Με μια αλλοπρόσαλλη ομιλία στο καταλανικό Κοινοβούλιο, η οποία δυσαρέστησε συμμάχους και αντιπάλους, χωρίς να συμβάλει κατά το ελάχιστο στην πολιτική λύση του καταλανικού προβλήματος, ο Πουτζδεμόντ «κήρυξε την ανεξαρτησία της Καταλωνίας» με … «αναστολή λίγων εβδομάδων, προκειμένου να γίνει διάλογος με την ισπανική κυβέρνηση, με διεθνή μεσολάβηση».

Για την τελευταία είπε ότι έχει καλές ενδείξεις – αλλά μάλλον βρίσκεται περισσότερο στη φαντασία του.

Θύελλα αντιδράσεων

Η ήξεις αφήξεις τακτική του Πουτζδεμόντ (την οποία ο ίδιος χαρακτήρισε «κίνηση ευθύνης») εξόργισε απίστευτα τους ακροαριστερούς συμμάχους του, οι οποίοι δεν τον χειροκρότησαν και ζήτησαν -μάταια- να επικυρωθεί με ψηφοφορία στη Βουλή το αποτέλεσμα του αποσχιστικού δημοψηφίσματος της 1ης Οκτωβρίου.

Η νεολαία του κόμματος CUP μίλησε για «απαράδεκτη προδοσία εκ μέρους του» και η ηγεσία του ίδιου αντικαπιταλιστικού σχηματισμού, που στηρίζει τη δεξιά αυτονομιστική κυβέρνηση στη Βαρκελώνη, σημείωσε ότι «εμείς ήλθαμε απόψε εδώ για να ανακηρύξουμε την ανεξαρτησία της Καταλωνίας και τίποτε λιγότερο». Μούδιασμα προκάλεσαν οι εξελίξεις στους 30.000 οπαδούς της ανεξαρτησίας, οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί από νωρίς έξω από τη Βουλή, με ισχυρή αστυνομική παρουσία.

Κάποιοι δήλωναν ανακουφισμένοι από τη μετριοπαθή στροφή του Πουτζδεμόντ, ο οποίος απέτρεψε τη ρήξη με το ισπανικό κράτος, οι πιο ριζοσπάστες, όμως, δεν έκρυβαν την απογοήτευσή τους.

Οργισμένη ήταν από την άλλη πλευρά και η πρώτη αντίδραση της ισπανικής κυβέρνησης, όπως διέρρευσε στα ισπανικά ΜΜΕ. «Είναι απαράδεκτο ο Κάρλες Πουτζδεμόντ να εξαγγέλλει έμμεσα την ανεξαρτησία και ύστερα να την αναστέλλει», σημείωσαν συνεργάτες του Ραχόι, θεωρώντας casus belli την αναφορά του Πουτζδεμόντ στη «νομιμότητα του αποσχιστικού δημοψηφίσματος της 1ης Οκτωβρίου» και την αποστροφή του ότι «εκατομμύρια Καταλανοί είπαν ότι θέλουν ανεξαρτησία από τη Μαδρίτη».

Την άποψη ότι δεν μπορεί να γίνει διάλογος με τους όρους που έθεσε ο Πουτζδεμόντ εξέφρασε και ο Ισπανός υπουργός Δικαιοσύνης, Ραφαέλ Καταλά.

Πυρά από παντού

Ο ηγέτης των Καταλανών Σοσιαλιστών, Μπ. Ιζέτα, κατηγόρησε τον Πουτζδεμόντ ότι «δεν μπορεί να αναστείλει κάτι που δεν έκανε», ενώ και ο αρχηγός του Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας, δήλωσε ξεκάθαρα πως «δεν έγινε καμία διακήρυξη ανεξαρτησίας», καλώντας τον Ραχόι να προχωρήσει σε διάλογο με τους αυτονομιστές.

Με την πιρουέτα της τελευταίας στιγμής ο 54χρονος Καταλανός πρωθυπουργός (ηγέτης του δεξιού Δημοκρατικού Κόμματος Καταλωνίας/ PDeCat) απέφυγε τουλάχιστον τη… σύλληψη, η οποία ήταν 100% βέβαιη κατά το πρακτορείο Bloomberg, αν προχωρούσε σε άνευ όρων κήρυξη της καταλανικής ανεξαρτησίας.

«Καλώ τον κ. Πουτζδεμόντ να μην πάρει ένα δρόμο χωρίς επιστροφή, προβαίνοντας σε μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας», είχε φροντίσει να στείλει το μήνυμα ο Ισπανός κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ινίγο Μέντες ντε Βίγο.

Οι ώρες που προηγήθηκαν της ομιλίας του στη Βουλή ήταν δραματικές. Η συνεδρίαση αναβλήθηκε για μία ώρα, προκειμένου ο Πουτζδεμόντ να κάμψει τις αντιδράσεις του CUP και να ολοκληρώσει μια σειρά διεθνών επαφών, οι οποίες μάλλον του «φούσκωσαν τα μυαλά». (Ισπανικές πηγές μετέδωσαν ότι του τηλεφώνησε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.) Στη στροφή του Πουτζδεμόντ εικάζεται ότι συνέβαλαν οι δημόσιες παρεμβάσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του ΔΝΤ, που προειδοποίησε για αρνητικές επιπτώσεις στην ισπανική και την ευρωπαϊκή οικονομία.

Ο Τουσκ κάλεσε τον Πουτζδεμόντ να μην ανακοινώσει μια απόφαση που θα καταστήσει αδύνατο το διάλογο, τονίζοντας πως η διαφορετικότητα δεν πρέπει να οδηγήσει σε συγκρούσεις με «καταφανώς αρνητικές συνέπειες» για την Καταλωνία, την Ισπανία και την Ευρώπη. Πάγο στις φιλοδοξίες της Βαρκελώνης για ευρωπαϊκή μεσολάβηση έβαλε ο Εμανουέλ Μακρόν, στηρίζοντας τα επιχειρήματα του Ραχόι περί αντισυνταγματικότητας του καταλανικού δημοψηφίσματος.

Ο Γάλλος πρόεδρος αναγνώρισε μεν ότι υπάρχει μια μορφή καταλανικού αλυτρωτισμού που έκανε επίδειξη ισχύος, αλλά τόνισε πως η κρίση πρέπει να επιλυθεί με ειρηνικά μέσα. Πρόταση Η αριστερή δήμαρχος Βαρκελώνης, Αντα Κολάου, χαρακτήρισε θετική την υπαναχώρηση του Πουτζδεμόντ, καλώντας όλες τις πλευρές σε διάλογο.

Ωστόσο, η ομιλία του σε πολλά σημεία εξερέθισε τη Μαδρίτη, αφού δήλωσε ότι θα σεβαστεί την απόφαση των Καταλανών για ανεξαρτησία, κατήγγειλε την αστυνομική βία και άφησε αιχμές κατά του βασιλιά Φελίπε. «Δεν είμαστε εγκληματίες ούτε τρελοί.

Δεν έχουμε τίποτε εναντίον της Ισπανίας, αλλά η σχέση μας εδώ και χρόνια δεν είναι υγιής και πλέον δεν είναι βιώσιμη», τόνισε μεταξύ άλλων ο Καταλανός πρωθυπουργός, υποστηρίζοντας πως δεν ήθελε τίποτε περισσότερο από ένα δημοψήφισμα όπως αυτό της Σκωτίας.

Γιάννης Παπαδάτος
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου