Από 30 δισεκατομμύρια δολάρια που εκτιμάται ότι ήταν η αγορά απομιμήσεων τη δεκαετία του ‘80, εκτινάχθηκε στα 600 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021, αντιπροσωπεύοντας το 2,1% του παγκόσμιου εμπορίου. Μόνο η Κίνα είναι υπεύθυνη για το 80% αυτών των απομιμήσεων.

Παρά την υιοθέτηση αυστηρών κανονισμών για την πνευματική ιδιοκτησία ανά τον πλανήτη, οι προβλέψεις δείχνουν -και οι πιέσεις από τον εμπορικό πόλεμο θεωρούνται πλέον νέα μεταβλητή της εξίσωσης- ότι η αγορά προϊόντων απομίμησης μπορεί να ξεπεράσει τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια στο εγγύς μέλλον.

Παράνομα έγγραφα

Η πώληση τέτοιων προϊόντων, που με παράνομα έγγραφα και εκτελωνισμούς διανέμονται επί χρόνια σε Ευρώπη και ΗΠΑ μέσα από κέντρα διανομής σε κινεζικές επαρχίες, διώκεται ποινικά σε πολλές χώρες, με αυστηρές ποινές στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στη Γαλλία, ενδεικτικά, αυτό το ποινικό αδίκημα τιμωρείται με τρία χρόνια φυλάκισης και πρόστιμο 300.000 ευρώ.

Σύμφωνα με το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EUIPO), η μάστιγα της απομίμησης κοστίζει στην ευρωπαϊκή βιομηχανία 16 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, με τους τομείς που επηρεάζονται περισσότερο να είναι τα είδη ένδυσης, τα καλλυντικά και τα παιχνίδια.

Από την ένταξή της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, το 2001, η Κίνα βελτίωσε την επιβολή της νομοθεσίας για την πνευματική ιδιοκτησία. Ειδικοί όμως σημειώνουν πως «υπό τη σκιά του εμπορικού πολέμου, πιθανόν το κινεζικό καθεστώς να μην ενδιαφέρεται πλέον για την τήρηση των κανόνων», ενώ ενδεικτικό είναι ότι δεν υπάρχει επιβολή προστίμων κατά των εργοστασίων που διαφημίζουν διαδικτυακά προϊόντα-απομιμήσεις.

Πωλήσεις

Στην αντεπίθεση μέσω TikTok έχουν προχωρήσει τις τελευταίες βδομάδες οι Κινέζοι κατασκευαστές που θέλουν να αποδομήσουν την πολιτική των τελωνειακών δασμών του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, απευθυνόμενοι απευθείας στους πελάτες. Στο TikTok και σε άλλες πλατφόρμες, κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου βίντεο που απευθύνονται στους Αμερικανούς καταναλωτές, καλώντας τους να αγοράσουν απευθείας από τα εργοστάσιά τους -για να αποφύγουν τους δασμούς- απομιμήσεις πολυτελών προϊόντων γνωστών brands «υψηλής ποιότητας» ή «αυθεντικά προϊόντα» από τα οποία λείπουν μόνο τα λογότυπα των μεγάλων δυτικών οίκων μόδας που εκτοξεύουν τις τιμές. Φαίνεται μάλιστα πως κερδίζουν την προσοχή των Αμερικανών καταναλωτών.

Το μήνυμα στα βίντεο που συχνά μεταδίδονται σε μορφή live streaming είναι ότι ο κόσμος μπορεί να αγοράσει κολάν, τσάντες, ρούχα, αξεσουάρ και ηλεκτρονικές συσκευές ακριβώς όπως αυτά που πωλούν γνωστές εταιρίες όπως η Lululemon, η Hermes και η Birkenstock, 40%-70% φθηνότερα. Ισχυρίζονται, κάποιες φορές ψευδώς, ότι τα προϊόντα κατασκευάζονται στα ίδια εργοστάσια που παράγουν είδη για αυτές τις μάρκες.

Συμπάθεια

Τα βίντεο συγκεντρώνουν εκατομμύρια προβολές και likes, ενώ σε πολλές αναρτήσεις εκφράζεται η… συμπάθεια των Αμερικανών στην Κίνα. Τα κινεζικά εργοστάσια προωθούνται και από κινέζικες εφαρμογές αγοράς ρούχων, όπως η DHGate και Taobao, η δημοφιλία των οποίων έχει εκτοξευτεί υπό το πρίσμα της δασμολογικής πολιτικής των ΗΠΑ. Μάλιστα η DHGate ήταν εκ των δέκα κορυφαίων εφαρμογών που κατέβασαν οι χρήστες της Apple και της Google μέσα στον Απρίλιο.

Ο όγκος των βίντεο του TikTok που προτρέπουν τους χρήστες να προμηθεύονται προϊόντα απευθείας από κινεζικά εργοστάσια εκτοξεύθηκε σχεδόν κατά 250% κατά τη διάρκεια της εβδομάδας της 13ης Απριλίου, σύμφωνα με τη Margot Hardy, αναλύτρια της «Graphika» (εταιρίας ανάλυσης κοινωνικών δικτύων), άγνωστο είναι όμως προς το παρόν αν αύξησαν και τον όγκο πωλήσεών τους.

«Παγίδα» οι ευκαιρίες

Ειδικοί της αγοράς λιανικού εμπορίου σημειώνουν πως είναι απίθανο οι Κινέζοι, που εμφανίζονται στα βίντεο και υποστηρίζουν ότι κατασκευάζουν προϊόντα για γνωστές εταιρίες ειδών πολυτελείας, να πωλούν πράγματι αυθεντικά προϊόντα από τις συγκεκριμένες μάρκες από τα οποία λείπει μόνο το τελικό logo. Αυτά τα εργοστάσια υπογράφουν αυστηρές συμφωνίες εμπιστευτικότητας και δεν διακινδυνεύουν να καταστρέψουν τις σχέσεις τους με γνωστά brands με αντάλλαγμα την πώληση μερικών προϊόντων μέσω TikTok, τονίζει η Σουχαρίτα Κονταλί, αναλύτρια αγοράς λιανικής.

Παρουσιαζόμενοι ως εργαζόμενοι ή υπεργολάβοι ειδών πολυτελείας, οι Κινέζοι δημιουργοί περιεχομένου ισχυρίζονται ότι οι κινεζικές αρχές έχουν άρει αυτές τις ρήτρες εμπιστευτικότητας που τους δεσμεύουν ως απάντηση στην απότομη αύξηση των δασμών που επέβαλε στην Κίνα ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτή η φερόμενη κινεζική απόφαση -την οποία το Γαλλικό Πρακτορείο δεν έχει καταφέρει να εντοπίσει- εξουσιοδοτεί υπεργολάβους, σύμφωνα με τον ισχυρισμό αυτό, να αποκαλύπτουν διαδικασίες κατασκευής ειδών πολυτελείας.

Και σε επόμενο βήμα, να ενθαρρύνουν δυτικούς καταναλωτές να αγοράζουν απευθείας από ιστότοπους που τα πωλούν, χωρίς λογότυπο, αλλά με «την ίδια ακριβώς ποιότητα και σχεδιασμό», όπως ισχυρίζονται, σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές, όπως επώνυμη τσάντα τύπου Prada από 38.000 δολ. στα 1.400 δολ.