Από τη μία πλευρά υπογράφει συμφωνία με τη Λιβύη για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών και από την άλλη στέλνει επιστολή στον ΟΗΕ, όπου αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να διεκδικήσει θαλάσσιες ζώνες και δυτικά της Ρόδου μέχρι την Κρήτη.

Το υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε άμεσα, καλώντας τον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα για να ζητήσει εξηγήσεις σχετικά με τις νέες κινήσεις της Αγκυρας, ενώ ο υπουργός Νίκος Δένδιας επικοινώνησε με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ-Σούκρι, αντίστοιχα.

Το βράδυ τη Τετάρτης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με τον διεθνώς αναγνωρισμένο πρόεδρο της Λιβύης Φάγεζ Αλ-Σάρατζ, επικεφαλής της κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη, την οποία υποστηρίζει η Αγκυρα. Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε αρχική συμφωνία με τη Λιβύη για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, ένα βήμα που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την Ελλάδα. Η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη για τα θαλάσσια σύνορα κλιμακώνει την πίεση προς την Ελλάδα. Σύμφωνα με το Ρόιτερς, το «μνημόνιο» αυτό μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα και διενέξεις για την εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Η συμφωνία (ασφαλείας) καθιερώνει εκπαιδευτική συνεργασία, διαρθρώνει το νομικό πλαίσιο και ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεών μας», ανέφερε σε μήνυμά του στο twitter o διευθυντής Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν. Το γραφείο του Αλτούν ανακοίνωσε πως οι δύο χώρες υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης «για τον καθορισμό θαλάσσιων δικαιοδοσιών», που αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων των δύο χωρών βάσει του Διεθνούς Δικαίου.

«Διαπραγμάτευση με Ελλάδα»

Ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ανακοίνωσε πως «με τη Λιβύη υπογράφηκε συμφωνία που αφορά τον υποθαλάσσιο πλούτο και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Αυτό στην πραγματικότητα σημαίνει ότι η Τουρκία προστατεύει τα δικαιώματά της που πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο». Ο Τούρκος υπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο της διαπραγμάτευσης με την Ελλάδα για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, πάντα βέβαια υπό την τουρκική οπτική των γεγονότων. «Εμείς είμαστε υπέρ του δίκαιου διαμοιρασμού του πλούτου, ή στην Ανατολική Μεσόγειο, ή στο Αιγαίο… Αυτό ισχύει και για τα αποθέματα γύρω από την Κύπρο. Υποστηρίζουμε ότι πρέπει να τεθεί υπό εγγύηση ο δίκαιος διαμοιρασμός του πλούτου μεταξύ της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής πλευράς στην Κύπρο και στα πεδία πέραν της δικής μας υφαλοκρηπίδας. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε αυτού του είδους τις συνομιλίες και με άλλες χώρες», ανέφερε ο Τσαβούσογλου.

Ελληνική απάντηση

Αμεση ήταν η αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών στις κινήσεις της Αγκυρας. «Η υπογραφή μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μνημονίου κατανόησης δεν μπορεί να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών. Μία τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και δεν θα παρήγε έννομα αποτελέσματα. Επιπλέον, μία τέτοια ενέργεια δεν θα συμβάδιζε με την αρχή της καλής γειτονίας που θα πρέπει να διέπει τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών χωρών», ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρος Γεννηματάς. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Εξωτερικών κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα για να ζητήσει εξηγήσεις. Επίσης, υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ-Σούκρι αντίστοιχα.

Νέες προκλήσεις

Εντονη και κατηγορηματική ήταν και η απάντηση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών στην επιστολή που κατέθεσε η κυβέρνηση της Αγκυρας στις 13 Νοεμβρίου στα Ηνωμένα Εθνη, με την οποία διεκδικεί δικαιώματα δυτικά της Ρόδου!

Ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στον ΟΗΕ, Φεριντούν Σινιρλίογλου. κατέθεσε την επιστολή που διαφοροποιεί τα αιτήματά της σε σχέση με το παρελθόν, καθώς διεκδικεί δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες ακόμη και δυτικά του ορίου του 28^ου μεσημβρινού. Η Τουρκία θα καταθέσει περαιτέρω γεωγραφικές συντεταγμένες της τουρκικής ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας «δυτικά του 28ου μεσημβρινού, οι οποίες εκτείνονται ως τα απώτατα όρια των χωρικών υδάτων νησιών με έναντι ακτές στη Μεσόγειο, δεδομένου ότι τα νησιωτικά χαρακτηριστικά σε αυτή τη θαλάσσια περιοχή δεν δύνανται να επηρεάσουν ή να αποκόψουν την προβολή της τουρκικής ακτογραμμής ή της υφαλοκρηπίδας».

«Στα όρια της φαιδρότητας»

Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ανέφερε ότι «μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, διότι αγνοεί βεβαίως κάτι το οποίο ο καθένας νομίζω μπορεί να διαπιστώσει, ότι ανάμεσα στις δύο χώρες υπάρχει ο μεγάλος γεωγραφικός όγκος της Κρήτης. Κατά συνέπεια, λοιπόν, νομίζω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι στα όρια της φαιδρότητας…».

Το υπουργείο Εξωτερικών τόνισε σε ανακοίνωσή του πως «οι τουρκικοί ισχυρισμοί και η αναφορά σε συγκεκριμένες συντεταγμένες είναι νομικά αβάσιμοι, εσφαλμένοι και αυθαίρετοι, στο βαθμό που παραβιάζουν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην περιοχή. Κατά συνέπεια, η εν λόγω επιστολή, ως αντιβαίνουσα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, απορρίπτεται στο σύνολό της και δεν παράγει καμία έννομη συνέπεια ως προς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Είναι καιρός η Τουρκία να αναθεωρήσει επιτέλους τη στάση της και να συμμορφωθεί με τις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, προς όφελος της σταθερότητας και της συνεργασίας στην περιοχή».

Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην Ε.Ε. θα ενημερώσει άμεσα την ύπατη εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι.