Δεν είναι απλά χώρος έκθεσης, αλλά «ζωντανό» μουσείο, όπου οι επισκέπτες μπορούν να ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο και να ανακαλύψουν τον κόσμο της αγροτικής ζωής. Μέσα από τα εκθέματα μπορούν να κατανοήσουν τη λειτουργία εργαλείων, τις μεθόδους καλλιέργειας, την καθημερινή ζωή των ανθρώπων της υπαίθρου, αλλά και τις αλλαγές που επήλθαν στον αγροτικό τομέα με την πάροδο του χρόνου.

Με μια κίνηση βαθιάς ευγνωμοσύνης προς τη μνήμη του συζύγου της Παύλου, η Αριάν Κοντέλλη πρόσφερε στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή μία μοναδική συλλογή από ιστορικά αγροτικά εργαλεία, τα οποία αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια μιας εποχής που σιγά σιγά χάνεται, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν πηγή έμπνευσης και γνώσης για τις νεότερες γενιές.

Κυρίαρχο αντικείμενο στο «Σπίτι των εργαλείων» είναι το αλέτρι, ένα εργαλείο- σύμβολο, αφού πρόκειται για το πρώτο που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για να καλλιεργήσει τη γη. Το αλέτρι όργωνε και ανάδευε το χώμα, για να μπορέσει να υποδεχθεί τον σπόρο, όμως επειδή οι σβώλοι ήταν σκληροί και μεγάλοι, ο θρυμματισμός τους γινόταν με τη βοήθεια της σβάρνας. Η αδοκάνα ήταν το εργαλείο που χρησιμοποιούσαν οι οικογένειες αμέσως μετά τον θερισμό, για να σπάσει το φλοιό του σπόρου του σιταριού.

Ηταν ξύλινη και στην πλευρά που έρχεται σε επαφή με το έδαφος είχε σφηνοειδείς πετρούλες από μάρμαρο, ασβεστόλιθο ή μεταλλικές σφήνες. Τα δρεπάνια αναλάμβαναν δράση για τον θερισμό, ενώ το εργαλείο για το λίχνισμα ήταν η ξύλινη χλιάμπουρα, που έμοιαζε με τσουγκράνα ή πιρούνα με αραιά δόντια. Με αυτήν οι γυναίκες, κυρίως, σήκωναν το άχυρο στον αέρα, ώστε να παρασύρει ό,τι ήταν ελαφρύ και να μείνει στο έδαφος ο σπόρος.

Το άχυρο μαζευόταν για ζωοτροφή και οι σπόροι για το αλεύρι του σπιτιού. Σπάνια και ιδιαίτερα κομμάτια της έκθεσης, πραγματικά έργα τέχνης, θεωρούνται η παλαμαριά, ένα είδος ξύλινου γαντιού που το φορούσαν οι γυναίκες στα τρία τους δάχτυλα για να μπορούν να πιάσουν έναν μεγάλο όγκο από στάχια στον θερισμό, μία γάστρα τουλάχιστον 150 ετών, πήλινη και με μεγάλη βάση, μία ξύλινη καρέκλα, αλλά και οι σκαλισμένες στο χέρι ξύλινες ρόκες, για το γνέσιμο του μαλλιού.

«Η συλλογή είναι κομμάτι του πολιτισμού της Ελλάδας, είναι η παράδοση του τόπου, ο τρόπος με τον οποίον δούλευαν οι άνθρωποι στα χωριά πριν από τα μηχανήματα. Θα ήταν πολύ κρίμα να χαθούν, πεταμένα πίσω από τις αυλές των αγροτικών σπιτιών. Από την άλλη πλευρά, η εκπαιδευτική διάσταση της συλλογής είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς χιλιάδες άνθρωποι επισκέπτονται το “Σπίτι των εργαλείων της παράδοσης” και βλέπουν όχι μόνο τα αντικείμενα, αλλά και τις καταπληκτικές φωτογραφίες της υπαίθρου που είχε τραβήξει ο Τάκης Τλούπας», δήλωσε η Αριάν Κοντέλλη.

«Αρχίσαμε να υποδεχόμαστε κόσμο πέρσι τον Φεβρουάριο και μέχρι τώρα έχουμε υποδεχτεί 5.100 επισκέπτες», πρόσθεσε η υπεύθυνη των εξωτερικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, Ειρήνη Αργυριάδου, και από την εμπειρία που έχει στην ξενάγηση σχολιάζει πώς οι νεότεροι μαθαίνουν τώρα πώς χρησιμοποιούνταν κάποτε τα εργαλεία, ενώ οι άνθρωποι ηλικίας άνω των 50 ετών αναγνωρίζουν κάποια από αυτά, αφού ήταν κοινά σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.

Η δωρεά της συλλογής από την Αριάν Κοντέλλη είναι πράξη αγάπης και τιμής στη μνήμη του Παύλου Κοντέλλη, ο οποίος ήταν δωρητής και έφορος της Σχολής, αλλά και μια αναγνώριση της σημασίας της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα εργαλεία που δωρήθηκαν αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια μιας εποχής που σιγά σιγά χάνεται, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν πηγή έμπνευσης και γνώσης για τις νεότερες γενιές.