Γράφει ο Βασίλης Κελάρης*

Με δεδομένη τη διαρκή ανησυχία για τη γέννηση ενός υγιούς νεογνού, ο προβληματισμός είναι εύλογος για κάθε γυναίκα που ονειρεύεται τη μητρότητα, για κάθε ζευγάρι που είναι έτοιμο να ξεκινήσει τις προσπάθειες τεκνοποίησης είτε με φυσικό τρόπο, είτε με τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, αλλά και για κάθε έγκυο. Διαβάζοντας τα παρακάτω, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη την πρόσφατη εμφάνιση του ιού, και συνεπώς τον περιορισμένο αριθμό δεδομένων.

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΤΩΡΙΝΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Οι γυναίκες που επιθυμούν μία εγκυμοσύνη, θα ήταν καλό να αναβάλουν την προσπάθειά τους. Ο ιός δε φαίνεται να επηρεάζει την πιθανότητα σύλληψης ή την εγκυμοσύνη γενικότερα, όμως το κύμα της πανδημίας βρίσκεται σε έξαρση και η εικόνα που έχει διαμορφώσει η επιστημονική κοινότητα δε θεωρείται επαρκής.

Βάσει των δεδομένων περασμένων επιδημιών και άλλων ιώσεων του αναπνευστικού συστήματος, είναι γνωστό ότι η έγκυες είναι περισσότερο επιρρεπείς, εξαιτίας των παρατηρούμενων ανοσολογικών και λειτουργικών αλλαγών κατά τη διάρκεια της κύησης.  Οι έγκυες που προσβάλλονται, παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών ασθενειών, ενώ όσες έχουν ιστορικό καρδιακών ή πνευμονικών παθήσεων είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν βαρύτερα συμπτώματα. Εννοείται ότι μία έγκυος οφείλει, όπως ο υπόλοιπος πληθυσμός, να προσέχει ώστε να μην προσβληθεί από τον κορονοϊό, ακολουθώντας τους κανόνες προφύλαξης και αποφυγής μετάδοσης. Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι εύλογη λόγω της προσμονής της πολυπόθητης εγκυμοσύνης, παρόλα αυτά τα μέτρα πρόληψης της νόσου είναι κοινά για όλους.

Στην περίπτωση που μία έγκυος υποψιαστεί ότι έχει μολυνθεί θα πρέπει να ενημερώσει τον γιατρό της και να επικοινωνήσει με τον ΕΟΔΥ, τηρώντας αυστηρά τις οδηγίες τους. Στην περίπτωση λοίμωξης, πρέπει να παραμείνει σπίτι τουλάχιστον για 14 ημέρες, τηρώντας με ευλάβεια την καραντίνα, ενώ επιβάλλεται έλεγχος της κύησης μετά το πέρας των 14 ημερών.

Θετικό είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει μέχρι στιγμής συσχέτιση του covid-19 με αυξημένο κίνδυνο αποβολών ή με πρόωρους τοκετούς. Έχουν αναφερθεί περιστατικά πρόωρων τοκετών σε μητέρες που νόσησαν από κορονοϊό, παρόλα αυτά φαίνεται ότι δεν αποδόθηκαν σε πρόβλημα κατά την κύηση, αλλά σε επιλογή και παρότρυνση του θεράποντα ιατρού, εξαιτίας ανησυχίας για τη λοίμωξη. Πλέον, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ η λοίμωξη από κορονοϊό δεν αποτελεί από μόνη της ένδειξη για τοκετό. Ο τοκετός μπορεί να εξελιχθεί κανονικά με κατάλληλη παρακολούθηση και προφυλάξεις, ενώ δεν αποκλείεται ο κολπικός τοκετός.

Επίσης, καμία ένδειξη δεν υπάρχει, βάσει των υπαρχόντων δεδομένων, για τη μεταφορά του ιού μέσω του πλακούντα στο έμβρυο (κάθετη μεταφορά), ή για την παρουσία του στο μητρικό γάλα. Δεν έχει ανιχνευθεί ο ιός στον πλακούντα, το αμνιακό υγρό και τον ομφάλιο λώρο του εμβρύου σε γυναίκες που νοσούν.

Όπως είναι λογικό, η πρόσφατη εμφάνιση του ιού συνεπάγεται μικρό αριθμό περιστατικών, τα οποία μέχρι στιγμής αφορούν σε εγκυμοσύνες του τρίτου τριμήνου. Παρόλα αυτά, φαίνεται πως τα μωρά που έχουν γεννηθεί από γυναίκες που νοσούν είναι υγιή, ενώ δεν υπάρχει κανένας συσχετισμός της λοίμωξης της μητέρας με συγγενείς ανωμαλίες στο νεογνό.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΟΤΑΝ ΜΙΑ ΕΓΚΥΟΣ ΝΟΣΕΙ;

Όταν μία έγκυος μεταφέρεται στο μαιευτήριο προκειμένου να γεννήσει, πρωταρχικό μέλημα είναι η προφύλαξη της μητέρας από τη νόσο και η γέννηση ενός υγιέστατου νεογνού. Εξίσου σημαντική είναι και η αποφυγή της διασποράς του ιού προς αποφυγή λοίμωξης του προσωπικού του μαιευτηρίου, αλλά και άλλων νοσηλευόμενων. Ως εκ τούτου, η έγκυος θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για τα μέτρα ασφαλείας που θα συναντήσει, τόσο η ίδια όσο και ο συνοδός της, ενώ οι έγκυες με επιβεβαιωμένη λοίμωξη θα πρέπει να αντιμετωπίζονται αποκλειστικά στα καθορισμένα νοσοκομεία αναφοράς.

Η επαφή της πάσχουσας μητέρας με το νεογνό δεν μπορεί να αποφευχθεί. Η μητέρα μπορεί να θηλάσει, εφόσον ο ιός δεν έχει ανιχνευθεί στο μητρικό γάλα της πάσχουσας μητέρας. Φυσικά επιβάλλεται η σχολαστική καθαριότητα χεριών και στήθους και η χρήση μάσκας. Εάν η κλινική κατάσταση της μητέρας είναι σοβαρή, συστήνεται η απομάκρυνση του νεογνού από τη μητέρα και, εφόσον είναι εφικτή, η προσπάθεια άντλησης μητρικού γάλακτος για την όσο το δυνατόν ομαλή διασφάλιση της γαλουχίας.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ;

Όσον αφορά στα ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί με εξωσωματική γονιμοποίηση, η συμβουλή μας είναι να αναβάλουν τη διαδικασία. Οι γυναίκες που έχουν ξεκινήσει τις προσπάθειές και βρίσκονται ήδη σε κύκλο εξωσωματικής, μπορούν να ολοκληρώσουν την προσπάθειά τους. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η πιθανή ύπαρξη του ιού στη μητέρα θα επηρεάσει την ποιότητα του ωαρίου ή θα μεταφερθεί στο γενετικό υλικό του εμβρύου. Εντούτοις, εν μέσω πανδημίας και «σκληρών» περιοριστικών μέτρων, η Ελληνική Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής προτείνει στις γυναίκες που έχουν ήδη υποβληθεί σε πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας την «αναβολή της εγκυμοσύνης με κατάψυξη ωαρίων ή εμβρύων και μεταγενέστερη εμβρυομεταφορά». Η γυναίκα που έχει αρχίσει έναν κύκλο εξωσωματικής θα πρέπει, όπως ο υπόλοιπος πληθυσμός, να προσέχει ώστε να μην προσβληθεί από τον κορονοϊό, ακολουθώντας τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα που υπαγορεύει το Υπουργείο Υγείας.

Ο Βασίλης Κελάρης είναι μαιευτήρας, γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών-IVF Specialist, Καρνεάδου 23 Αθήνα, Κολωνάκι, Τηλέφωνο: 2107212672 –  6972910304, www.vasiliskellaris.gr –
[email protected]

Από το περιοδικό FΖην που κυκλοφορεί κάθε μήνα με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής