Σε προχωρημένες καταστάσεις το χειρουργείο μοιάζει αναπόφευκτο, αλλά- έως τότε- η συντηρητική θεραπεία μπορεί να προσφέρει σημαντική ανακούφιση από τα επώδυνα συμπτώματα. Οι πάσχοντες πρέπει να γνωρίζουν βέβαια ότι τα αναλγητικά χάπια, κρέμες και ενέσεις ανακουφίζουν βέβαια από τον πόνο και τη δυσκαμψία, αλλά δεν αποκαθιστούν τη βλάβη στις αρθρώσεις. Προτείνεται να χορηγούνται μόνο όταν ο πόνος είναι έντονος ή ο ασθενής πρόκειται να ασκηθεί. Ας δούμε αναλυτικά τις επιλογές σας…

Παρακεταμόλη: Συνήθως η παρακεταμόλη (Depon ή Panadol) είναι το καλύτερο και πιο καλά ανεκτό αναλγητικό. Προτείνεται η χορήγηση 1 γραμμαρίου (συνήθως 2 χάπια) 3 ή 4 φορές την ημέρα. Τα συνδυαστικά αναλγητικά (π.χ. παρακεταμόλη και κωδεΐνη ή παρακεταμόλη και διυδροκωδεΐνη) περιέχουν παρακεταμόλη και κάποια μορφή της ουσίας κωδεΐνης, και ενδείκνυνται για πολύ έντονο πόνο.

ΜΣΑΦ δισκία: Σε περίπτωση που ο πόνος ή η δυσκαμψία στην άρθρωση οφείλονται σε φλεγμονή, προτείνονται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ιβουπροφένη ή η ναπροξένη. Τα ΜΣΑΦ ενδέχεται να προκαλέσουν παρενέργειες, αλλά ο γιατρός θα λάβει μέτρα ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος αυτός. Ίσως να προτείνει μικρότερη δόση και όσο το δυνατόν μικρότερο διάστημα αγωγής ή να υποδείξει την παράλληλη χορήγηση γαστροπροστατευτικού.

ΜΣΑΦ κρέμες και τζελ: Οι μη στεροειδείς αντιφλεγμονώδεις κρέμες και τζελ αποτελούν καλή εναλλακτική για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα χάπια ΜΣΑΦ. Βοηθούν αρκετά στην οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο ή στο χέρι, αλλά όχι σε βαθιές αρθρώσεις, όπως το ισχίο. Οι κρέμες και τα τζελ ΜΣΑΦ απλώνονται απευθείας στην επώδυνη άρθρωση 3 φορές την ημέρα και δεν χρειάζονται τρίψιμο.

Κρέμα καψαϊκίνης: Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην οστεοαρθρίτιδα στο χέρι ή στο γόνατο. Η κρέμα καψαϊκίνης χορηγείται μόνο με συνταγή γιατρού και πρέπει να χρησιμοποιείται 3 φορές την ημέρα.

Οπιοειδή: Σε περίπτωση πολύ έντονου πόνου, και εφόσον άλλα φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά, ενδέχεται να χορηγηθούν πιο δυνατά αναλγητικά (π.χ. οπιοειδή/αντιφλεγμονώδη). Κάποια οπιοειδή χορηγούνται επιδερμικά με τη μορφή έμπλαστρου και προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο για αρκετές ημέρες. Τα ισχυρά αναλγητικά χορηγούνται μόνο με συνταγή γιατρού.

Άλλες θεραπείες

Η θερμότητα ή το κρύο ορισμένες φορές προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο και τη δυσκαμψία στις αρθρώσεις. Σε γενικές γραμμές:

• Οι λάμπες θερμότητας είναι αρκετά δημοφιλείς, αλλά οι θερμοφόρες ή τα θερμαινόμενα μαξιλαράκια είναι εξίσου αποτελεσματικά.
• Ανακούφιση από τον πόνο προσφέρουν και οι παγοκύστες.
• Οι ζεστές ή οι κρύες κομπρέσες δεν πρέπει να έρχονται σε απευθείας επαφή με το δέρμα.
• Ορισμένες φορές συνιστάται η χορήγηση ενέσεων κορτιζόνης ενδαρθρικά σε ιδιαίτερα επώδυνες αρθρώσεις. Οι ενέσεις φέρουν αποτελέσματα σε μία με δύο μέρες και καταπραΰνουν τον πόνο για αρκετές εβδομάδες ή μήνες, ειδικά στο γόνατο ή στον αντίχειρα.

Κρυοθεραπεία. Εφαρμόζεται στην οξεία φάση που τα συμπτώματα της φλεγμονής είναι έντονα, καθώς και μετά το πρόγραμμα κινησιοθεραπείας. Όταν μια άρθρωση φλεγμαίνει μπορεί να ανακουφιστεί ακουμπώντας πάνω της μια βρεγμένη πετσέτα με παγάκια για 15-20 λεπτά ή αν πραγματοποιήσουμε μάλαξη στην περιοχή με πάγο (παγομάλαξη). Η ενέργεια αυτή μπορεί να μειώσει τον πόνο, το μυϊκό σπασμό και το οίδημα. Μια άλλη μορφή κρυοθεραπείας είναι τα ψυχρά επιθέματα.

Θερμοθεραπεία.  Ενδείκνυται σε ασθενείς με χρόνια προβλήματα οστεοαρθρίτιδας. Είναι πιο ανεκτή και αποδεκτή από τους περισσότερους ασθενείς σε σχέση με την κρυοθεραπεία. Κάποια από τα μέσα που εφαρμόζονται είναι τα θερμά επιθέματα, το δινόλουτρο, το παραφινόλουτρο, η υπέρυθρη ακτινοβολία, ο υπέρηχος και οι διαθερμίες. Εκτός από την μείωση του πόνου, συμβάλλει στην μείωση του μυϊκού σπασμού, στην αύξηση της θερμοκρασίας και της ελαστικότητας των ιστών.

Φυσιοθεραπεία. Στις οστεοαρθρίτιδες η φυσιοθεραπεία προσπαθεί να μειώσει δραστικά τις ενοχλήσεις και να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα των αρθρώσεων. Οι φυσιοθεραπευτές χρησιμοποιούν πάγο ή θερμότητα, laser, υπέρηχους, διασταυρούμενα ρεύματα, κινησιοθεραπεία και ό,τι άλλο απαιτεί η κάθε περίπτωση ασθενούς. Για παράδειγμα:

• Στην οστεοαρθρίτιδα γόνατος ο Κρουστικός Υπέρηχος δείχνει σημαντικά θετικά αποτελέσματα.
• Η διαδερμική ηλεκτρική διέγερση νεύρων (TENS) χρησιμοποιείται για να ανακουφίσει τον πόνο. Το μηχάνημα TENS είναι μια μικρή ηλεκτρονική συσκευή, η οποία προκαλεί μια αίσθηση μυρμηκίασης που πιστεύεται ότι τροποποιεί τα μηνύματα πόνου που αποστέλλονται στον εγκέφαλο.

Ενέσεις παραγώγων υαλουρονικού. Στις συντηρητικές μεθόδους αντιμετώπισης της οστεοαρθρίτιδας συγκαταλέγεται και η έκχυση παραγώγων του υαλουρονικού οξέως μέσα στην άρθρωση, με ένεση (εβδομαδιαία ή μία φορά το εξάμηνο).

Το υαλουρονικό οξύ υπάρχει στο φυσιολογικό αρθρικό υγρό αλλά στην οστεοαρθρίτιδα η ποσότητα και η σύστασή του έχουν αλλοιωθεί. Τα παράγωγα του υαλουρονικού οξέως που χορηγούνται με την ένεση ενισχύουν τη σύσταση του αρθρικού υγρού, λιπαίνουν την άρθρωση, συμβάλλουν στην προστασία του χόνδρου και συνεπώς, αυξάνουν το εύρος κίνησης, μειώνουν τον πόνο και καθυστερούν την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας. Η θεραπεία είναι ανώδυνη, χωρίς επιπλοκές και έχει καλά αποτελέσματα στο 80-90% των ασθενών.