Με το ξέσπασμα της κρίσης το 2008 ένας αναλυτής της JP Morgan κι ένας διάσημος μελετητής της παγκόσμιας οικονομικής Ιστορίας συνδιαμόρφωσαν ένα γράφημα που παραπέμπει σε κυβιστικό πίνακα, αλλά στην πραγματικότητα συμπυκνώνει την οικονομική και πολιτική Ιστορία του κόσμου από τη γέννηση του Μεσσία έως τις μέρες μας. Επάνω σε δύο άξονες συντεταγμένων (ο κάθετος με το σύνολο του παγκόσμιου ΑΕΠ των μεγάλων δυνάμεων, ανεξαρτήτως εποχής και ο οριζόντιος με τη χρονολόγηση από το 1 έως το 2008 μ.Χ.) ο Μάικλ Σέμπαλιστ της JP Morgan και ο διάσημος οικονομικός ιστορικός Ανγκους Μάντισον κατέγραψαν τις διακυμάνσεις στην οικονομική ισχύ κάθε έθνους από τη ρωμαϊκή αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Οι ΗΠΑ εμφανίζονται στον οριζόντιο άξονα μόλις το 1776, για να καταλάβουν στη συνέχεια ένα λεόντειο κομμάτι του παραλληλόγραμμου, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι η εμφάνισή τους συρρίκνωσε κατά πολύ το παγκόσμιο μερίδιο της Ινδίας και της Κίνας. Ναι μεν οι δύο πληθυσμιακοί γίγαντες βρίσκονταν στη σκιά ή ήταν αποικίες των ευρωπαϊκών δυνάμεων, αλλά κατείχαν -λόγω μεγέθους- ένα τεράστιο κομμάτι του παγκόσμιου ΑΕΠ. Οφθαλμοφανής η οικονομική κυριαρχία της Δύσης στη Βιομηχανική Εποχή (1800 κ.ε.) με την Κίνα να επανέρχεται όμως δυναμικά τα τελευταία χρόνια, αμφισβητώντας τα πρωτεία των ΗΠΑ. Είναι εντυπωσιακό ότι το ΑΕΠ του «κίτρινου γίγαντα» διπλασιάστηκε την τελευταία επταετία, γνωρίζοντας αύξηση σχεδόν 87%.

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο χάρτης των Σέμπαλεστ – Μάντισον (που ενημερώθηκε με στοιχεία έως το 2017 από την ιστοσελίδα Visual Capitalist, εμπλουτισμένος με δεδομένα του ΔΝΤ) δεν αποτυπώνει μόνο την οικονομική πορεία των σημερινών 10 μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη, που ανήκουν στο G8 και τα BRICS (ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία) αλλά και κάποιους αρχαιότερους πολιτισμούς που εξαφανίστηκαν ή συρρικνώθηκαν μετά το 1500. Σε αυτούς συγκαταλέγονται η Ελλάδα (μολονότι κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ.), η Αίγυπτος, η Περσία και η Τουρκία (ουσιαστικά η Οθωμανική Αυτοκρατορία, που έφτασε στην ακμή της το 16ο-17ο αιώνα).

Βάσει των στοιχείων του 2017, η Κίνα κατέχει το 18,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ (23,2 τρισ. δολάρια), οι ΗΠΑ το 15,3% (19,4 τρισ.) και ακολουθούν Ινδία (7,5% – 9,5 τρισ.), Ιαπωνία (4,3% – 5,4 τρισ.), Γερμανία (3,9% – 4,1 τρισ.), Ρωσία (3,1% – 3,1 τρισ.) κ.ά.

Στις υπόλοιπες… 180 χώρες που δεν βρήκαν μια θέση στο γράφημα, αναλογεί σήμερα το 40,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ήτοι 51,3 τρισ. δολάρια. Ανάμεσά τους βρίσκονται σημαντικές οικονομικές δυνάμεις, όπως η Βραζιλία, η Ινδονησία, ο Καναδάς, η Νότια Αφρική.

Η σύλληψη των Σέμπαλεστ-Μάντισον θα ήταν λειψή αν δεν συμπληρωνόταν από ένα απλό -πλην άκρως εντυπωσιακό- γράφημα, που δείχνει την εκθετική άνοδο της ανθρώπινης ανάπτυξης από τα μέσα του 19ου έως το τέλος του 20ού αιώνα. Ηταν πράγματι ένα τεράστιο άλμα της ανθρωπότητας, που σχετίζεται με τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού και την ασύλληπτη πρόοδο των τεχνολογικών ανακαλύψεων.

 ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ

 [email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου 

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]