Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Environmental Health» και πραγματοποιήθηκε το διάστημα Απρίλιος-Δεκέμβριος 2015, οι 426 εκ των ερωτηθέντων βρίσκονται στο όριο της κατάθλιψης. Μεταξύ των 1.798 πιλότων που απάντησαν σε εκτενέστερο ερωτηματολόγιο σχετικά με την ψυχική υγεία τους, οι 75 (4,1%) ανέφεραν ότι τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχουν σκεφτεί να κάνουν κακό στον εαυτό τους ή ότι θα ήταν καλύτερα να ήταν νεκροί. Οι 24 δήλωσαν πως εξαιτίας των προβλημάτων τους, τους είναι εξαιρετικά δύσκολο να εργαστούν, να φροντίσουν το σπίτι τους ή να έχουν υγιείς σχέσεις με τους ανθρώπους.

Αν η έρευνα είναι ακριβής αντανάκλαση του προβλήματος, αυτό θα σήμαινε πως περισσότεροι από 5.700 πιλότοι παγκοσμίως βρίσκονται σε τέτοια ψυχική κατάσταση. Σημειώνεται πως περίπου 140.000 υπολογίζονται οι ενεργοί πιλότοι σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι μεταφέρουν πάνω από τρία δισεκατομμύρια επιβάτες ετησίως.

Επιπλέον, βάσει του προφίλ των ερωτηθέντων φαίνεται πως αναλογικά περισσότεροι άνδρες πιλότοι απ’ ό,τι γυναίκες αναφέρουν σχεδόν καθημερινά απώλεια ενδιαφέροντος, αίσθημα προσωπικής αποτυχίας, δυσκολία συγκέντρωσης, προτίμηση να πεθάνουν παρά να ζήσουν και άλλα. Πάντως, οι γυναίκες πιλότοι είναι πιο πιθανό να έχουν διαγνωστεί με κατάθλιψη, κάτι που δείχνει ότι καταφεύγουν στους ειδικούς με μεγαλύτερη ευκολία απ’ ό,τι οι άνδρες.

Οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν πως «όλα δείχνουν ότι χιλιάδες εν ενεργεία πιλότοι πετούν ενώ έχουν κατάθλιψη και αυτοκτονικές σκέψεις, χωρίς καν να σκεφτούν την πιθανότητα της θεραπείας, αφού φοβούνται τον αρνητικό αντίκτυπο που θα έχει στην καριέρα τους». Επιπλέον, τονίζουν ότι η έρευνα αναδεικνύει το πρόβλημα, το οποίο μέχρι τώρα ήταν γνωστό, αλλά μη μετρήσιμο και τα ευρήματα θα πρέπει να είναι η βάση για τη δημιουργία προγραμμάτων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Αλλαγή νομοθεσίας

Για πολλές δεκαετίες, η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας στις ΗΠΑ, που ελέγχει την ασφάλεια των αερογραμμών, απαγόρευε τις πτήσεις στους πιλότους που είχαν διαγνωστεί με κατάθλιψη ή έπαιρναν φαρμακευτική αγωγή, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι είτε να μην πήγαιναν στον γιατρό, είτε να το έκρυβαν από τις αρμόδιες Αρχές. Από το 2010, η ΟΔΑ ανακοίνωσε πως οι πιλότοι με μικρή ή μέτρια κατάθλιψη που λαμβάνουν αγωγή (επιτρεπόμενη από τον κανονισμό) για ένα χρόνο και εμφανίζουν βελτίωση, θα μπορούν να συνεχίσουν να κυβερνούν, σε μια προσπάθεια οι άνθρωποι να ενθαρρύνονται να αποκαλύψουν το πρόβλημά τους και να ζητήσουν βοήθεια.

Ενδεικτικό είναι πάντως ότι περίπου 350 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από κατάθλιψη, και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, λιγότεροι από τους μισούς λαμβάνουν κάποια αγωγή, καθώς ανησυχούν για το κοινωνικό στίγμα.
Ο Γερμανός πιλότος Αντρέας Λούμπιτζ που ήταν συγκυβερνήτης της Germanwings λάμβανε φαρμακευτική αγωγή καθώς είχε αυτοκτονικές τάσεις και ο γιατρός του τον είχε κρίνει ακατάλληλο να πιλοτάρει. Ομως, η αυστηρή γερμανική νομοθεσία σχετικά με το ιατρικό απόρρητο απαγορεύει τέτοιους είδους πληροφορίες να γνωστοποιούνται στις αεροπορικές, κάτι που τελικώς οδήγησε στην τραγωδία.

Στη Νέα Ζηλανδία, σε αντίθεση με άλλες χώρες, οι γιατροί διαφόρων ειδικοτήτων είναι νομικά υποχρεωμένοι να μην τηρήσουν το ιατρικό απόρρητο και να αναφέρουν οτιδήποτε γνωρίζουν και καθιστά τον πιλότο ανίκανο να πετάξει.

ΑΘΗΝΑ ΣΟΥΤΖΟΥ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου