Η σκηνοθεσία του διακεκριμένου Ιταλού σκηνοθέτη και θεωρητικού της όπερας, Λορέντσο Μαριάνι, εστιάζει στον τρόπο σκέψης των δύο βασικών ηρώων, του Μάκβεθ και της Λαίδης Μάκβεθ, και οπτικοποιεί την αντίδραση στο συναίσθημα του φόβου. Τους δύο αυτούς κύριους ρόλους ερμηνεύουν ο διεθνώς αναγνωρισμένος Ελληνας βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος, με εμφανίσεις στα σημαντικότερα ευρωπαϊκά λυρικά θέατρα και φεστιβάλ, και η Δήμητρα Θεοδοσίου, η οποία έχει διαπρέψει ως σπουδαία ερμηνεύτρια του βερντιανού ρεπερτορίου σε θέατρα από το Μιλάνο έως τη Ζυρίχη και από το Λονδίνο έως την Ιαπωνία και τη Βραζιλία.

«Σε δύο ελληνικές λέξεις, το φόβο και την ψυχή, οι οποίες περιλαμβάνουν πλήρως το δράμα που μας προσέφεραν οι Σαίξπηρ και Βέρντι, βασίζεται ο “Μάκβεθ”», σημειώνει ο Ιταλός σκηνοθέτης Λορέντσο Μαριάνι και συνεχίζει: «Ελπίζουμε ότι παρακολουθώντας την παράσταση, αυτές οι δύο θεμελιώδεις όψεις της ύπαρξής μας θα μπορέσουν με κάποιον τρόπο να διερευνηθούν και να καταστούν καλύτερα κατανοητές από όλους μας. Ο “Μάκβεθ” αποτελεί ένα ταξίδι στους φόβους, στο σκοτάδι, στα απύθμενα βάθη της ψυχής μας. Δρα αποκλειστικά νύχτα, είναι συμπυκνωμένος, κινείται όπως μια σπείρα, αλλά μονάχα εσωτερικά. Είναι μια συνάντηση με ασυνείδητες ορμές, πρωτόγονους παλμούς, με τις καθοδηγητικές δυνάμεις της ψυχής που μας εκσφενδονίζουν σε χώρους, τους οποίους απλώς δεν γνωρίζουμε».

Τι συμβαίνει στο έργο;

Δύο γενναίοι στρατιώτες συναντούν μια ομάδα από μάγισσες. Οι μάγισσες προφητεύουν το μέλλον και για τους δύο, ένα μέλλον το οποίο είναι εξίσου συγκλονιστικό. Ο ένας στρατιώτης τις περιγελά. Ο άλλος συνταράσσεται βαθιά. Η ζωή του αλλάζει οριστικά. Τον έναν τον καταλαμβάνει φόβος, η θέλησή του παραλύει. Ο άλλος είναι ελεύθερος, δεν φοβάται. Μία φιλόδοξη γυναίκα καταστρώνει σχέδια, ώστε να πραγματοποιήσει τα πιο στυγερά εγκλήματα. Μοιάζει στερεά θωρακισμένη από μέσα της κι απ’ έξω: Κανείς δεν μπορεί να τη σταματήσει, κανείς δεν μπορεί να την πλήξει. Αντίθετα, αυτοκαταστρέφεται. Μια φρικιαστική κατάρρευση την οδηγεί στην αυτοκτονία. Επειδή η ψυχή παραμονεύει, παραπαίοντας στις βαθύτερες γωνιές του εαυτού της, επικίνδυνα χαμένη.

Πώς κρίνετε τους δύο ήρωες;

Παραδόξως και οι δύο είναι ταυτόχρονα τραγικοί ήρωες και αιμοδιψείς εγκληματίες. Κανένας από τους δύο δεν είναι αληθινά κακούργος. Απλά, τους λείπει, όπως θα έλεγε ο Σωκράτης το «γνώθι σαυτόν». Δεν γνωρίζουν τους εαυτούς τους. Κι όσο κι αν μοιάζει περίεργο, τους μοιάζουμε. Αναγνωρίζουμε σ’ αυτούς τους εαυτούς μας, αφού μέσα σε όλους μας υπάρχει ένα κομμάτι του Μάκβεθ και της Λαίδης. Είμαστε όλοι, δυνάμει, λεία των άγνωστων περιοχών της ψυχής μας, ικανοί να κάνουμε πράγματα που ποτέ δεν είχαμε ονειρευτεί, εξαρτημένοι από δυνάμεις που δεν γνωρίζουμε ή δεν καταλαβαίνουμε. Οπως αυτοί, έτσι κι εμείς δεν γνωρίζουμε τους εαυτούς μας. Και παρότι κανένας μας -ας ελπίσουμε- δεν είναι πιθανός δολοφόνος, είμαστε σε μικρότερο βαθμό και κυρίως με λιγότερο βίαιο τρόπο ικανοί να γίνουμε θύματα του φόβου, ο οποίος καραδοκεί μέσα μας. Ο φόβος είναι πάντοτε έτοιμος να πλήξει, είναι ένα αρπακτικό, ύπουλα κρυμμένο στη μαύρη νύχτα της ψυχής μας, το οποίο περιμένει τα θύματά του.

Τελικά, ο Μάκβεθ και η Λαίδη Μάκβεθ είναι θύτες ή θύματα;

Ο Μάκβεθ είναι θύμα του φόβου. Είναι θύμα της εξάρτησής του από τις μάγισσες, τη γυναίκα του, το άγνωστο. Από καθετί που είναι έξω και πέρα από αυτόν. Σε αυτή την κατάσταση ρίχνεται με ορμή προς τα εμπρός, εκτός ελέγχου, από το ένα αύριο στο επόμενο, μέχρι το τελευταίο αιματοβαμμένο αύριο, έως ότου ο βίαιος θάνατος σβήσει το σύντομο κερί του.

Η Λαίδη Μάκβεθ είναι θύμα του επίσης. Παρά την αρχική εντύπωση, διακρίνεται από τραγική προδιάθεση για αυτοκαταστροφή. Η ψυχή της είναι ήδη ραγισμένη. Περιμένει να ανοίξει στα δύο σαν ώριμο φρούτο. Η ιστορία του Μάκβεθ αναπτύσσεται σε αυτές τις δύο σφαίρες. Είναι η ιστορία του τρόπου με τον οποίο δουλεύει το μυαλό δύο ανθρώπων και των αντιδράσεών τους απέναντι στο φόβο. Διαδραματίζεται σε έναν τόπο που δεν θα μπορούσε να είναι πουθενά, αν όχι στο μυαλό μας και στις ειδικές σκοτεινές δυνάμεις του. Οι δυνάμεις του σκότους ταξιδεύουν μέσα από τις μάγισσες. Διαμορφώνουν και κατευθύνουν τους πρωταγωνιστές, σπρώχνοντάς τους στο μονοπάτι της φιλοδοξίας, του φόνου και του θανάτου. Αντιπροσωπεύουν όσα δεν γνωρίζουμε.

Info

«ΜΑΚΒΕΘ» *

του Τζουζέπε Βέρντι

Πού: Κεντρική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Ημέρες παραστάσεων: 23, 25, 27, 29 Απριλίου & 3 Μαΐου

Ωρα έναρξης: 20.00

Εισιτήρια: 10-60 ευρώ

Προπώληση: Ταμεία της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (τηλ. 2130885700) και ταμεία θεάτρου Ολύμπια (τηλ. 2103662100) και στο WWW.NATIONALOPERA.GR

* Την παραγωγή διευθύνουν οι δύο διακεκριμένοι αρχιμουσικοί της ΕΛΣ, Λουκάς Καρυτινός και Ηλίας Βουδούρης. Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία και μέλη του Μπαλέτου της ΕΛΣ. Στα ιταλικά, με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ

dsavopoulou@e–typos.com

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής