Με τη μεγαλειώδη «Αΐντα» του Τζουζέπε Βέρντι, η Εθνική Λυρική Σκηνή ανοίγει το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, στις 10, 11, 12, 15 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Η δημοφιλής όπερα παρουσιάζεται σε νέα παραγωγή της ΕΛΣ, από το φημισμένο Φεστιβάλ Οπερας της Ταορμίνα, σε μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη και Ηλία Βουδούρη και σκηνοθεσία Ενρίκο Καστιλιόνε.
«Η “Αΐντα” είναι πάθος, είναι δράμα, είναι πάλη για την εξουσία, είναι μεγαλείο αλλά είναι εξίσου μια όπερα δωματίου», λέει ο Ιταλός σκηνοθέτης Ενρίκο Καστιλιόνε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής με αφορμή την παράσταση στο Ηρώδειο, επισημαίνοντας ότι είναι πρόκληση για εκείνον να ανεβάζει «ξανά μια παραγωγή που είχε σημειώσει τεράστια επιτυχία στη σκηνή του αρχαίου θεάτρου της Ταορμίνα το 2009, σε ένα θέατρο όπως το Ηρώδειο που είναι ένα από τα πιο ονομαστά θέατρα ελληνορωμαϊκής αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και δίνει στην παράσταση νέα προοπτική, προϋποθέτει νέες λύσεις, προκαλεί νέα συναισθήματα».
Μιλώντας ειδικότερα για το θέμα της όπερας του Βέρντι και τα προβλήματα που αντιμετώπισε, ο Ενρίκο Καστιλιόνε σημειώνει: «Η “Αΐντα” ως όπερα έχει διπλή ψυχή, μία χαμηλόφωνη που αποτυπώνεται στην ερωτική ιστορία ανάμεσα στην Αΐντα και τον Ρανταμές, με τον οποίο είναι επίσης ερωτευμένη η Aμνερις, και μία εξωστρεφή, η οποία εκπροσωπείται από τη μεγαλοπρέπεια του αιγυπτιακού πολιτισμού και εκφράζεται έξοχα από τον Βέρντι στη Β’ Πράξη, στη “σκηνή του θριάμβου”. Δεν είναι εύκολο να αποδώσει κανείς αυτές τις δύο όψεις, ειδικά σε μια όπερα όπως η “Αΐντα”, ένα από τα δημοφιλεστέρα και πιο γνωστά έργα παγκοσμίως».
Πώς καταφέρατε να αποδώσετε την ατμόσφαιρα της Αιγύπτου στο νέο ανέβασμα; Οταν σκηνοθετεί κανείς μια όπερα τόσο στενά συνδεδεμένη με τον αιγυπτιακό πολιτισμό, το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι το πώς να… υποδεχτεί την Αίγυπτο των Φαραώ σε ένα χώρο που δεν φέρει κανένα στοιχείο της. Πρόθεσή μου ήταν η παραγωγή να αποδίδει την εποχή των Φαραώ με τη μέγιστη λαμπρότητα.
Ετσι, σχεδίασα μια μεγάλη πυραμίδα, σύμβολο της αρχαίας Αιγύπτου, η οποία αγκαλιάζει όλη τη σκηνή, στην οποία ξετυλίγεται η δράση των τεσσάρων πράξεων της όπερας του Βέρντι. Ομως, αυτό δεν αρκούσε προκειμένου να αποδοθεί η αρχαία Αίγυπτος με όλα της τα χρώματα και τη μεγαλοπρέπεια. Ετσι, εκτός από την πυραμίδα, σκέφτηκα μια διαμόρφωση η οποία θα «ντύνει» το θέατρο με τα χρώματα, τις μορφές και τα σύμβολα της αρχαίας Αιγύπτου.
Αυτό πραγματοποιείται χάρη σε υψηλής ανάλυσης προβολές μιας σειράς εικόνων, που έχουν την ικανότητα να… μεταμορφώνουν τα ερείπια του θεάτρου σε περιβάλλον αποκλειστικά αιγυπτιακό.
«Το αρχαίο θέατρο “μεταμορφώνεται” στην αρχαία Αίγυπτο με τη βοήθεια της τεχνολογίας»
Η τεχνολογία βρίσκεται στην απόλυτη υπηρεσία του θεάτρου και της Τέχνης. Ενα στοιχείο που ακολούθησε ο Ιταλός σκηνοθέτης, Ενρίκο Καστιλιόνε, τόσο στο ανέβασμα στην Ταορμίνα όσο και στο νέο ανέβασμα στο Ηρώδειο, που ακολουθεί τα χνάρια του πρώτου.
Ο ίδιος τονίζει χαρακτηριστικά: «Οι προβολές δημιουργήθηκαν ακριβώς με βάση τα δομικά στοιχεία του θεάτρου, τους κίονες, τις κόγχες, τις καμπύλες του, έτσι ώστε να μην προβάλλουν με τυχαίο και αδιάφορο τρόπο απλές εικόνες σε κάποιο μέρος του θεάτρου ή με βάση κάποια κορυφογραμμή. Δημιουργήθηκαν ώστε να “μεταμορφώνουν” έναν ελληνορωμαϊκό κίονα σε αιγυπτιακό, έναν ελληνορωμαϊκό τοίχο σε αυτόν του αυτοκρατορικού ανακτόρου της Αμνέριδας, αλλά επίσης “μεταμορφώνοντας” το θέατρο σε μακριές δενδροστοιχίες με φοίνικες στις όχθες του Νείλου. Ετσι, οι θεατές απροσδόκητα μεταφέρονται στις όχθες του Νείλου ή στο παλάτι των Φαραώ, ακριβώς επειδή χάρη στην τεχνολογία προβολών υψηλής ανάλυσης το αρχαίο θέατρο “μεταμορφώνεται” στην αρχαία Αίγυπτο. Τα ίδια αυτά συναισθήματα, ακόμα πιο έντονα και δυνατά, ελπίζω να βιώσουμε και πάλι στο Ηρώδειο, όπου η πλατιά πυραμίδα στην οποία ξετυλίγεται η δράση και οι υψηλής ανάλυσης προβολές θα “μεταμορφώσουν” το Ωδείο σε αιγυπτιακό περιβάλλον και πιο συγκεκριμένα σε αυτό της “Αΐντα” του Βέρντι, προσφέροντας στο θεατή εφέ που θα τον εντυπωσιάσουν και θα εντυπωθούν στη μνήμη του».
«ΑΪΝΤΑ» του Βέρντι
Μουσική διεύθυνση: Μύρωνας Μιχαηλίδης και Ηλίας Βουδούρης. Σκηνοθεσία: Ενρίκο Καστιλιόνε
» Με τους Τσέλια Κοστέρα, Αντα Λουίζε Μπόγκτζα, Ντάριο ντι Βιέτρι, Σεμπαστιάν Φεράντα, Ελενα Γκαμπούρι, Ελένα Κασσιάν, Κίριλ Μανόλοφ, Αρης Αργύρης, Τάσος Αποστόλου, Δημήτρης Κασιούμης κ.ά.
» Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία και το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Στην ιταλική γλώσσα, με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.
Πού: Ηρώδειο
Πότε: 10, 11, 12, 15 Ιουνίου
Εισιτήρια: Από 15 έως 100 ευρώ
Προπώληση: Εκδοτήρια του Φεστιβάλ Αθηνών (Πανεπιστημίου 39, Στοά Πεσμαζόγλου / 2103272000), Ταμεία του Θεάτρου Ολύμπια (Ακαδημίας 59 / 2103662100) & online στα www.nationalopera.gr & www.greekfestival.gr
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ