Σε συνέντευξή του στη Σία Κοσιώνη για τον τηλεοπτικό σταθμό «Σκάι», ο κ. Σχοινάς είπε πως πρόκειται για μια στιγμή όπου η Ευρώπη ξεπερνά λίγο τους περιορισμούς τους και δείχνει ότι σε στιγμές κρίσης είναι ικανή να κινητοποιήσει πρωτοφανή μέσα που δεν είχαμε ποτέ στο παρελθόν στη διάθεσή μας.

Το πιο σημαντικό, υπογράμμισε, «δεν είναι μόνο το μεγάλο ύψους αυτού του υπερόπλου σε πόρους, αλλά είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά έχουμε την ανάληψη, από κοινού όλων των εταίρων, βαρών έτσι ώστε να βοηθηθούν αυτοί που το έχουν περισσότερο ανάγκη.

Ως προς την έγκριση της πρότασης αυτής της Κομισιόν από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, ο κ. Σχοινάς παρατήρησε πως έχει αναπτυχθεί μια δυναμική και ότι υπάρχει μια σύγκλιση στις πρωτεύουσες της Ένωσης, ότι αυτή η συγκυρία δεν πρέπει να χαθεί για την Ευρώπη. Συνεχίζοντας στο ίδιο κλίμα, ο αντιπρόεδρος της ΕΕ δήλωσε πολύ αισιόδοξος ότι αυτή η σύγκλιση γίνεται ολοένα και περισσότερο αισθητή στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, αναγνώρισε πως θα υπάρξει μια διαπραγμάτευση η οποία δεν θα είναι εύκολη και η οποία θα ξεκινήσει στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.

Ερωτηθείς αν μπορεί να ληφθεί οριστική απόφαση χωρίς τη σύμφωνη γνώμη όλων των κρατών-μελών της ΕΕ, ο κ. Σχοινάς απάντησε: Χρειαζόμαστε τη σύμφωνη γνώμη όλων των κρατών-μελών, γιατί το κέντρο βάρους του Ταμείου Ανάκαμψης είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου η ΕΕ θα δανειστεί ως Ένωση, έτσι ώστε να μπορέσει να βοηθήσει τις χώρες-μέλη με τις μεγαλύτερες ανάγκες.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξέφρασε την πεποίθηση πως πολύ δύσκολα θα βρεθεί μια κυβέρνηση ή ένα κοινοβούλιο που θα αναλάβει το κόστος της μη συμφωνίας σε τέτοιες ιστορικές στιγμές που ζούμε.

Εν συνεχεία, ο κ. Σχοινάς ανέδειξε τη σημασία της πρότασης της Κομισιόν για την Ελλάδα, τονίζοντας πως σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα επιπρόσθετο ΕΣΠΑ για τη χώρα μας. Όπως αποσαφήνισε, για τα επόμενα επτά χρόνια θα έχουμε τους πόρους του ταμείου Ανάκαμψης και δίπλα σε αυτά θα υπάρξουν άλλα τόσα, που είναι το κανονικό ελληνικό ΕΣΠΑ για την επόμενη επταετία. «Οι πόροι, δηλαδή, που θα έχει η χώρα στη διάθεσή της για τα επόμενα επτά χρόνια θα είναι ουσιαστικά διπλάσιοι σε σχέση με το παρελθόν» διευκρίνισε περαιτέρω.

Παράλληλα, κατά τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν η πρόταση δείχνει ότι η Ευρώπη αναγνωρίζει την Ελλάδα ως ένα αγκωνάρι ευρωπαϊκής σταθερότητας σε μια δύσκολη γειτονιά που πρέπει να στηριχθεί απόλυτα.

Σε ερώτηση αν οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης θα συνοδεύονται από δεσμεύσεις όπως στα μνημόνια, ο κ. Σχοινάς απάντησε κατηγορματικά αρνητικά. «Σε καμία περίπτωση δεν θα υπάρχει η αιρεσιμότητα έτσι όπως τη ζήσαμε στη μνημονιακή εποχή. Εδώ έχουμε μια συμμετρική απειλή που μας αγγίζει όλους. Δεν θα έχουμε μνημονιακή αιρεσιμότητα» σημείωσε χαρακτηριστικά. Προσέθεσε όμως πως «θα υπάρχει μια σύνδεση αυτών των καινούργιων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με αυτό που όλες οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης δεσμεύονται να κάνουν στο πλαίσιο του λεγόμενου οικονομικού εξαμήνου».

Σε ό,τι αφορά την εκταμίευση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε πως υπάρχει πιθανότητα να εκταμιευτούν χρήματα ακόμα και εντός του 2020, μέσω των προτάσεων-γέφυρα. «Παρόλο που για νομικούς λόγους και λόγω ότι ο δανεισμός θα πάρει λίγο χρόνο, όπως και η έγκριση που χρειάζεται από τα κράτη-μέλη και το Ευρωκοινοβούλιο -λογικά θα μας πάει την 1η Ιανουαρίου του 2021- μπορούμε ήδη φέτος να κάνουμε πολλά με τις λεγόμενες προτάσεις-γέφυρα. Μπορούμε ορισμένα προγράμματα από το ισχύον πλαίσιο να τα παντρέψουμε με το επόμενο με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε επιδοτήσεις ήδη από φέτος, στις οποίες πρέπει να προστεθούν και αυτές που έχουν αποφασίσει στο πλαίσιο του προγράμματος Sure (βοήθεια της βραχυπρόθεσμης ανεργίας), τα οποία είναι επίσης διαθέσιμα φέτος. Πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε να γεφυρώσουν τις φετινές ανάγκες με τους νέους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης από του χρόνου» εξήγησε συγκεκριμένα.

Ικανοποίηση από Μητσοτάκη και Σταϊκούρα

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαιρέτισε με ανάρτηση στο twitter στην πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης. «Καλωσορίζουμε την τολμηρή πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα πακέτο 750 δισ. ευρώ, κυρίως με τη μορφή επιχορηγήσεων μέσω κοινής έκδοσης χρέους. Ο πήχης έχει τοποθετηθεί ψηλά. Τώρα εξαρτάται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων».

Φιλόδοξη» χαρακτήρισε από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, την πρόταση της Κομισιόν για το «Ταμείο Ανάκαμψης» ύψους 750 δισ. ευρώ (εκ των οποίων στην Ελλάδα αναλογούν, σύμφωνα με πληροφορίες, περίπου 22,5 δισ. ευρώ από επιχορηγήσεις και περίπου 9,5 δισ. ευρώ από δανεισμό). Πρόσθεσε δε, ότι η πρόταση «εδράζεται σε τέσσερις άξονες: Είναι γενναία, ευέλικτη, αφορά κυρίως σε επιχορηγήσεις και προκύπτει από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό».

Ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε (μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha) ότι τα ποσά θα αφορούν αφ’ ενός στην αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών από την υγειονομική κρίση (ενίσχυση συστήματος Υγείας και στήριξη επιχειρήσεων και διαθέσιμου εισοδήματος εργαζομένων) και αφ’ ετέρου σε ευρωπαϊκές προτεραιότητες, όπως η κλιματική αλλαγή, οι νέες τεχνολογίες κ.ά.

Ωστόσο, θα χρειαστεί έγκριση της πρότασης από τα ευρωπαϊκά όργανα και τις κυβερνήσεις, με τον υπουργό να επισημαίνει πως στην καλύτερη περίπτωση θα υπάρξει εκταμίευση ποσών από το β’ εξάμηνο εφέτος, αν και υπάρχουν Ευρωπαίοι ηγέτες που θεωρούν ότι η εκταμίευση θα γίνει μετά την 1η Ιανουαρίου 2021.

Είναι χαρακτηριστικό, όπως δήλωσε, ότι ενώ από την 1η Ιουνίου αρχίζουν να υλοποιούνται οι προηγούμενες ευρωπαϊκές αποφάσεις (πρόγραμμα SURE, ΕΤΕπ, ESM) συνολικού ύψους 540 δισ. ευρώ, «εκταμίευση δεν θα υπάρξει ούτε τον Ιούνιο και προσδοκούμε να γίνει από τα μέσα Ιουλίου».

Ο υπουργός έκανε αναφορά στο πρόγραμμα της «επιστρεπτέας προκαταβολής» (από το οποίο εκταμιεύθηκαν υπό τη μορφή δανείου άνω των 600 εκατ. ευρώ σε περίπου 52.000 επιχειρήσεις και θα επαναληφθεί τον Ιούνιο με ποσά άνω του 1,4 δισ. ευρώ) και στην επιδότηση του επιτοκίου των τραπεζικών δανείων, επισημαίνοντας ότι «θα στηρίξουμε το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων και τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο των δημοσιονομικών ορίων».

Τέλος, ερωτηθείς για το ύψος της ύφεσης εφέτος, δήλωσε ότι, αν και οι εκτιμήσεις αλλάζουν σε εβδομαδιαία βάση, «είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι θα βγούμε (από την κρίση) με τις ελάχιστες αρνητικές επιπτώσεις».

Πανηγυρίζουν οι αγορές

Θετικά αντέδρασαν όλες σχεδόν οι αγορές στην εξαγγελία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρω. Η είδηση έτυχε αρνητικής υποδοχής μόνο στη Γερμανία όπου οι τιμές των ομολόγων υποχώρησαν.

Στην Ελλάδα όπου μπορεί να επωφεληθεί από το Ταμείο με πόρους 33,4 δισ. ευρω, οι τιμές των ομολόγων σημείωσαν σημαντική άνοδο με αποτέλεσμα το περιθώριο έναντι των γερμανικών τίτλων να υποχωρήσει κάτω από το 2%. Επίσης, κάτω από το 1% υποχώρησε η απόδοση του 5ετούς ομολόγου.

Πιο αναλυτικά, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου υποχώρησε στο 1,56% από 1,64% που κυμαίνονταν χθες του 5ετούς ομολόγου διαμορφώθηκε στο 0,907% από 1,02%, ενώ του 15ετούς μειώθηκε στο 1,63% από 1,71%.

Στο Ηλεκτρονικό Σύστημα Συναλλαγών της Τραπέζης της Ελλάδος (ΗΔΑΤ) καταγράφηκαν συναλλαγές 44 εκατ. ευρω εκ των οποίων τα 30 εκατ. ευρω αφορούσαν σε εντολές αγοράς. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς διαμορφώθηκε στο 1,57% από 1,66% έναντι-0,41% του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου με αποτέλεσμα το περιθώριο να περιοριστεί στο 1,98% από 2,09% χθες.

Στην αγορά συναλλάγματος οι δυσοίωνες προβλέπεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το μέγεθος της ύφεσης στην ευρωζώνη είχαν ως αποτέλεσμα να πιεστεί η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ έως τα 1,0936 δολ.

Τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ

Υπάρχουν θετικά σημεία αλλά και πολλά που χρήζουν διευκρινήσεων, είναι η πρώτη τοποθέτηση από πηγές του ΣΥΡΙΖΑ, όσον αφορά την πρόταση της Κομισιόν. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι «οι πανηγυρισμοί που σημειώνονται είναι τουλάχιστον επιπόλαιοι. Επίσης υπάρχουν πολλά επεισόδια να δούμε για το πώς θα καταλήξει η πρόταση μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής, δεδομένων και των αντιδράσεων που διατυπώνονται».

Τι αναφέρει η απόφαση 

Τη χορήγηση στην Ελλάδα του ποσού των 43,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του σχεδίου που παρουσίασε για το Ταμείο Ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας, συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ, προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το καθαρό όφελος για την Ελλάδα με βάση την πρόταση αυτή ανέρχεται σε 33,4 δισ. ευρώ, καθώς η συνεισφορά της για την αποπληρωμή των 750 δισ. ευρώ που θα δανεισθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις αγορές, προβλέπεται στα 10,1 δισ. ευρώ.

Σε ανάλυσή της για τις ανάγκες ανάκαμψης της Ευρώπης, η Κομισιόν προτείνει να δοθεί στην Ελλάδα ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης σε σχέση με τη συμμετοχή της χώρας στο ΑΕΠ της ΕΕ, καθώς προβλέπει ότι η μείωση του ΑΕΠ της φέτος θα είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όσο των χωρών της ΕΕ καθώς και το γεγονός ότι το κατά κεφαλήν εισόδημά της είναι μικρότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και ότι έχει υψηλό χρέος.

Συγκεκριμένα, το ποσό των 43,5 δισ. ευρώ αντιστοιχεί σε ένα ποσοστό 5,8% των 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ η συμμετοχή της Ελλάδας στο ΑΕΠ της ΕΕ ανέρχεται σε 1,3%. Το καθαρό ποσό των 33,4 δισ. ευρώ αντιστοιχεί στο 17,8% του ελληνικού ΑΕΠ, ενώ μόνο η Κροατία και η Βουλγαρία προτείνεται να έχουν μεγαλύτερο καθαρό όφελος ως ποσοστό του ΑΕΠ τους (22,4% και 19,3%, αντίστοιχα), αλλά με μικρότερα απόλυτα ποσά (12,1 και 11,7 δισ. ευρώ, αντίστοιχα). Τα μεγαλύτερα ποσοστά από το Ταμείο Ανάκαμψης προτείνεται να λάβουν δύο άλλες μεσογειακές χώρες, η Ιταλία (20,4%) και η Ισπανία (19,9%).

Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, το 93,5% του συνολικού ύψους του Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί για δημόσιες επενδύσεις, κυρίως μέσω επιχορηγήσεων αλλά και με ένα σημαντικό ποσό δανείων προς τις χώρες – μέλη. Το υπόλοιπο 6.5% προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων από το EFSI και το InvestEU. Αυτές οι εγγυήσεις θα επιτρέψουν την κινητοποίηση ενός σημαντικά μεγαλύτερου όγκου χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πιθανό να έχει ένα μόνιμο θετικό αποτέλεσμα στο πραγματικό ΑΕΠ των χωρών της ΕΕ. Οι επενδύσεις που θα κινητοποιηθούν αναμένεται να αυξήσουν τα επίπεδα του πραγματικού ΑΕΠ της ΕΕ κατά περίπου 1,75% το 2021 και το 2022, ποσοστό που θα αυξηθεί στο 2,25% έως το 2024. Ακόμη και μετά από δέκα χρόνια, τα επίπεδα του πραγματικού ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα είναι τουλάχιστον κατά 1% υψηλότερα σε σύγκριση με το βασικό σενάριο. Οι χώρες με χαμηλότερο από τον μέσο όρο κατά κεφαλήν ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα έχουν τη μεγαλύτερη ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα μεσοπρόθεσμα, με τα επίπεδα του ΑΕΠ να κινούνται 4,5% υψηλότερα από το βασικό σενάριο έως το 2024 για τις χώρες της κατηγορίας αυτής που έχουν χαμηλότερο χρέος και στο 4,25% για τις χώρες, όπως η Ελλάδα, με υψηλότερο χρέος.

Εκτιμάται, επίσης, ότι θα δημιουργηθούν έως δύο εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας συνολικά στην ΕΕ με τη χρήση των πόρων του Ταμείου μεσοπρόθεσμα. Τα επίπεδα απασχόλησης στην περίοδο 2021-2024 αναμένεται να είναι κατά 1% υψηλότερα κατά μέσο όρο σε σχέση με το βασικό σενάριο. Το Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμάται ότι δεν θα αυξήσει το βάρος του χρέους σημαντικά στην ΕΕ. Τα ποσοστά του χρέους ως προς το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα μειωθούν στην ομάδα χωρών με υψηλότερο χρέος κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και για τη ομάδα χωρών με χαμηλότερο χρέος κατά 3,25 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2024.