Εκλογές 2023: Τι είναι η απλή αναλογική

Στο σύστημα της Απλής αναλογικής ο αριθμός εδρών που λαμβάνουν οι συνδυασμοί εξαρτάται μόνο από το εθνικό ποσοστό τους, ανεξαρτήτως του αποτελέσματός τους ανά εκλογική περιφέρεια. Δέχεται την κριτική ότι δεν παράγει ισχυρές πλειοψηφίες, αφού η εμπειρία στις δυτικές κοινωνίες δείχνει πως σπάνια κάποιος συνδυασμός λαμβάνει το απαραίτητο 50% για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιείται σε πολύ λίγα κράτη για εθνικές εκλογές, ενώ αντίθετα είναι σύνηθες σε εκλογές τοπικού ή συνδικαλιστικού χαρακτήρα.

Στην καθαρή μορφή της απλής αναλογικής, οι έδρες κάθε συνδυασμού προκύπτουν από το γινόμενο «Εθνικό ποσοστό X συνολικός αριθμός εδρών» (στρογγυλοποιημένο στον προηγούμενο ακέραιο). Για παράδειγμα ένας συνδυασμός στην Ελλάδα που θα λάμβανε 15%, θα είχε 15/100×300=45 βουλευτές. Όσες έδρες στο τέλος της κατανομής παραμείνουν αδιάθετες λόγω της στρογγυλοποίησης, πηγαίνουν στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα.

Απλή αναλογική με όριο

Μία παραλλαγή της απλής αναλογικής είναι αυτή που ορίζει ελάχιστο όριο για τη συμμετοχή στην κατανομή των εδρών. Σε αυτήν την περίπτωση, όσοι συνδυασμοί δεν ξεπεράσουν το όριο δε μπορούν να λάβουν έδρες, ακόμη και εάν δικαιούνται με βάση το παραπάνω γινόμενο.

Παράδειγμα απλής αναλογικής με όριο είναι το σύστημα εκλογής ευρωβουλευτών στην Ελλάδα, το οποίο κατανέμει απολύτως αναλογικά τις έδρες αλλά μόνο σε όσους συνδυασμούς ξεπεράσουν το 3%.

Απλή αναλογική ανά περιφέρεια

Άλλη μια παραλλαγή είναι η Απλή αναλογική ανά περιφέρεια, κατά την οποία οι έδρες διανέμονται πρωτογενώς αναλογικά βάσει της δύναμης κάθε συνδυασμού ανά εκλογική περιφέρεια. Επιφανειακά αυτό μπορεί να ακούγεται ίδιο με την καθαρή απλή αναλογική, αλλά λειτουργεί εις βάρος των μικρών συνδυασμών. Συνήθως οι εκλογικές περιφέρειες έχουν μικρό αριθμό εδρών (άρα μεγάλο εκλογικό μέτρο), συνεπώς ενδέχεται ένας συνδυασμός με ομοιόμορφα κατανεμημένο εθνικό ποσοστό 4% ή 5% να μην πιάνει σε καμία περιφέρεια το απαιτούμενο μέτρο! Για τον παραπάνω λόγο η παραλλαγή αυτή θεωρείται πως ακροβατεί ανάμεσα στην απλή και την ενισχυμένη αναλογική. Ένα τέτοιο σύστημα εφαρμόσθηκε στις ελληνικές εθνικές εκλογές του 1989 και του 1990.

Αναλογική ανά περιφέρεια με ενισχυμένη εκπροσώπηση της πλειοψηφίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι συγκερασμός της απλής αναλογικής ανά περιφέρεια με στοιχεία Πλειοψηφικού με περιορισμένη εκπροσώπηση της μειοψηφίας. Σε αυτό το σύστημα, οι έδρες κάθε περιφέρειας κατανέμονται αρχικώς μεταξύ των συνδυασμών αναλογικά με τις εκεί εκλογικές τους δυνάμεις, ενώ οι αδιάθετες έδρες κατακυρώνονται υπέρ του επιτυχόντος σε κάθε εκλογική περιφέρεια συνδυασμού. Σε ολιγοεδρικές περιφέρειες εμφανίζεται ο πλειοψηφικός, ενώ στις πολυεδρικές ο αναλογικός χαρακτήρας του συστήματος. Έτσι, για παράδειγμα, σε μια τριεδρική περιφέρεια, ο δεύτερος συνδυασμός καταλαμβάνει μια έδρα εφόσον λάβει τοπικό ποσοστό πάνω από 1/3 (33,33%), οπότε ο πρώτος καταλαμβάνει τις άλλες δύο (ακόμη και με διαφορά μιας ψήφου). Διαφορετικά, ο πρώτος συνδυασμός καταλαμβάνει και τις τρεις έδρες, ακόμη κι αν λ.χ. καθένας από τους δύο επόμενους συνδυασμούς υπολείπεται μιας ψήφου από το όριο του 33,33%.

Οι έδρες των μονοεδρικών και διεδρικών περιφερειών παραχωρούνται πάντα στο σχετικώς πλειοψηφών συνδυασμό, στις τριεδρικές περιφέρειες, ο πρώτος συνδυασμός κατοχυρώνει τουλάχιστον την απόλυτη πλειοψηφία των διαθέσιμων εδρών, ακόμη και με σχετική πλειοψηφία, ενώ για περιφέρειες περισσότερων εδρών, ο πρώτος συνδυασμός κατοχυρώνει τουλάχιστον τη σχετική πλειοψηφία των διαθέσιμων εδρών. Μαθηματικά, σε κάθε είδους περιφέρεια, ο πρώτος συνδυασμός, εφόσον εξασφαλίσει μόνος τη σχετική πλειοψηφία, καταλαμβάνει τουλάχιστον δύο έδρες, και αυτό στην οριακή περίπτωση όπου κάθε επόμενος συνδυασμός λάβει από μια έδρα, μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων εδρών, ενώ στην άλλη οριακή περίπτωση όπου κανένα μειοψηφών κόμμα δεν καταφέρει να πιάσει το ελάχιστο ποσοστό για την κατακύρωση μιας έδρας, τότε όλες οι διαθέσιμες έδρες παραχωρούνται στον πρώτο συνδυασμό. Επίσης, ο δεύτερος σε εκλογική δύναμη συνδυασμός δε μπορεί ποτέ να λάβει ίσες έδρες με τον πρώτο συνδυασμό, αφού μαθηματικά δε μπορεί να φτάσει (ούτε να ξεπεράσει!) το 50% των τοπικών ψήφων. Μόνο σε περίπτωση ισοψηφίας μεταξύ των σχετικώς πλειοψηφούντων συνδυασμών είναι δυνατόν να ισομοιραστούν οι αδιάθετες έδρες, με σχετική διαρρύθμιση για την κατανομή των εδρών, που ενδεχομένως δεν ισομοιράζονται ακριβώς.

Ειδήσεις σήμερα

Οι 15+1 ανατροπές του 2023 σε όρια ηλικίας και συντάξεις [πίνακες]

Βασίλης Τόπαλος: Θρήνος για τον 16χρονο πρωταθλητή Ευρώπης – «Ήταν καθαρά ατύχημα», λέει ο πατέρας του

Πάτρα: Ανατρέπει τα δεδομένα ο 35χρονος – «Μόνος μου γονάτισα» είπε στους αστυνομικούς [βίντεο]