Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας παραδέχτηκε ότι ο ΝΟΚ έχει παρερμηνευτεί από πολλούς και σε μια προσπάθεια να βρει λύση, κατέθεσε ρύθμιση μέσω της όποιας δεν επιτρέπεται η συνδυαστική χρήση των μπόνους, ώστε η πρόσθετη δόμηση σε ύψος να μην υπερβαίνει τα 2 έως 3 μέτρα. Παράλληλα, σκοπός του ΥΠΕΝ είναι η ρύθμιση να έρθει σε αρμονία με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Τι προβλέπεται

Τι προβλέπει όμως; Η ρύθμιση είναι οριζόντια μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός (το 2025) και γίνεται με κλιμακωτό τρόπο, όπως έχει ήδη γράψει ο «Ελεύθερος Τύπος». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι:

1 Στις περιοχές με συντελεστή δόμησης έως 0,8 το επιπλέον ύψος κτιρίου δεν θα μπορεί να είναι περισσότερο από 2 μέτρα (δηλαδή να κερδίσει περίπου έναν όροφο επιπλέον από τα άλλα στην περιοχή).

2 Στις περιοχές με συντελεστή δόμησης από 0,8 έως 1,6 το πρόσθετο ύψος που θα κερδίζει ένα κτίριο θα φτάνει έως τα 2,5 μέτρα.

3 Στις περιοχές με συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο από 1,6 το «μπόνους» θα είναι έως 3 μέτρα.

Φυτεμένη επιφάνεια

Για τα φυτεμένα δώματα, η τροπολογία αναφέρει ότι «το περιεχόμενο του φακέλου των δικαιολογητικών και οι επιμέρους προδιαγραφές σχεδίων και τεχνικής έκθεσης, που υποβάλλονται στην αρμόδια υπηρεσία για κατασκευή Φυτεμένης Επιφάνειας, ο τρόπος διενέργειας και η περιοδικότητα των ελέγχων τήρησης των όρων του παρόντος, το ύψος των προστίμων υπέρ του Πράσινου Ταμείου σε περίπτωση μη υλοποίησης ως άνω τεχνικής έκθεσης, καθώς και κάθε άλλο συναφές ζήτημα προσδιορίζονται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας».

Επαναληπτικοί έλεγχοι

Για οικοδομικές άδειες κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και δημιουργίας φυτεμένων επιφανειών, πέραν των προβλεπόμενων ελέγχων διενεργείται και επαναληπτικός έλεγχος ανά 5 έτη από διαφορετικούς κάθε φορά ελεγκτές δόμησης.

Στόχοι

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, ο στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι διττός: «α) ο εξορθολογισμός της χρήσης των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση του ΝΟΚ και η βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές έως την έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, προκειμένου να επιτευχθεί ασφάλεια δικαίου διά της ενσωμάτωσης της μέχρι σήμερα νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς και β) η ενίσχυση των ελέγχων περί ορθής εφαρμογής των πολεοδομικών διατάξεων, κυρίως αυτών που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».

Ετσι, με την παρ. 1 εισάγεται μεταβατική ρύθμιση, η οποία θα εφαρμόζεται από την 1η Μαΐου 2024, έως την έγκριση των Τ.Π.Σ., ήτοι μέχρι το τέλος του 2025. Κατά το διάστημα αυτό επέρχεται περιορισμός της εφαρμογής των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές, καθώς το άρθρο 10 του ΝΟΚ δεν θα εφαρμόζεται εφεξής στις περιοχές με ισχύοντα συντελεστή δόμησης που δεν είναι μεγαλύτερος του 0,8. Αν δε ο ισχύων συντελεστής είναι μεγαλύτερος του 0,8, τίθεται κλιμακωτός περιορισμός του συνολικού ύψους της προσαύξησης κατ’ εφαρμογή των κινήτρων του άρθρου 10 του ΝΟΚ και της παρ. 8 του άρθρου 15 του ιδίου νόμου.

Σε κάθε περίπτωση για λόγους προστασίας της εμπιστοσύνης των διοικουμένων και για να αποφευχθούν ιδιαίτερα επιβλαβείς επιπτώσεις προβλέπεται ότι οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν προ της 1ης Μαΐου 2024 με χρήση κινήτρων εκτελούνται όπως εκδόθηκαν και αναθεωρούνται δυνάμει των ισχυουσών κατά την έκδοσή τους διατάξεων.

Αντιδράσεις

Τα «μπόνους» του ΝΟΚ πυροδότησαν έντονες αντιδράσεις, με αρκετούς δημάρχους να κάνουν λόγο για ανεξέλεγκτη τσιμεντοποίηση των πόλεών τους. Ως αποτέλεσμα αρκετοί δήμοι σταμάτησαν να εκδίδουν οικοδομικές άδειες για κτίρια που χρησιμοποιούν κάποιο από τα κίνητρα του νέου ΝΟΚ για αύξηση του ύψους τους. Αυτό με τη σειρά του προκάλεσε την αντίδραση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, που με την αποστολή εξωδίκων ζήτησε από δήμους την ανάκληση αυτών των αποφάσεων περί αναστολής των οικοδομικών αδειών.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπενθυμίζει ότι ο ΝΟΚ ήρθε σε μία πολύ δύσκολη οικονομική περίοδο της χώρας μας, πριν από 12 χρόνια, μέσα στη δίνη των Μνημονίων, όπου η οικοδομική δραστηριότητα, όπως άλλωστε και πλήθος άλλων δραστηριοτήτων, είχαν υποστεί πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα πλήγμα.

Ομως, από το 2019 και μέχρι σήμερα η εικόνα έχει πλήρως αναστραφεί, όπως μαρτυρούν οι εκδοθείσες νέες άδειες όπως και η καθημερινή εικόνα νέων εργοταξίων με ανεγειρόμενες οικοδομές σε όλη την Ελλάδα. Αυτό ακριβώς, σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ,  επαναπροσδιορίζει την ουσία και το πνεύμα του νομοθέτη του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού του 2012.

Οι δύο στόχοι που επιθυμεί να πετύχει το υπουργείο με τη νέα ρύθμιση είναι αφενός, να μη χαθούν οριζόντια οι περιβαλλοντικά ευνοϊκές διατάξεις του ΝΟΚ, με δεδομένο ότι είναι ίσως ο μοναδικός νόμος του Κράτους που κινητροδοτεί την υλοποίηση κατασκευών υψηλής ενεργειακής κατάταξης και, κατά δεύτερον, να διασφαλισθεί ότι ο επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης δεν θα αλλοιώνει τα ειδικά χαρακτηριστικά των περιοχών.

ΓΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ: Περιμέναμε κάτι πιο γενναίο, θα συνεχίσουν να προστίθενται μέτρα

 Οπως εξήγησε στον «Ελεύθερο Τύπο» ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, ερωτηθείς για την τροπολογία που κατέθεσε το ΥΠΕΝ, «περιμέναμε κάτι πιο γενναίο από το υπουργείο, προφανώς έχουμε μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση με μια μερική μείωση του ύψους, παρόλα αυτά με την τροπολογία αυτή θα συνεχίσουν να προστίθενται μέτρα και όροφοι στα κτίρια, κάτι το οποίο θα έπρεπε εν αναμονή της απόφασης του ΣτΕ να έχει εξαφανιστεί και για ασφάλεια δικαίου και για να μη δημιουργηθούν πολεοδομικά τετελεσμένα που μπορούν στο τέλος της ημέρας να είναι μη αναστρέψιμα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι τον τελευταίο 1,5 χρόνο, στον Δήμο Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης έχουν κάνει χρήση των ευνοϊκών διατάξεων του ΝΟΚ, 115 οικοδομικές άδειες από τις συνολικά 184 που έχουν εκδοθεί.

Προσφυγή Δήμου Αλίμου

Στην Ολομέλεια του ΣτΕ η τελική απόφαση

 Υπενθυμίζεται ότι αντισυνταγματικό έκρινε το Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας το μπόνους τετραγωνικών και ύψους που δίνει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, σε απόφαση που εκδόθηκε και αφορά προσφυγή του Δήμου Αλίμου κατά οικοδομικής άδειας για ανέγερση πολυκατοικίας.

Ειδικότερα, το ΣτΕ κατέληξε στο ότι δεν είναι μόνο αντισυνταγματικό, αλλά και αντίθετο στην κοινοτική νομοθεσία να λαμβάνονται μέτρα που οδηγούν σε άκρατη ενίσχυση της δόμησης, χωρίς προηγούμενη μελέτη ή εκτίμηση των επιπτώσεων.

Λόγω όμως της σπουδαιότητας του θέματος πρέπει να κριθεί από την Ολομέλεια, στην οποία και παραπέμφθηκε η υπόθεση.