Η προηγούμενη πρωτοβουλία για «περισσότερη Ευρώπη» είχε προέλθει πάλι από τον Γάλλο πρόεδρο, τον Σεπτέμβριο του 2017 με την ομιλία του στη Σορβόννη. Η θεματολογία ήταν τότε διαφορετική γιατί είχε επικεντρωθεί στα θέματα της εμβάθυνσης της ευρωζώνης, ενώ τώρα προτάσσει τις αλλαγές σε θέματα που προβληματίζουν τους πολίτες, όπως το προσφυγικό, η ασφάλεια και άμυνα και το κοινωνικό κράτος.

Σε σχέση με την πρώτη πρωτοβουλία του κ. Μακρόν, τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που προέκυψαν δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ακόμη απολύτως ικανοποιητικά σε όλους τους τομείς. Ωστόσο, πάντα όταν θέλεις να πετύχεις κάτι στην Ευρώπη, βάζεις τον πήχυ ψηλότερα από αυτό που επιδιώκεις, ώστε να έχεις τη δυνατότητα υποχώρησης στη διαπραγμάτευση. Πάντως, η σημαντικότερη από εκείνες τις προτάσεις του, που ήταν η πρόβλεψη ενός ξεχωριστού προϋπολογισμού για την ευρωζώνη, ο οποίος θα χρηματοδοτεί, μεταξύ άλλων, δημόσιες επενδύσεις σε περιόδους κρίσεων, βρίσκεται στα σκαριά, έστω κι αν το ποσό θα είναι χαμηλότερο από αυτό που ζητούσε ο κ. Μακρόν.

Είναι λοιπόν προφανές ότι ο Γάλλος πρόεδρος με τις πρωτοβουλίες του είναι ο μόνος που επιχειρεί να σταθεί απέναντι στους λαϊκιστές και να τους αντιμετωπίσει με τις δικές του θετικές ιδέες για την Ευρώπη. Είναι ο μόνος που επιχειρεί να προκαλέσει ένα «ηλεκτροσόκ» και να συσπειρώσει τους Ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι σήμερα είναι απογοητευμένοι γιατί επί σειρά ετών οι πολιτική ηγεσία δεν αντιμετώπισε βασικά προβλήματα της καθημερινότητάς τους.

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες για την Ελλάδα είναι οι προτάσεις του Εμανουέλ Μακρόν για το προσφυγικό και την ευρωπαϊκή άμυνα. Κι αυτό γιατί κινούνται στην κατεύθυνση δύο πάγιων επιδιώξεων της χώρας μας, που έχουν να κάνουν με την ίση κατανομή των βαρών μεταξύ των κρατών-μελών σε περιόδους προσφυγικών πιέσεων και τη θωράκιση της άμυνάς της.

Σε σχέση με το προσφυγικό, το Παρίσι προτείνει ολική επανεξέταση της συμφωνίας της ζώνης του Σένγκεν, η οποία διασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.

Ο κ. Μακρόν ζητάει να συμμετάσχουν μόνο όσες χώρες ανταποκρίνονται σε υποχρεώσεις ευθύνης (αυστηρός έλεγχος των συνόρων) και αλληλεγγύης (ενιαία πολιτική ασύλου, με τους ίδιους κανόνες υποδοχής και άρνησης χορήγησης). Μια κοινή αστυνομία συνόρων και μια ευρωπαϊκή υπηρεσία ασύλου, αυστηρές υποχρεώσεις ελέγχου, ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην οποία συμβάλλει κάθε χώρα, υπό την αιγίδα ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εσωτερικής Ασφάλειας.

Με άλλα λόγια με βάση την πρόταση του κ. Μακρόν, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που αρνούνται να επιδείξουν αλληλεγγύη στην Ελλάδα και την Ιταλία (χώρες πρώτης γραμμής) δεν έχουν θέση στη συμφωνία της ζώνης του Σένγκεν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι εδώ και δύο χρόνια η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Τσεχία και η Σλοβακία μπλοκάρουν την πρόταση της Κομισιόν για αναθεώρηση του λεγόμενου Κανονισμού του Δουβλίνου, ώστε σε περιόδους προσφυγικών πιέσεων στην Ελλάδα και την Ιταλία οι εταίροι να παίρνουν ένα μέρος των υποψήφιων προσφύγων στο έδαφός τους και να διεκπεραιώνουν και αυτοί την εξέταση των αιτημάτων. Ο σημερινός Κανονισμός του Δουβλίνου, που στην ουσία είναι ανενεργός, καθιστά την πρώτη χώρα εισόδου στην Ε.Ε. υπεύθυνη για τη διαχείριση του υποψήφιου πρόσφυγα, στην ουσία δηλαδή βαρύνει την Ελλάδα και την Ιταλία.

Πολύ προχωρημένη είναι και η πρότασή του για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα, που βρίσκονται σε φάση διαμόρφωσης.

Ο κ. Μακρόν προτείνει την υπογραφή ευρωπαϊκής συνθήκης που θα προβλέπει «ρήτρα αμοιβαίας άμυνας με διασφαλισμένη αποτελεσματικότητα». Η διατύπωση που υπάρχει στη σημερινή συνθήκη της Ε.Ε. για το θέμα αυτό δεν είναι ξεκάθαρη με αποτέλεσμα να παραπέμπει περισσότερο σε πολιτική παρά σε στρατιωτική αλληλεγγύη.

Σαφή ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής έχει μόνο το ΝΑΤΟ (άρθρο 5), ενώ τώρα ο Γάλλος πρόεδρος προτείνει κάτι ανάλογο για την Ε.Ε. Είναι προφανές ότι πρόκειται για πολύ σημαντική εξέλιξη για τη χώρα μας, δεδομένου ότι οι εξ ανατολών γείτονές μας είναι μέλη του ΝΑΤΟ και στην ουσία καθιστούν ανενεργό το άρθρο 5 σε περίπτωση διένεξης με την Ελλάδα, ενώ δεν είναι μέλη της Ε.Ε.

Συνεπώς, η πρόταση Μακρόν, εάν προχωρήσει, μας δίνει ένα σαφές πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας γιατί η ελληνική επικράτεια θα γίνει κοινοτική όχι μόνο πολιτικά αλλά και στρατιωτικά.

Ο Γάλλος πρόεδρος προτείνει και αλλά ενδιαφέροντα πράγματα, όπως για παράδειγμα την προώθηση της ευρωπαϊκής προτίμησης στις δημόσιες προμήθειες, κάτι που κάνουν ήδη οι Αμερικανοί και οι Κινέζοι.

Στον κοινωνικό τομέα προτείνει τη διασφάλιση ίδιας αμοιβής στον ίδιο χώρο εργασίας και έναν ελάχιστο ευρωπαϊκό μισθό που θα προσαρμόζεται σε κάθε χώρα και θα αποτελεί αντικείμενο συλλογικής συζήτησης σε ετήσια βάση.

Πρόκειται για πρόνοιες που περιλαμβάνονται στο Ευρωπαϊκό Χάρτη Κοινωνικών Δικαιωμάτων, ωστόσο προς το παρόν υπάρχει μόνο ως διακήρυξη, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος προτείνει την υλοποίηση του μέτρου για τον ελάχιστο μισθό στην πράξη.

Τέλος, υποστηρίζει ότι η Ε.Ε. πρέπει να καθορίσει νέες φιλόδοξες πολιτικές στο περιβάλλον, ενώ για τη χρηματοδότηση της οικολογικής μετάβασης σε μηδενικό άνθρακα και μείωση στο μισό των φυτοφαρμάκων μέχρι το 2025 προτείνει τη σύσταση μιας Ευρωπαϊκής Τράπεζας Κλίματος.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής