, αφού διατηρεί υπολογίσιμα «κανάλια επαφών» με τρία από τα κόμματα που έχουν ισχυρή κοινοβουλευτική παρουσία στην Κνεσέτ.

Τέλος, μετά την πρόσφατη συμφωνία για το BREXIT, το Λονδίνο δήλωσε έτοιμο να υπογράψει άμεσα με την Αγκυρα μία συμφωνία για την εγκαθίδρυση Ζώνης Ελευθέρου Εμπορίου ανάμεσα στα δύο κράτη.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής