Το σπανάκι δεν είναι τόσο πλούσιο σε σίδηρο, όπως έλεγαν οι μαμάδες μας για να μας πείσουν να φάμε το σπανακόρυζό τους. Η αλήθεια βρίσκεται αλλού και σίγουρα δεν χρειάζεται παραμύθια… Αυτό που σίγουρα, πάντως, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί είναι πως ο σίδηρος θεωρείται ίσως το πιο πολύτιμο ιχνοστοιχείο για τον οργανισμό μας.

Περί ιχνοστοιχείων

Κατ’ αρχήν, ας δούμε τι είναι τα ιχνοστοιχεία. Πρόκειται για μέταλλα που υπάρχουν σε μικρές ποσότητες (ίχνη) στο σώμα μας και τα λαμβάνουμε μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων διατροφής. Παρόλο που απαιτείται να τα παίρνουμε σε μικρές ποσότητες, τα ιχνοστοιχεία είναι εξίσου σημαντικά με τα μέταλλα που παίρνουμε σε μεγαλύτερες ποσότητες, όπως το ασβέστιο και το μαγνήσιο.

Τα πιο γνωστά ιχνοστοιχεία είναι ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο, ο χαλκός, το ιώδιο, το χρώμιο, το μολυβδαίνιο, ενώ η έλλειψη σιδήρου είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη έλλειψη ιχνοστοιχείου.

Σίδηρος. Μια… ασπίδα από μέταλλο

Ο σίδηρος είναι ένα πολύ σημαντικό μέταλλο για τη φυσιολογία του ανθρώπου παρά τη μικρή του συγκέντρωση στο ανθρώπινο σώμα (περίπου 4-5g). Αποτελεί συστατικό της χρωστικής του αίματος, της αιμοσφαιρίνης.

Η αιμοσφαιρίνη περιέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και ο ρόλος της είναι να μεταφέρει οξυγόνο σε όλο το σώμα.

Επιπλέον, ο σίδηρος υπάρχει στη μυοσφαιρίνη των μυών, συμμετέχει σε αντιδράσεις απελευθέρωσης ενέργειας και είναι απαραίτητος για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και την ικανότητα συγκέντρωσης.

Σε ποιες τροφές θα τον βρούμε

Πηγές στη διατροφή πλούσιες σε σίδηρο είναι το κόκκινο κρέας, το συκώτι, τα μαλάκια θαλασινά, τα μύδια, τα στρείδια, τα δημητριακά, τα αποξηραμένα φρούτα κ.α. Η συνιστώμενη ημερήσια δόση για το σίδηρο βάση της ελληνικής νομοθεσίας είναι 14mg.

Έλλειψη Σιδήρου

Η έλλειψη σιδήρου (αναιμία) είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη έλλειψη ιχνοστοιχείου. Τα συμπτώματά της είναι η κόπωση, η αδυναμία, η χλωμή όψη, ο πονοκέφαλος, τα προβλήματα συγκέντρωσης, η τριχόπτωση κ.α. και συνοδεύεται από αντίστοιχη χαμηλή συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης στο αίμα.

Οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία εμφανίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης έλλειψης σιδήρου, εξαιτίας της μηνιαίας απώλειας αίματος, λόγω της εμμήνου ρύσης.

Ένα συμπλήρωμα διατροφής ίσως είναι απαραίτητο για τα άτομα με χαμηλά επίπεδα σιδήρου (αναιμία), για γυναίκες που έχουν μεγάλη ροή αίματος στην περίοδο, για εγκύους, για άτομα που δεν τρώνε συχνά κρέας, για παιδιά και εφήβους που δεν κάνουν καλή διατροφή και για άτομα που παραπονιούνται για ατονία και έχουν προβλήματα συγκέντρωσης.