Το παραπάνω φαινόμενο άρχισε να παρατηρείται μέσα στο φθινόπωρο και δεδομένου ότι αφορά πλήθος κωδικών είναι επόμενο, όπως σημειώνουν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής καλά πληροφορημένες πηγές, να επηρεάσει και το «καλάθι του νοικοκυριού» των αλυσίδων. Επί της ουσίας, θα αυξηθεί η γραφειοκρατία κατά τη διεξαγωγή των ελέγχων. Οι αρμόδιες Αρχές του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΥΠΑΝ) θα πρέπει να κάνουν έρευνα γι’ αυτά τα προϊόντα ανά τιμή μονάδας και όχι ανά κωδικό.

Για να γίνει πιο αντιληπτό, έστω ότι κάποιος κωδικός για βούτυρο των 250 γραμμ. καταργήθηκε και αντ’ αυτού υπάρχει προϊόν με 200 γραμμ., άρα και ένας καινούργιος κωδικός. Η συσκευασία παρέμεινε ίδια, όπως την έχει συνηθίσει ο καταναλωτής. Η ποσότητα του αγαθού, όμως, άλλαξε. Και ενώ αυτό αναγράφεται στη συσκευασία, δεδομένου ότι ο κωδικός δεν υπάρχει πια, δεν μπορεί η αρμόδια υπηρεσία να συγκρίνει -μέσω κωδικού- αν σε κάποιο σούπερ μάρκετ το περιθώριο μικτού κέρδους υπερβαίνει το αντίστοιχο προ της 1ης.9.2021, ώστε, αν συμβαίνει αυτό, να επιβληθεί διοικητική κύρωση. Αναλόγως της βαρύτητας της παράβασης, το πρόστιμο κυμαίνεται από 5.000 έως 1 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για το άρθρο 58 του ν. 4818/2021, βάσει του οποίου κάνει την έρευνά της η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ).

Με αυτά τα δεδομένα, η τελευταία πρέπει να προβεί σε πιο σύνθετο έλεγχο, σύμφωνα με την τιμή μονάδας και αν χρειαστεί ακόμη πιο σύνθετο, να πιάσει… το νήμα από τη βιομηχανία. Ενέργειες που μεταφράζονται σε σεβαστό χρονικό διάστημα.

Γενικά για το «καλάθι του καταναλωτή», στόχος της Υπηρεσίας είναι από τις 3/11 και μέχρι το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας να γίνουν 140 επιτόπιοι έλεγχοι σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ, προκειμένου να διαπιστωθεί αν συμφωνούν οι τιμές της ανάρτησης με αυτές στο ράφι.

Οπως επισημαίνεται από αρμόδια στελέχη, θα ελεγχθούν τόσο προϊόντα που περιλαμβάνονται στο εκάστοτε καλάθι όσο και εκτός αυτού, π.χ. μακαρόνια νούμερο 6 ιδιωτικής ετικέτας σούπερ μάρκετ και άλλης επωνυμίας, για να διαπιστωθεί μήπως η μείωση της τιμής στον έναν κωδικό οδήγησε σε αύξηση της τιμής στον άλλο.

Συστάσεις

Από την πρώτη κιόλας ημέρα εφαρμογής του μέτρου, πάντως, έγιναν κάποιες συστάσεις σε ορισμένες αλυσίδες για αλλαγές, με απώτερο σκοπό την επιτυχία του. Ενδεικτικά, σε κάποια σούπερ μάρκετ παρατηρήθηκε σήμανση, με αρκετά μικρές πινακίδες, που ήταν δίπλα σε ομοειδή προϊόντα και προσφορές, με αποτέλεσμα να μην είναι πλήρως κατανοητό ποιες αφορούσαν στο καλάθι.

Παράλληλα με τους ελέγχους βάσει του ν. 4818/2021 -που αφορά, όπως προαναφέρθηκε, στο περιθώριο μικτού κέρδους- θα διεξάγεται και ένα άλλο είδος ελέγχου, για το «καλάθι του νοικοκυριού», για το οποίο είδος δεν προβλέπονται πρόστιμα. Συγκεκριμένα, με τιμή αναφοράς για τα προϊόντα αυτήν της 5ης.10.2022, θα διεξάγονται συμπεράσματα για την εφαρμογή του μέτρου, π.χ. αν το κόστος διατηρήθηκε στα ίδια επίπεδα, αν αυξήθηκε σε δικαιολογημένο βαθμό (κάτω του πληθωρισμού της συγκεκριμένης κατηγορίας) κ.λπ. Από το ΥΠΑΝ θα παρακολουθούν τις τιμές και, εφόσον διαπιστωθούν μη δικαιολογημένες αυξήσεις, σε σχέση με το τι συνέβαινε την 5η Οκτωβρίου του 2022, θα έρχονται σε επαφή με τις αλυσίδες, ζητώντας τους να αποσύρουν το συγκεκριμένο προϊόν από το καλάθι τους.

Το εξάμηνο Μάιος-Οκτώβριος 2022 έγιναν περισσότεροι από 4.000 έλεγχοι -σε διάφορες περιοχές της χώρας, όπως Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα κ.λπ.- για κρούσματα αισχροκέρδειας (αφορούσαν σε σούπερ μάρκετ, κρεοπωλεία, πρατήρια, εμπορία οπωρολαχανικών κ.λπ.). Οι περισσότερες παραβάσεις παρατηρήθηκαν σε είδη διατροφής.

Τον Σεπτέμβριο, μάλιστα, διαπίστωσαν, έντονα, κάποιες παραβάσεις σχετικές με τις ιδιωτικές ετικέτες των αλυσίδων, που μέσα στον Οκτώβριο περιορίστηκαν. Στην παρούσα φάση, έχουν βεβαιωθεί μερικές παραβάσεις από το σύνολο των 4.000 και πλέον, ενώ άλλες είναι υπό διερεύνηση.

Κύκλοι του υπουργείου αναφέρουν πως όταν πρωτοξεκίνησε η εφαρμογή του παραπάνω νόμου (4818/2021), το ποσοστό παραβατικότητας ήταν αρκετά υψηλό και τώρα έχει πέσει κάτω από το μισό (γενικά για κρούσματα αισχροκέρδειας).

Η ΔΙΜΕΑ κάνει 20-30 ελέγχους, σε καθημερινή βάση, για πλήθος παραβάσεων, για αυξήσεις τιμών σε σούπερ μάρκετ, κρεοπωλεία κ.λπ., αλλά και σε καταστήματα εστίασης που δεν κόβουν αποδείξεις ή που υπάρχει ανακολουθία τιμοκαταλόγου – απόδειξης, σε επιχειρήσεις που δεν έχουν POS κ.λπ.

ΠΡΟΣΤΙΜΑ

Σε σχέση με τα πρόστιμα, στην πλειονότητά τους, όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, πληρώνονται εντός του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος (1 μήνας) από την κοινοποίηση στον «παραβάτη» της σχετικής απόφασης. Εάν δεν αποσταλεί από τον τελευταίο η απόδειξη πληρωμής στη ΔΙΜΕΑ, εκείνη στέλνει το πρόστιμο προς βεβαίωση στην αρμόδια ΔΟΥ. Αυτός είναι και ο λόγος, πρωτίστως, που οι επιχειρηματίες φροντίζουν να πληρώσουν τα πρόστιμα -επισημαίνεται από τις ίδιες πηγές- διότι αν βεβαιωθούν στην εφορία ανακύπτουν διάφορα ζητήματα, π.χ. ο επιχειρηματίας δεν μπορεί να βγάλει ενημερότητα κ.λπ.

Από πλευράς επιχειρηματιών, σε μεγάλο βαθμό, όταν διαπιστώνεται αύξηση στις τιμές κατά τους ελέγχους, την αποδίδουν στα υψηλά λειτουργικά έξοδα, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης. Για παράδειγμα, στέλεχος γνωστής αλυσίδας μετέφερε στους ελεγκτές πως, ενώ μέχρι πρότινος για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα πλήρωνε 500.000 ευρώ ρεύμα, πλέον, για αντίστοιχο χρονικό διάστημα έφτασε το κόστος στα 6 εκατ. ευρώ.

Ειδήσεις σήμερα