Τα αναδρομικά που οφείλονται προέρχονται από τις περικοπές επικουρικών συντάξεων, Δώρων κύριων και επικουρικών και από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων. Χωρίζονται, δε, σε δύο κατηγορίες: τα διεκδικούμενα από συνταξιούχους με αγωγές και τα μη διεκδικούμενα.
Για τα διεκδικούμενα υπάρχουν πάνω από 350.000 συνταξιούχοι που έχουν κατοχυρώσει με τις αγωγές τους επιστροφές 11 μηνών από μειώσεις επικουρικών συντάξεων και Δώρων. Κατά κανόνα είναι συνταξιούχοι από Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, ΝΑΤ κ.ά.). Τις ίδιες περικοπές έχουν και περίπου 700.000 συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα, χωρίς όμως να έχουν διεκδικήσει αναδρομικά με δικαστική προσφυγή. Ενώ από το Δημόσιο περιμένουν αναδρομικά από την ΕΑΣ περίπου 300.000 παλαιοί πριν τον Μάιο του 2026 συνταξιούχοι, εκ των οποίων 7.000 έχουν κάνει και προσφυγές όχι στα Διοικητικά Δικαστήρια αλλά στο Ελεγκτικό Συνέδριο, που είναι αρμόδιο για τα συνταξιοδοτικά του Δημοσίου.
Σχεδόν 1,4 εκατ. συνταξιούχοι περιμένουν τα αναδρομικά. Οι 350.000 τα διεκδικούν με αγωγές και το κόστος πληρωμής τους ανέρχεται στα 750 εκατ. ευρώ, ενώ αν προστεθούν και οι υπόλοιποι 1,1 εκατ. χωρίς αγωγές, τότε το συνολικό κόστος φτάνει στα 2,3 δισ. ευρώ.
Μετά και την απόφαση για αυξήσεις στις συντάξεις των δικαστών, το θέμα με τα αναδρομικά για τις υπόλοιπες κατηγορίες συνταξιούχων έχει επανέλθει στο τραπέζι της κυβέρνησης.
Ενα από τα σχέδια που μπορεί να αξιοποιηθεί για τα αναδρομικά 1,4 εκατ. συνταξιούχων είναι να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία με τα αναδρομικά που πληρώθηκαν στις κύριες συντάξεις, με τη διαφορά όμως ότι τα νέα αναδρομικά (επικουρικές, Δώρα και ΕΑΣ) θα πληρωθούν τμηματικά σε δόσεις για όσους έχουν προσφυγές και για όσους δεν έχουν προσφυγή να δοθεί μία εφάπαξ ενίσχυση. Αυτή η ενίσχυση θα μπορούσε να καλύπτει το 70% με 80% των περικοπών τους και να είναι της τάξης των 800 ως 1.000 ευρώ.
Οι οριστικές αποφάσεις θα πρέπει να αναμένονται εντός του 2024.
Συντάξεις: Ποιοι παίρνουν επίδομα προσωπικής διαφοράς και αύξηση ανά Ταμείο και πότε [πίνακες]
Τα σενάρια πληρωμών για τα αναδρομικά που αντιμετωπίζονται ως ενδεχόμενες λύσεις από την κυβέρνηση περιλαμβάνουν:
- Να ψηφιστεί νομοθετική ρύθμιση για να πληρωθούν τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που έχουν καταθέσει αγωγές και μέχρι στιγμής όλες οι αποφάσεις τους δικαιώνουν. Με αυτό το σενάριο θα πάρουν επιστροφές 6750 εκατ. ευρώ από περικοπές επικουρικών συντάξεων και Δώρων περίπου 350.000 συνταξιούχοι. Με τον τρόπο αυτό τερματίζονται όλες οι εκκρεμείς δίκες, σταματά η ταλαιπωρία και οι δικαιούχοι παίρνουν τα χρήματά τους, χωρίς να περιμένουν να δικαστεί η αγωγή τους.
- Να επιστραφούν αναδρομικά με νομοθετική ρύθμιση σε όλους τους συνταξιούχους που είχαν περικοπές (επικουρικές Δώρα και ΕΑΣ για Δημόσιο). Αυτό σημαίνει ότι θα πάρουν επιστροφές και όσοι δεν έκαναν αγωγές. Στην περίπτωση αυτή οι δικαιούχοι φτάνουν στο 1,4 εκατ. συνταξιούχους και το κόστος των αναδρομικών διαμορφώνεται γύρω στα 2,3 δισ. ευρώ. Το ποσό θα μπορούσε να δοθεί σε 5 ή 6 ετήσιες δόσεις από το 2024 ως και το 2030.
- Να επιστραφούν αναδρομικά σε όσους έχουν καταθέσει αγωγές και σε όσους δεν έχουν καταθέσει να δοθεί ένα εφάπαξ ποσό ίσο με το Δώρο που είχαν στην κύρια σύνταξη με πλαφόν ως τα 800 ευρώ ή 1.000 ευρώ. Το κόστος της πρότασης ανέρχεται περίπου σε 1,6 δισ. ευρώ.
Το βέβαιο είναι πως η κυβέρνηση, ιδίως μετά την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις αυξήσεις στις συντάξεις των Δικαστών, αλλά και της απόφασης που δικαιώνει με αναδρομικές αυξήσεις τις συντάξεις χηρείας μετά τον Μάιο του 2026, την οποία αποκάλυψε ο «Ελεύθερος Τύπος» την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023, έχει επαναφέρει στο τραπέζι όλη την ατζέντα των αναδρομικών με σκοπό να βρεθούν λύσεις απόδοσής τους στους συνταξιούχους, είτε με αγωγές είτε χωρίς αγωγές.
Η ρύθμιση που θα έρθει μέσα στις επόμενες μέρες για τις συντάξεις των δικαστών δεν θα είναι η τελευταία, καθώς υπάρχει ανάγκη επίλυσης του ζητήματος, αφού ακόμη και αν επιλεγεί να πάρουν οι συνταξιούχοι αναδρομικά μέσω των δικαστηρίων, θα χρειαστεί να περάσουν πολλά χρόνια έως ότου δικαστούν όλες οι αγωγές. Είναι ενδεικτικό ότι η πρόσφατη απόφαση για τις συντάξεις χηρείας που αποκάλυψε ο «Ε.Τ.» είχε αγωγή από το 2019, δικάστηκε τον Νοέμβριο του 2022 και δημοσιεύτηκε Σεπτέμβριο του 2023.
Πόσοι συνταξιούχοι έχουν πληρωθεί αναδρομικά από τον ΕΦΚΑ με δικαστική απόφαση;
Τα αναδρομικά πληρώνονται με το σταγονόμετρο. Είτε γιατί δεν υπάρχει προσωπικό για να εκτελέσει τις αποφάσεις είτε και γιατί αργούν να βγουν οι αποφάσεις λόγω των αναβολών που παίρνει ο ΕΦΚΑ για να καθυστερούν και οι πληρωμές.
Μέχρι στιγμής στις αρμόδιες υπηρεσίες βρίσκονται προς εκτέλεση δικαστικές αποφάσεις για 3.596 συνταξιούχους του Δημοσίου που δικαιώθηκαν με προσφυγές τους για αναδρομικά από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), αλλά και για περίπου 4.000 συνταξιούχους ταμείων του ιδιωτικού τομέα για επικουρικές και Δώρα.
Από τις αποφάσεις αυτές για μεν το Δημόσιο έχουν εκτελεστεί περίπου 900 και για τον ιδιωτικό τομέα έχουν εκτελεστεί περίπου 1.250, και αυτές μέσα σε ενάμιση χρόνο. Για τα αναδρομικά του ιδιωτικού τομέα έχουν πληρωθεί ως τώρα μόλις 2,4 εκατ. ευρώ. Αν υπολογίσει κανείς ότι περιμένουν άλλοι 350.000 συνταξιούχοι, τότε γίνεται αντιληπτό ότι τα αναδρομικά τους… θα φτάσουν να τα πληρωθούν τα εγγόνια τους.