Στη Μεγαλόνησο, όπου οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού τορπιλίζονται συστηματικά από την Αγκυρα με τις συνεχείς προκλήσεις εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), η κατάσταση ουδεμία αισιοδοξία εμπνέει. Στα Βαλκάνια, και ιδιαίτερα στα Σκόπια, το σκηνικό είναι έκρυθμο, ενώ, παρά τις ισχυρές παρεμβάσεις των ΗΠΑ και της Ε.Ε., ακόμα δεν μπορούν να αποκλειστούν τα χειρότερα.

Σε όλα αυτά προστίθεται και η πολιτική αναταραχή στην Αλβανία, εν όψει των προγραμματιζόμενων για τον Ιούνιο εκλογών. Μάλιστα, για δεύτερη φορά μέσα στις τελευταίες εβδομάδες σπεύδει στην περιοχή ο Αμερικανός βοηθός υπουργός Εξωτερικών, Μπράιαν Γι. Τώρα, επισκέπτεται την Αλβανία, ενώ μόλις πρόσφατα πήγε στα Σκόπια, όπου πίεσε αφόρητα για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου. Καθίσταται εμφανές ότι οι ΗΠΑ, για πρώτη φορά μετά την ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου από τον Ντόναλντ Τραμπ, επιχειρούν να στείλουν μήνυμα ότι παραμένουν (;) στα Βαλκάνια και έχουν βαρύνοντα ρόλο. Ταυτόχρονα, όμως, η χειροτέρευση της κατάστασης στη γειτονιά μας αποδεικνύει την ολιγωρία τόσο της Ε.Ε. όσο και των ΗΠΑ, που, πλέον, σπεύδουν σε ρόλο πυροσβέστη για να αποτρέψουν τα χειρότερα.

Να σημειωθεί ότι εδώ και τουλάχιστον πέντε μήνες, από τις εκλογές, σοβεί η πολιτική κρίση στα Σκόπια. Επίσης, στην Αλβανία εδώ και μήνες υπάρχει σοβαρή κόντρα ανάμεσα στην κυβέρνηση Ράμα και την αντιπολίτευση. Η προεκλογική περίοδος (εάν, βέβαια, γίνουν εκλογές στις 18 Ιουνίου, οπότε τις προγραμματίζει ο Αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράμα) διεξάγεται εν μέσω σοβαρών καταγγελιών για κυβερνητική διαφθορά και έντονη πολιτικο-οικονομική διαπλοκή, μαζική εξαγορά ψήφων, παρεμβάσεις του οργανωμένου εγκλήματος και των κυκλωμάτων της παραγωγής και λαθρεμπορίου ναρκωτικών.

Ολα αυτά, όπως και οι εθνικιστικές κορόνες Ράμα προ μηνών κατά της Ελλάδας, φαίνεται ότι υποτιμήθηκαν κατά «περίεργο» τρόπο από τους αξιωματούχους της Ε.Ε., της Γερμανίας και την αμερικανική πρεσβεία στα Τίρανα. Ετσι, και πάλι σε πυροσβεστικό ρόλο, μόλις προ ημερών, η Κομισιόν, διά στόματος παραγόντων της, έσπευσε να απευθύνει κάλεσμα για ηρεμία προς τους Αλβανούς πολίτες. Σημαντικό είναι ότι, προ μηνών, ο επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, απευθυνόμενος στις ΗΠΑ, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου σημειώνοντας ότι η μπαρουταποθήκη των Βαλκανίων μπορεί να «ξυπνήσει» και πάλι, εάν οι ΗΠΑ «απαγκιστρωθούν» από την περιοχή, όπως πολλοί πιστεύουν στην Ουάσιγκτον ότι πρέπει να πράξουν οι ΗΠΑ.

Αιγαίο – Κύπρος

Τα τεράστια εσωτερικά προβλήματα στην Τουρκία, που συνοδεύονται από νέες μαζικές διώξεις «αντικαθεστωτικών», σε συνδυασμό με τις βλέψεις της Αγκυρας στο Συριακό και το βαρύ κλίμα που διαμορφώθηκε τις τελευταίες ημέρες ανάμεσα σε ΗΠΑ και Τουρκία, εξαιτίας της αμερικανικής απόφασης για χορήγηση βαρέος οπλισμού στους Κούρδους της Συρίας, δεν εμπνέουν αισιοδοξία και στον τομέα των ελληνοτουρκικών.

Να σημειωθεί ότι οι Αμερικανοί φέρονται εξαιρετικά ενοχλημένοι από τους πρόσφατους τουρκικούς βομβαρδισμούς κατά των Κούρδων σε Συρία και Ιράκ, τους οποίους η Αγκυρα χαρακτηρίζει παρακλάδια του ΡΚΚ και «τρομοκράτες». Εσχάτως, η αμερικανική απόφαση για ενίσχυση των Κούρδων ήλθε να προστεθεί στις ήδη τεταμένες σχέσεις των δύο χωρών. Μάλιστα, η σχεδιαζόμενη για τις 16 του μηνός συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν στις ΗΠΑ, κατά δημοσιεύματα, είναι ακόμα στον αέρα. Ωστόσο, διπλωματικές πηγές σε ΗΠΑ και Τουρκία φέρονται να πιστεύουν πως τελικώς θα γίνει, αν και υπάρχουν ακόμα πολλά «αγκάθια».

Μέσα σε αυτό το «ηλεκτρισμένο» σκηνικό, εύλογη είναι η ανησυχία για περαιτέρω ένταση στο Αιγαίο και την Κύπρο. Πάντως, κατά διπλωματικές πηγές στην Ουάσιγκτον, οι ΗΠΑ φέρονται να διαβεβαιώνουν την Αθήνα ότι θα καταβάλουν προσπάθειες προς την κατεύθυνση του «κατευνασμού». Οπως και να έχει, κοινή πεποίθηση είναι πως, παρά το γεγονός ότι οι Αμερικανοί δεν φαίνεται ότι θα ικανοποιήσουν τον Ερντογάν ούτε στο «αίτημά» του για να σταματήσουν τα πάρε – δώσε με τους Κούρδους (τουλάχιστον έως ότου νικηθούν οι τζιχαντιστές) ούτε για την έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν, οι ΗΠΑ θα εξακολουθήσουν να θεωρούν την Τουρκία «στρατηγικής σημασίας» εταίρο τους, λόγω της γεωπολιτικής θέσης της.

Ενδιαφέρον είναι ότι την προηγούμενη εβδομάδα στις ΗΠΑ βρέθηκε ομάδα Τούρκων αξιωματούχων (προεδρικός σύμβουλος, αρχηγός μυστικών υπηρεσιών, υπουργός Δικαιοσύνης, αρχηγός ΓΕΕΘΑ) για την προετοιμασία του ταξιδιού Ερντογάν. Εντύπωση προκάλεσε η απουσία του υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για τον οποίο υπάρχουν φήμες αντικατάστασής του από τον προεδρικό σύμβουλο, Ιμπραήμ Καλίν, ο οποίος ήταν αυτές τις ημέρες στην Ουάσιγκτον.

Στο Κυπριακό, τέλος, όπου οι δικοινοτικές συνομιλίες προχωρούν με ρυθμούς σημειωτόν -αν όχι προς τα πίσω-, οι ΗΠΑ, διά του εκπροσώπου του State Department, επανέλαβαν -μετά και τη δήλωση της Αμερικανίδας πρέσβεως στη Λευκωσία- την πάγια αμερικανική θέση για το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους εντός της ΑΟΖ της. Ως γνωστόν, στα ενεργειακά της Κύπρου εμπλέκονται ήδη διεθνείς ενεργειακοί κολοσσοί, μεταξύ των οποίων και αμερικανικοί.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΒΑΜΒΑΚΑ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής