Η βλάβη αποδίδεται σε μια προσβολή του προσωπικού νεύρου, ενώ η πάρεση που εκδηλώνεται μπορεί να είναι παροδική ή μόνιμη. Γι’  αυτό και είναι καίρια η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πάρεση του προσώπου είναι πιο βαριά αν δεν ξεκινήσει η αγωγή εντός 72 ωρών, με συνέπεια η αποκατάσταση να καθυστερεί τουλάχιστον στο 50% των περιστατικών.

Μια γνωριμία με το προσωπικό νεύρο

Πριν φτάσουμε, όμως, να μιλάμε για θεραπεία, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το προσωπικό νεύρο είναι υπεύθυνο:

• για την κινητική νεύρωση μυών του προσώπου,
• για την αισθητική νεύρωση μικρού τμήματος του έξω ακουστικού πόρου και για τα πρόσθια 2/3 της γλώσσας,
• για την αίσθηση της γεύσης στα πρόσθια 2/3 της γλώσσας,
• καθώς και για την παραγωγή δακρύων (δακρυϊκούς και ρινικούς αδένες) και σάλιων (σιελογόνους αδένες, υπογνάθιο και υπογλώσσιο).

Η συμπτωματολογία της βλάβης

Στην πάρεση του προσώπου ο ασθενής παρουσιάζει τα ακόλουθα συμπτώματα…

• ασυμμετρία στο πρόσωπο με έλξη της γωνίας του στόματος προς την υγιή πλευρά
• εξαφάνιση ρυτίδωσης
• λαγόφθαλμο (μικρή πτώση βλεφάρου)
• σιελλόρροια
• αδυναμία σύσφιξης του βλεφάρου
• αδυναμία ανύψωσης φρυδιών
• αδυναμία επίδειξης δοντιών
• αδυναμία σφυρίγματος
• αδυναμία να «φουσκώσει» το στόμα

Δεν πρόκειται για εγκεφαλικό επεισόδιο

Πολλές φορές τα συμπτώματα συγχέονται με αυτά του εγκεφαλικού επεισοδίου. Ωστόσο, η κυριότερη διαφορά είναι ότι ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συνοδεύεται από κάποια επιπλέον συμπτώματα, όπως η παράλυση των άκρων του σώματος και η δυσκολία στην ομιλία, ενώ η πάρεση αφορά μόνο το πρόσωπο.

Οι αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν πάρεση προσώπου

• Η πιο συχνή αιτία είναι η ιδιοπαθής πάρεση προσώπου ή πάρεση του Bell. Δεν εντοπίζεται κάποιο συγκεκριμένο αίτιο κατά τη διερεύνηση, αν και υπάρχει συσχέτιση με ιογενή προσβολή του νεύρου. Στην πλειοψηφία των περιστατικών η πάρεση είναι παροδική και σε μεγάλο ποσοστό η αποκατάσταση της βλάβης είναι πλήρης.
• Υπάρχουν αιτίες σχετιζόμενες με λοιμώξεις, κυρίως ιογενείς. Η πιο συχνή οφείλεται στον ιο VZV (έρπητα ζωστήρα), προκαλώντας δερματικό εξάνθημα γύρω και μέσα από το αυτί, έντονο πόνο στο αυτί και στη γύρω περιοχή, καθώς και απώλεια της γεύσης.
• Άλλες περιπτώσεις σχετίζονται με όγκους, με πιο συχνό το ακουστικό νευρίνωμα. Λιγότερο συχνή αιτία είναι κάποιοι όγκοι του προσωπικού νεύρου (νευρίνωμα/schwannoma), διάφοροι όγκοι στην περιοχή της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας, καθώς και όγκοι στην παρωτίδα.
• Η μαστοειδίτιδα, η έσω και η έξω ωτίτιδα μπορούν να προκαλέσουν επίσης προσβολή του προσωπικού νεύρου.
• Ένα αιμαγγείωμα, ένα ανεύρυσμα της καρωτίδας αρτηρίας ή μια αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία μπορούν να αποτελέσουν αιτία μετατόπισης και πίεσης του νεύρου σε μια πάρεση.
• Άλλες αιτίες είναι από τραυματισμό στο κεφάλι με κάταγμα του κροταφικού οστού, σαρκοείδωση, σύνδρομο Miller Fisher, σύνδρομο Guillain-Barre και πολλαπλή σκλήρυνση.

Μετά τη διάγνωση ακολουθεί η διερεύνηση της αιτίας με μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με σκιαγραφικό. Ανάλογα με τα αποτελέσματα μπορεί να απαιτηθούν και περαιτέρω εξετάσεις αίματος.

Η θεραπεία για την αποκατάσταση της βλάβης

Στην ιδιοπαθή πάρεση προσώπου η θεραπεία συνίσταται με κορτιζόνη από το στόμα για μερικές μέρες, με έναρξη της θεραπείας εντός 72 ωρών. Ο ασθενής πρέπει να προστατεύει το μάτι – αν αυτό δεν κλείνει – βάζοντας πολύ συχνά τεχνητά δάκρυα, ενώ το βράδυ, κατά την κατάκλιση, θα πρέπει να κλείνει το μάτι με οφθαλμικό επίδεσμο, ώστε να αποφευχθεί βλάβη στον κερατοειδή.

Στην περίπτωση του συνδρόμου Ramsay Hunt, η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει στις πρώτες 72 ώρες με κορτιζόνη από το στόμα, καθώς και με αντιϊκά φάρμακα (ακικλοβίρη, φαμκικλοβίρη ή βαλακικλοβίρη). Επίσης, γίνεται χρήση τεχνητών δακρύων και οφθαλμικού επιδέσμου, ενώ δεν συνίσταται η χρήση βιταμινών ή φυσικοθεραπείας λόγω έλλειψης αποτελεσματικότητας.

Πρόγνωση για τον ρυθμό αποκατάστασης

Στην ήπια προς μέτρια πάρεση προσώπου, η αποκατάσταση γίνεται συνήθως σε 2 μήνες. Εάν, όμως, η πάρεση είναι βαριά, τότε χρειάζεται περισσότερο χρόνο.

Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν πλήρη αποκατάσταση της πάρεσης και όσο πιο ελαφριά είναι αρχικά, τόσο υψηλότερο είναι αυτό το ποσοστό. Θα πρέπει, όμως, να γνωρίζουμε ότι η παρουσία προηγούμενου επεισοδίου πάρεσης προσώπου αποτελεί αρνητικό παράγοντα για την αποκατάσταση.

Εάν η εικόνα του προσώπου δεν βελτιώνεται…

Στην περίπτωση που ο ασθενής δεν παρουσιάζει καμία βελτίωση εντός 2μήνου, συνίσταται η διενέργεια ηλεκτρομυογραφήματος προσώπου που προσδιορίζει τον βαθμό αποκατάστασης του νεύρου και θα αποσαφηνήσει τυχόν ανάγκες αποσυμπίεσης του νεύρου.

Από το ένθετο Υγείας που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο