Παρότι ο εφιάλτης μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης αποσοβήθηκε, οι δυσκολίες σχηματισμού κυβέρνησης με μια κατακερματισμένη Βουλή και απουσία, μέχρι στιγμής, κλίματος συναίνεσης έχουν προκαλέσει βαθιά ανησυχία για παρατεταμένη πολιτική παράλυση, με βαρύ αντίκτυπο και στην οικονομία. Μια Γαλλία σε ακυβερνησία πολύ δύσκολα θα λάβει τις αναγκαίες αποφάσεις για να επανέλθει στη σωστή δημοσιονομική τροχιά.
Η χθεσινή απόφαση της Κομισιόν ενεργοποιεί για πρώτη φορά το νέο αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας, το οποίο επιβάλλει στα κράτη-μέλη με υπερβολικό έλλειμμα (άνω του 3% του ΑΕΠ) να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα σε συνεργασία με τις Βρυξέλλες.
Οι χώρες της ευρωζώνης που αφορά η χθεσινή απόφαση είναι η Γαλλία, η Ιταλία, το Βέλγιο, η Σλοβακία και η Μάλτα. Η διαδικασία περιλαμβάνει επίσης την Πολωνία και την Ουγγαρία, ωστόσο οι εν λόγω χώρες δεν ανήκουν στην ευρωζώνη, συνεπώς δεν έχουν την υποχρέωση να συμμορφωθούν εντός μιας προκαθορισμένης, από το Συμβούλιο της Ε.Ε., περιόδου.
Η Ελλάδα
Στους καλούς «μαθητές» η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται μεταξύ των πέντε χωρών με τις καλύτερες επιδόσεις. Αναμφισβήτητα, στη χειρότερη θέση βρίσκεται η Γαλλία, όπου το έλλειμμα το 2023 ανήλθε στο 5,5% του ΑΕΠ και αν δεν λάβει μέτρα, δεν πρόκειται να υποχωρήσει κάτω του 5%. Ωστόσο, η εκτίμηση ότι δεν πρόκειται μέσα στους επόμενους μήνες να σχηματιστεί κυβέρνηση, καθιστά τη λήψη διορθωτικών μέτρων πολύ δύσκολη, αν όχι αδύνατη, πόσω μάλλον που τα μέτρα που προβλέπει το πρόγραμμα του αριστερού Νέου Λαϊκού Μετώπου, που έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στη νέα Εθνοσυνέλευση, οδηγούν σε σημαντική αύξηση του ελλείμματος.
Το ιταλικό δημόσιο έλλειμμα θα κυμανθεί φέτος στο -1,2% του ΑΕΠ και του χρόνου στο -0,8% του ΑΕΠ, βελτίωση που θα οφείλεται στη συγκρατημένη αύξηση των δημόσιων δαπανών.
Αναφορικά με τα επόμενα βήματα, το Συμβούλιο, βασισμένο στην πρόταση της Κομισιόν, αναμένεται να διαπιστώσει επίσημα την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στις παραπάνω χώρες, ενώ θα εγκρίνει την πορεία προσαρμογής και το χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης της κάθε χώρας.
Το νέο Σύμφωνο προβλέπει διαδικασία «αλά καρτ» με βάση την ιδιαιτερότητα και τα προβλήματα κάθε χώρας, προσαρμόζοντας ανάλογα και το χρονοδιάγραμμα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η κίνηση της διαδικασίας σηματοδοτεί την έναρξη μιας δύσκολης δημοσιονομικής περιόδου για τη χώρα που αφορά.
Συντάξεις Φεβρουαρίου 2025: Δείτε τις ημερομηνίες που θα πληρωθούν
Και ο Μακρόν… πετάει
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, που δεν έχει μιλήσει ακόμη δημοσίως για το αποτέλεσμα των εκλογών και τα μετεκλογικά παζάρια μεταξύ των κεντρώων μακρονιστών με την Αριστερά, χθες βράδυ ήταν προγραμματισμένο να παρακολουθήσει τον ημιτελικό αγώνα ποδοσφαίρου του Euro μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας, στο Μόναχο. Από εκεί θα «πετάξει» στην Ουάσιγκτον, για να λάβει μέρος στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ σήμερα. Προεκλογικά, διαβεβαίωνε πως η απερχόμενη κεντρώα κυβερνητική συμμαχία θα έκανε το παν για να βελτιώσει τους οικονομικούς δείκτες και να καθησυχάσει Βρυξέλλες και αγορές. Σε δύσκολη θέση βρίσκεται και η Ιταλία, όπου το έλλειμμα το 2023 ανήλθε στο 7,5% του ΑΕΠ, ωστόσο η χώρα αυτή έχει κυβέρνηση, αν και η διόρθωση της κατάστασης θα πάρει αρκετά χρόνια, λόγω του μεγέθους της δημοσιονομικής προσπάθειας που θα πρέπει να καταβληθεί.
Επικίνδυνο «ράλι» για τα γαλλικά ομόλογα
Το σκηνικό ρευστότητας αναδεικνύει τις δυνάμεις της αγοράς σε ισότιμους συνομιλητές των πολιτικών εξελίξεων. Οι ηγεσίες των κομμάτων και συνασπισμών της τριχοτομημένης Βουλής που προέκυψε από τις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής στη Γαλλία δείχνουν ανέτοιμες ακόμη για τη συγκρότηση μιας βιώσιμης κυβέρνησης. Εκτός από τις Βρυξέλλες, που ασκούσαν πίεση στο Παρίσι να βάλει τάξη στην οικονομία και πριν από τις εκλογές, το καμπανάκι χτυπά και η αγορά ομολόγων.
Κάποιοι κάτοχοι γαλλικών ομολόγων είχαν επιλέξει να αγνοούν για καιρό το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας, που είναι μακριά από το όριο του 3% του ΑΕΠ που ορίζει η Κομισιόν, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση της ως πυλώνα της ευρωζώνης, εξηγούν αναλυτές στο Bloomberg.
Με τις τριπλές κάλπες μέσα σε έναν μήνα και το σκηνικό ρευστότητας με μεγάλο κίνδυνο πολιτικής αστάθειας και ακυβερνησίας που έχει προκύψει, η ατμόσφαιρα έχει αλλάξει και αυτό αποτυπώνεται στην πορεία των γαλλικών κρατικών ομολόγων, που έχουν πάρει την ανηφόρα.
Οι επενδυτές στέλνουν μήνυμα στη Γαλλία, παράλληλα με την Κομισιόν, ότι πρέπει να υποβάλει άμεσα πλάνο μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος, καθώς δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου. Οι χρηματιστές ποντάρουν ότι θα αυξηθεί περαιτέρω το σπρεντ τις επόμενες βδομάδες, επισημαίνει το Bloomberg.
Η απόδοση που ζήτησαν οι επενδυτές για να προτιμήσουν τα γαλλικά ομόλογα έναντι των γερμανικών, που είναι το σημείο αναφοράς, έφτασε σε υψηλό 12ετίας, σε 86 μονάδες βάσης τον τελευταίο μήνα. Μειώθηκε, αλλά όχι στα επίπεδα της άνοιξης.
Παρά την αρχική ανακούφιση από την απομάκρυνση του κινδύνου μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης, η ανησυχία δεν υποχώρησε μπροστά στο ενδεχόμενο να μην έχει η Γαλλία ηγεσία με λυμένα χέρια για επώδυνες αποφάσεις επί έναν χρόνο, μέχρι να μπορούν συνταγματικά να διεξαχθούν οι επόμενες βουλευτικές εκλογές.
«Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε τέσσερα μπλοκ -του μακρονικού Κέντρου, της Ακροδεξιάς και της Αριστεράς, που θα είναι μέσα στη νέα Εθνοσυνέλευση- και πιστεύω πως η 4η δυνατή φωνή πλέον είναι εκείνη της αγοράς ομολόγων», δηλώνει ο Αρνό Ζιρό, επικεφαλής της ομάδας οικονομολόγων στην Kepler Cheuvreux, μια εταιρία παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που εδρεύει στο Παρίσι.