Παρά τη συνέχιση της ανάκαμψης με ανάπτυξη 2,8% τον δεύτερο μήνα του χρόνου, γίνεται όλο και πιο πιθανό το ενδεχόμενο η Ευρώπη να μπει σε οικονομική στασιμότητα ή ακόμη και σε συρρίκνωση τους τελευταίους μήνες του χρόνου. Βασική αιτία το «μαρτύριο της σταγόνας» στο οποίο έχει ήδη υποβάλει η Μόσχα την Ε.Ε. σε ό,τι αφορά στη ροή του φυσικού αερίου, με στόχο να πετύχει μερική έστω άρση των κυρώσεων της Δύσης. Η οικονομική επιβράδυνση της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας, που θα έρθει αφενός λόγω της μείωσης της βιομηχανικής παραγωγής και αφετέρου λόγω της ταχύτερης ανόδου των επιτοκίων από την ΕΚΤ, αφορά και την Ελλάδα. Η χώρα μας αναμένεται να υπομείνει τις πολύ υψηλές τιμές φυσικού αερίου και τον επόμενο χρόνο, οι οποίες συμπαρασύρουν και τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και μαζί σχεδόν του συνόλου των προϊόντων και υπηρεσιών που καταναλώνουμε, αφού σε κάθε περίπτωση μέρος της τιμής είναι και το ενεργειακό κόστος.
Με αυτά τα δεδομένα, το υπουργείο Οικονομικών θα ξεκινήσει από την επόμενη εβδομάδα μια σειρά στενότερων επαφών με τα συναρμόδια υπουργεία, με στόχο να διαμορφώσουν ένα νέο πακέτο στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις για το φθινόπωρο και το χειμώνα του 2022 πάνω σε έναν πρώτο σχεδιασμό, ο οποίος έχει γίνει με βάση τα μέτρα που εφαρμόζονται από την αρχή του χρόνου.
Το υπουργείο θα καλύψει τις πρόσθετες δαπάνες για το 2022 με έναν συμπληρωματικό Προϋπολογισμό έως και 2 δισ. ευρώ μέσα στον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, κανείς δεν αποκλείει την κατάθεση και τρίτου συμπληρωματικού Προϋπολογισμού πριν το τέλος του χρόνου, αν οι τιμές, ειδικά για το φυσικό αέριο, συνεχίσουν να ανεβαίνουν.
Επιδότηση ρεύματος και το 2023
«Κορμός» του νέου πακέτου είναι η κάλυψη των ανατιμήσεων στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, αφού οι λογαριασμοί του «καίνε» τα ελληνικά νοικοκυριά. Με βάση τις ανακοινώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού, αλλά και των συναρμόδιων υπουργών, το κράτος θα καλύψει το 80-90% της ρήτρας αναπροσαρμογής των τιμολογίων από τον Ιούνιο του 2022 μέχρι και τα μέσα του 2023. Με βάση τα δεδομένα που υπήρχαν τον Μάιο, όταν σχεδιάστηκε το μέτρο, με μια μέση τιμή 100-120 ευρώ ανά θερμική κιλοβατώρα για το φυσικό αερίου η απορρόφηση της ρήτρας αναπροσαρμογής θα χρειαζόταν 2 δισ. ευρώ μέχρι και το τέλος του χρόνου και άλλα 1-1,5 δισ. ευρώ για το πρώτο μισό του 2023. Ωστόσο, με τις τελευταίες εξελίξεις με τον πόλεμο, η τιμή του φυσικού αερίου έχει εκτοξευτεί σήμερα πάνω από τα 200 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα και έχει υπολογιστεί ότι θα χρειαστεί επιπλέον τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ για να καλυφθεί το επιπλέον κόστος, παρά τη γενική ευρωπαϊκή Οδηγία για μείωση της κατανάλωσης κατά 15% μέχρι και το τέλος του χρόνου. Η εφαρμογή του μέτρου και για τον επόμενο χρόνο θα απαιτήσει επιπλέον 1 δισ. και για το 2023.
Νέα, ενισχυμένη «επιταγή ακρίβειας»
Ενα ακόμη βασικό θέμα συζήτησης στο οικονομικό επιτελείο είναι η επανάληψη της «επιταγής ακρίβειας» των 200 ευρώ που δόθηκε για πρώτη φορά το Πάσχα για περίπου δυο εκατομμύρια νοικοκυριά. Ο σχεδιασμός για το φθινόπωρο αφορά στην αύξηση της επιταγής από τα 200 στα 230-250 ευρώ για όλους ή στη διαμόρφωση κλιμάκων με βάση τις οποίες η επιταγή να ξεκινά από τα 200 ευρώ και να φτάνει στα 400 ευρώ για τα πολύ μικρά εισοδήματα. Παράλληλα, εξετάζεται να αυξηθεί και ο αριθμός των δικαιούχων του επιδόματος. Υπενθυμίζεται ότι την πρώτη «επιταγή ακρίβειας» εισέπραξαν:
– 676.735 χαμηλοσυνταξιούχοι
– 166.982 Ατομα με Αναπηρία που εισπράττουν προνοιακό επίδομα
– 34.964 ανασφάλιστοι υπερήλικες
– 625.000 οικογένειες με παιδιά
– 241.281 δικαιούχοι εγγυημένου εισοδήματος
Στο ίδιο πλαίσιο, της στήριξης των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών, ειδικά για τους συνταξιούχους υπάρχει η συζήτηση για την καταβολή μέρους έστω των αναδρομικών από επικουρικές συντάξεις και Δώρα που επιβάλλει η σχετική απόφαση του ΣτΕ, πριν το τέλος του χρόνου. Ωστόσο, το κεφάλαιο αυτό θα οριστικοποιηθεί με την προβολή που θα κάνει το ΥΠΟΙΚ για την πορεία των εσόδων μέχρι και το τέλος του χρόνου, μέσα στον Σεπτέμβριο. Από το περιθώριο που θα υπάρχει θα διαμορφωθεί και μια «πρόταση» εκ μέρους του Δημοσίου προς τους συνταξιούχους για το οριστικό κλείσιμο του κεφαλαίου των αναδρομικών διεκδικήσεων για τις περικοπές του 2012. Το συνολικό ποσό για αναδρομικά στο σύνολο των δικαιούχων, ανεξάρτητα από το αν έχουν κάνει προσφυγή ή όχι, φτάνει τα 2,5 δισ. ευρώ. Αν επιλεγεί να δοθούν αναδρομικά σε όσους έχουν κάνει προσφυγή, το κόστος θα είναι περίπου 600 εκατ. ευρώ και θα δοθούν σε μία δόση.
Fuel Pass 3 από τον Οκτώβριο
Ως γνωστόν, μέσα στα μέτρα του φθινοπώρου περιλαμβάνεται και αυτό της τρίτης επέκτασης της επιδότησης των καυσίμων κίνησης μέχρι και το τέλος του χρόνου. Αυτές τις ημέρες δίνεται η δεύτερη επιδότηση (Fuel Pass 2), η οποία κυμαίνεται από 55 έως και 100 ευρώ για περίπου 3.100.000 δικαιούχους. Η τρίτη φάση του μέτρου (Fuel Pass 3) αναμένεται να ξεκινήσει τον Οκτώβριο και θα καλύπτει το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου. Μαζί θα παραταθεί και η επιδότηση των 12 λεπτών το λίτρο (15 λεπτά, αν συνυπολογιστεί και ο ΦΠΑ) για το πετρέλαιο κίνησης, που αφορά περισσότερο τους επαγγελματίες οδηγούς (μεταφορές ταξί) αλλά και τους κατόχους πετρελαιοκίνητων Ι.Χ. Αν διαρκέσει η υποχώρηση που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στη βενζίνη, δεν αναμένεται αύξηση του ποσού της επιδότησης.
Νέα αύξηση στο επίδομα θέρμανσης
Παρέμβαση θα υπάρξει και στο επίδομα θέρμανσης, το οποίο θα είναι για φέτος περισσότερο απαραίτητο από κάθε προηγούμενη χρονιά. Για το χειμώνα, το επίδομα είχε διπλασιαστεί από τα 82 εκατ. ευρώ το 2020 στα 164 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, αυξήθηκε από τα 220 στα 300 ευρώ η βάση υπολογισμού του επιδόματος. Δηλαδή, το ποσό από το οποίο προκύπτει το επίδομα πολλαπλασιαζόμενο με έναν συντελεστή που κυμαίνεται από 0,12 έως 1,62, ανάλογα με το ψύχος της περιοχής.
Η σκέψη που γίνεται είναι και φέτος να έχουμε μια βάση υπολογισμού του επιδόματος από τα 300 στα 330 ή τα 350 ευρώ, για να καλυφθεί το αυξημένο κόστος των ενεργειακών προϊόντων, ενώ θα επαναληφθεί και η παράδοση της άμεσης καταβολής μέρους του επιδόματος των δικαιούχων που θα ισούται με το ποσό που πήραν ως επίδομα για το χειμώνα 2021-2022.