Στα Σκόπια, όπου ήδη σχηματίστηκε -με την υποστήριξη Ε.Ε. και ΝΑΤΟ- κυβέρνηση, με ισχνή, πάντως, πλειοψηφία, μένει να φανεί αν θα μπορέσει αυτή να σταθεί στα πόδια της και, βέβαια, να δείξει ουσιαστική πολιτική βούληση για λύση στο «ονοματολογικό». Στην Αλβανία, επίσης, σε όχι και τόσο ομαλές συνθήκες, διεξάγονται στο τέλος του μηνός εκλογές.

Παρά το κλίμα απαισιοδοξίας που κυριαρχεί ιδιαίτερα τις τελευταίες εβδομάδες στο Κυπριακό, η «τριμερής» στη Νέα Υόρκη αποτελεί μια ακόμη κίνηση που δεν αποκλείεται ακόμα και να οδηγήσει σε μια νέα διεθνή Διάσκεψη, «Γενεύη 2». Ωστόσο, η Τουρκία -δημόσια τουλάχιστον- δεν έχει δώσει έως τώρα δείγματα διαλλακτικότητας ως προς τα καίρια ζητήματα (ασφάλεια-εγγυήσεις). Σε αυτά προστίθενται οι τουρκικές προκλήσεις με στόχο να σταματήσει η Κύπρος τις έρευνές της αυτή την περίοδο εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της (ΑΟΖ) για υδρογονάνθρακες (εκτιμάται ότι ενδεχόμενα έσοδα από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου θα υπάρχουν πριν από το 2020-2022). Πάντως, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Μπαρθ Αϊντα -ο οποίος δεν αποκλείεται στο τέλος του καλοκαιριού να εγκαταλείψει τη θέση του, δεδομένου, όπως φημολογείται, πως έχει πολιτικές φιλοδοξίες στη χώρα του, τη Νορβηγία (εκλογές το φθινόπωρο)- επανειλημμένως έχει εκφράσει την «επιθυμία» του για «νέα Γενεύη» το καλοκαίρι.

Επιμένουν οι Τούρκοι

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η τουρκική πλευρά φαίνεται να επιμένει στην παραμονή του 10% των κατοχικών στρατευμάτων της (περίπου 4.000-4.300) στην Κύπρο, σημειώνοντας ότι η δύναμη αυτή θα μείνει ανάλογα με τις εξελίξεις στην υλοποίηση της όποιας συμφωνίας υπογραφεί. Κάτι τέτοιο, βέβαια, ουσιαστικά αποσκοπεί στην επ’ αόριστον παραμονή. Να σημειωθεί, επίσης, ότι ακόμα δεν έχουν καταγραφεί από διεθνείς οργανισμούς τα οπλικά συστήματα που διαθέτουν τα κατοχικά στρατεύματα, άρα και τι θα μείνει και τι θα φύγει από το νησί. Επιπλέον, η Αγκυρα, όπως φαίνεται από τις απόψεις που κατέθεσε πρόσφατα ο -κατά φημολογίες, υπ’ ατμόν- υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιμένει στη διατήρηση του καθεστώτος των εγγυήσεων.

Μικρές προσδοκίες ΕΕ

Ο κ. Αϊντα, πάντως, καλλιέργησε πολύ μεγάλες προσδοκίες για επίλυση του Κυπριακού, ήδη από τον προηγούμενο χρόνο. Κάτι που, κατά πληροφορίες, δεν συμμερίζονταν οι Βρυξέλλες, οι οποίες, εκτός των άλλων, είναι έντονα προβληματισμένες από την τουρκική απαίτηση να ενταχθούν στην «ατζέντα» του Κυπριακού οι «4 ελευθερίες» (διακίνηση προσώπων, διακίνηση αγαθών, εγκατάσταση, απόκτηση περιουσίας). Θέμα που αφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις και όχι το Κυπριακό και γεννά φόβους για είσοδο της Τουρκίας στην Ε.Ε. από την πίσω πόρτα. Σε όλα αυτά, προστίθεται και η ανησυχία ότι η ενδεχόμενη επίλυση του Κυπριακού μπορεί να προκαλέσει το ονομαζόμενο «σύνδρομο της Βαλονίας». Δηλαδή, μια συνιστώσα του κράτους-μέλους της Κύπρου (στην προκειμένη, η τουρκοκυπριακή πλευρά) να παρεμποδίζει διεθνείς συμφωνίες της Ε.Ε. και, ακόμα χειρότερα, μέσω αυτής της συνιστώσας, η Ε.Ε. να καταστεί όμηρος μη κράτους-μέλους της Ε.Ε., δηλαδή της Τουρκίας.

Σημείο-κλειδί είναι η στάση που θα τηρήσει απέναντι στο Κυπριακό η σημερινή αμερικανική ηγεσία υπό τον Τραμπ και, πολύ περισσότερο, εάν θα ταυτιστεί με τις θέσεις της ηγεσίας Ομπάμα, η οποία ήθελε «εδώ και τώρα» λύση του Κυπριακού με όρους που μάλλον ευνοούσαν την τουρκική πλευρά. Η τελευταία «τάση» υιοθετείται από μερίδα της γραφειοκρατίας του State Department. Να σημειωθεί πως παρότι η Ουάσιγκτον είναι αρκετά επιφυλακτική -αν όχι εχθρική- απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν, δεν παύει να θεωρεί στρατηγικής σημασίας τη συνεργασία της με την Αγκυρα. Επιπλέον, παρότι τελευταία η Λευκωσία έχει δώσει έμπρακτη βοήθεια στο «συνασπισμό κατά της τρομοκρατίας», σε περιοχές της Μέσης Ανατολής, οι ΗΠΑ δεν φαίνονται διατεθειμένες να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους για «αμερικανική βοήθεια» στην Ακτοφυλακή της Κύπρου, για να μη «δυσαρεστήσουν» την Αγκυρα. Τέλος, εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον έχει και η στάση που θα κρατήσει το Λονδίνο, το οποίο, τους προηγούμενους μήνες, είχε κατηγορηθεί ότι στηρίζει σε πολλά σημεία τις τουρκικές θέσεις.

Η στάση Κοτζιά

Από τη μεριά του, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, ερωτηθείς, προ ημερών, για τα κατοχικά στρατεύματα, καθώς και εάν η Ελλάδα δέχεται το «σενάριο» της διατήρησης του καθεστώτος εγγυήσεων για κάποιο χρονικό διάστημα, απάντησε: «Η λεγόμενη συνθήκη των εγγυήσεων, κατά τη γνώμη της Τουρκίας -λανθασμένα κατά τη δική μας γνώμη-, εδράζεται στο δικαίωμα της παρέμβασης. Δεν βλέπω με ποιο τρόπο αυτή η συνθήκη θα μπορούσε να είχε μεταβατικό ή άλλο χαρακτήρα. Δηλαδή, τι να συμφωνήσουμε; Οτι για ένα χρονικό διάστημα θα δικαιούται η Τουρκία να παρέμβει; Οσον αφορά στο στρατό, η θέση μας είναι πάρα πολύ απλή και σαφής: Ο τουρκικός στρατός πρέπει να φύγει. Ασφαλώς, κάθε στρατός που αποχωρεί, όπως συνέβη με το σοβιετικό στην Ανατολική Γερμανία, χρειάζεται να έχει ένα χρονοδιάγραμμα αποχώρησης». Ως γνωστόν, η Ελλάδα ευθέως και η Βρετανία εμμέσως έχουν δηλώσει ότι θα παραιτηθούν από «εγγυήτριες» δυνάμεις. Η μόνη που επιμένει είναι η Τουρκία.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής