Ενώ προ τριετίας το πρόβλημα ήταν ιδιαίτερα έντονο στο ελαιόλαδο, πλέον έχει επεκταθεί και σε άλλα προϊόντα, τα οποία αποτελούν και την πρώτη ύλη για την παρασκευή άλλων τροφίμων, όπως είναι για παράδειγμα ο καφές, το κακάο και τα πορτοκάλια. Εκπρόσωποι του πρωτογενούς τομέα επισημαίνουν την ανάγκη να ληφθούν μέτρα ενεργητικής προστασίας για τις καλλιέργειες, προειδοποιώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση ελλείψεις θα καταγράφονται σε ολοένα και περισσότερα προϊόντα και οι παραγωγές θα είναι σε μόνιμη βάση χαμηλότερες από τη ζήτηση.

Ελαιόλαδο

Οι πρώτες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης έγιναν εμφανείς πριν από περίπου τρία χρόνια στο ελαιόλαδο, με τη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα παγκοσμίως, την Ισπανία, να χάνει σχεδόν το 50% της παραγωγής της. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της λειψυδρίας, η παραγωγή της από τους 1,49 εκατ. τόνους την περίοδο 2021-2022 υποχώρησε την περίοδο 2022-2023 στους 780.000, ενώ την ελαιοκομική περίοδο 2023-2024 δεν ξεπέρασε τους 750.000 τόνους. Αντίστοιχα, όσον αφορά στη χώρα μας, αν και την περίοδο 2022-2023 κατέγραψε ρεκόρ με 350.000 τόνους, πέρυσι η παραγωγή έπεσε στους 120.000-150.000 τόνους ως αποτέλεσμα των ακραίων καιρικών συνθηκών. Η εξέλιξη αυτή της παραγωγής είχε ως αποτέλεσμα η τιμή του ελαιολάδου από τα 7 ευρώ να εκτιναχθεί μέσα με δύο χρόνια στα 13 ευρώ το λίτρο.

Ωστόσο, η εικόνα αναμένεται να ανατραπεί φέτος, καθώς τα πρώτα σημάδια δείχνουν ανάκαμψη της παραγωγής τη νέα ελαιοκομική περίοδο 2023-2024. Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η Ισπανία θα διπλασιάσει φέτος την παραγωγή της σε 1,5 εκατ. τόνους, ενώ η Ελλάδα αναμένεται να κινηθεί στα επίπεδα των 200.000 τόνων.

Οπως αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιολάδου Μολάων-Πακίων Λακωνίας, Παναγιώτης Ντανάκας, «ακόμα βρισκόμαστε στην περίοδο της ανθοφορίας και αναμένουμε να δούμε αν θα εξελιχθεί σε καρπόδεση. Ωστόσο, είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος και αυτό γιατί δεν έχουμε τις απαιτούμενες βροχοπτώσεις που θα έπρεπε για αυτήν την εποχή».

Αν επιβεβαιωθούν αυτές οι προβλέψεις, εκπρόσωποι των μεταποιητικών βιομηχανιών επισημαίνουν ότι θα υπάρχει και εξομάλυνση των τιμών στο ράφι. «Εφόσον αυξηθεί η παραγωγή και καταγραφεί μείωση στην τιμή της πρώτης ύλης, θα υπάρξει αντίστοιχη μείωση και στο τυποποιημένο ελαιόλαδο και ευελπιστούμε η αγορά να κινηθεί σε ένα επίπεδο των 7-8 ευρώ το λίτρο», δηλώνει χαρακτηριστικά εκπρόσωπος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου στον «Ε.Τ.» της Κυριακής. Ηδη, πάντως, στις πρώτες εμπορικές πράξεις που κλείνονται για το ελαιόλαδο έπειτα από τέσσερις μήνες αδράνειας, οι τιμές παραγωγού έχουν υποχωρήσει από τα 9,5 στα 8 ευρώ το κιλό.

Χυμός πορτοκαλιού

Νέες ανατιμήσεις στον χυμό πορτοκαλιού αναμένονται τους επόμενους μήνες, καθώς, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας παγκοσμίως, η Βραζιλία, θα έχει φέτος τη χαμηλότερη παραγωγή των τελευταίων 36 ετών. Η ξηρασία που πλήττει τη χώρα και η εμφάνιση ασθενειών στους πορτοκαλεώνες αναμένεται να περιορίσουν σημαντικά την παραγωγή χυμού πορτοκαλιού στα 232,4 εκατ. κουτιά από 288,2 εκατ. την προηγούμενη χρονιά. Η μείωση της προσφοράς θα επηρεάσει και τις τιμές του προϊόντος, δεδομένου ότι η χώρα αντιπροσωπεύει περίπου το 70% των συνολικών εξαγωγών πορτοκαλάδας. Ηδη, η διεθνής τιμή του χυμού πορτοκαλιού καταγράφει αύξηση κατά 48,4% μέσα σε έναν χρόνο από τα 245,78 σεντς του δολαρίου η λίβρα στα 364,84, ενώ στις αρχές του έτους η τιμή του είχε καταγράψει ιστορικό ρεκόρ στα 425,8 σεντς του δολαρίου ανά λίβρα.

«Ηδη οι τιμές των χυμών έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, δεδομένου ότι η Βραζιλία την περυσινή εμπορική περίοδο είχε μια μείωση γύρω στο 60%-65% της παραγωγής της και παράλληλη μείωση είχε και η παραγωγή της Φλόριντα, ενώ η φετινή παραγωγή εκτιμάται ότι θα είναι αρκετά μικρότερη», εξηγεί στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT-HELLAS, Γιώργος Πολυχρονάκης.

Στα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ, η τιμή του χυμού πορτοκαλιού έχει αυξηθεί την τελευταία διετία κατά 39,2% από 1,2 ευρώ σε 1,67 ευρώ το λίτρο. Αλλωστε, σύμφωνα με τα στοιχεία του πληθωρισμού του Απριλίου που ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες η ΕΛΣΤΑΤ, οι αυξήσεις των τιμών στην κατηγορία «Μεταλλικό νερό, αναψυκτικά, χυμοί φρούτων» άγγιξαν το 12,5% σε ετήσια βάση.

Κακάο

Σε ιστορικά υψηλά επίπεδα κινείται και η χρηματιστηριακή τιμή του κακάο, η οποία από τις 2.997 δολάρια ανά τόνο τον Μάιο του 2023, τώρα έχει φτάσει στις 7.350,7 δολάρια, καταγράφοντας άνοδο κατά 153%, ενώ τον Απρίλιο ξεπέρασε ακόμα και τις 12.000 δολάρια ο τόνος. Αιτία της εκρηκτικής αύξησης των διεθνών τιμών είναι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στις μεγάλες παραγωγούς χώρες της Αφρικής. Συγκεκριμένα, οι ασθένειες που έχουν «χτυπήσει» τα δέντρα στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού, οι οποίες συνεισφέρουν το 60% της παγκόσμιας αγοράς, έχουν οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής άνω του 30% από την 1η Οκτωβρίου και μετά, εντείνοντας τις ανησυχίες για τη συρρίκνωση των παγκόσμιων αποθεμάτων κακάο.

Οι χαμηλές ποσότητες κακάο και η αύξηση της τιμής έχουν ήδη προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στις σοκολατοβιομηχανίες, οι οποίες έχουν ήδη αυξήσει τις τιμές των προϊόντων τους και αναμένονται και περαιτέρω ανατιμήσεις, όπως έχουν ήδη προαναγγείλει δηλώνοντας αδυναμία να απορροφήσουν την αύξηση της τιμής της πρώτης ύλης.

«Εχουμε δει αυξήσεις τους τελευταίους μήνες στα προϊόντα σοκολάτας και είναι βέβαιο ότι, λόγω ανεπάρκειας του προϊόντος, θα δούμε ακόμα περισσότερες το επόμενο διάστημα», υπογραμμίζει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ανώτατο στέλεχος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων.

Σύμφωνα με έρευνα τιμών, οι τιμές σε σοκολάτες έχουν αυξηθεί έως και περίπου 40% την τελευταία διετία. Ενδεικτικά, η τιμή της σοκοφρέτας έχει αυξηθεί κατά 34,3% στα 0,47 ευρώ από 0,35 ευρώ τον Ιούνιο του 2022, ενώ η τιμή ανά κιλό έχει υπερβεί τα 12 ευρώ. Παράλληλα, σοκολάτα γνωστής βιομηχανίας πωλείται στην τιμή των 1,58 ευρώ από 1,18 ευρώ πριν από περίπου δύο χρόνια, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 33,9%. Μάλιστα, η τιμή ανά κιλό φτάνει τα 15 ευρώ, καθιστώντας πλέον τη σοκολάτα είδος πολυτελείας.

Καφές: Ολοταχώς για 23 ευρώ το κιλό

Τα σημάδια της αφήνει η κλιματική κρίση και στον καφέ, λόγω της ξηρασίας που πλήττει το Βιετνάμ, τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα στον κόσμο, με εκπροσώπους του κλάδου να προειδοποιούν για ανατιμήσεις της τάξεως του 15%-20% το επόμενο διάστημα, αν δεν εξομαλυνθεί η κατάσταση. Η χρηματιστηριακή τιμή της ποικιλίας Ρομπούστα από τις 2.700 δολάρια ο τόνος τον Ιανουάριο έχει αυξηθεί στις 3.432 δολάρια, ενώ στις αρχές Μαΐου είχε αγγίξει ακόμα και τις 4.500 δολάρια. Αντίστοιχα, η ποικιλία Αράμπικα από τα 163 σεντς η λίβρα τον Φεβρουάριο κινείται στα 202 σεντς η λίβρα, ενώ λίγο καιρό πριν είχε εκτιναχθεί στα 220 σεντς.

Εκπρόσωποι του κλάδου εξηγούν ότι πέρα από την ξηρασία που πλήττει το Βιετνάμ, επιβαρυντικά στο κόστος εισαγωγής του καφέ έχουν επιδράσει οι γεωπολιτικές εξελίξεις με τις επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε αύξηση των ασφαλίστρων και σε τριπλασιασμό των ναύλων, καθώς τα πλοία είναι υποχρεωμένα να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής.

Αν και καταγράφεται μια μικρή αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών, εκπρόσωποι της αγοράς επισημαίνουν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ότι αν οι τιμές συνεχίσουν να είναι υψηλές, οι αυξήσεις στη χονδρική τιμή του καφέ θα περάσουν και στη λιανική, με την τιμή να αυξάνεται από τα 19-20 ευρώ το κιλό, που είναι σήμερα, στα 21-23 ευρώ. Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι η άνοδος αυτή θα συμπαρασύρει όχι μόνο τις τιμές στο ράφι, αλλά και στα καταστήματα εστίασης.

Κρασί: Τίθεται θέμα επάρκειας στην αγορά

Ιστορικό χαμηλό κατέγραψε η ελληνική οινοπαραγωγή την αμπελοοινική περίοδο 2023-2024, καθώς, σύμφωνα με την Κεντρική Συνεταιριστική Ενωση Αμπελοοινικών Προϊόντων (ΚΕΟΣΟΕ), χάθηκε παραπάνω από το 1/3 των παραγόμενων ποσοτήτων. Μάλιστα, η Ενωση χτυπά «καμπανάκι» κινδύνου σημειώνοντας ότι πλέον τίθεται θέμα επάρκειας στην αγορά του κρασιού. Ο όγκος της παραγωγής οίνου μειώθηκε στα 1.379.433 χιλιόλιτρα (hl) και είναι ο χαμηλότερος όλων των εποχών, παρουσιάζοντας πτώση κατά 35,1% σε σχέση με το 2022-2023, που είχε διαμορφωθεί στα 2.126.844 hl. Σε επίπεδο πενταετίας, δε, η μείωση αγγίζει το 40,2%.

Σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ, η κατακόρυφη πτώση της οινοπαραγωγής οφείλεται, κυρίως, στα ακραία καιρικά φαινόμενα της περασμένης άνοιξης και του καλοκαιριού (συνεχείς βροχοπτώσεις, διαδοχικοί καύσωνες Ιουλίου), στις ασθένειες (περονόσπορος) και τις ζημιές που προηγήθηκαν εξαιτίας τους. «Παρατηρώντας τα στοιχεία οινοπαραγωγής της τελευταίας δεκαετίας, εξάγεται το συμπέρασμα ότι η ελληνική οινοπαραγωγή απέχει πλέον μακράν από τον μέσο όρο της προηγούμενης από τη δεκαετία αυτή, εικοσαετία (1993-2013), που σε μέσο όρο ανερχόταν στα 3.588.000 hl, αφού, επιπλέον, εκτός των ακραίων κλιματικών φαινομένων, επιδρά έντονα στο ύψος της η μείωση των εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας», αναφέρει χαρακτηριστικά η Ενωση σε ανακοίνωσή της.

Στο πλαίσιο αυτό, η τιμή του κρασιού έχει αυξηθεί από 10% έως και 30% ανάλογα με την κατηγορία. «Η μείωση της παραγωγής είναι από τις μεγαλύτερες των τελευταίων ετών στην Ελλάδα, η οποία, όμως, οφείλεται αμιγώς στην άνοδο της θερμοκρασίας, άρα την ξηρασία και την πίεση που υπέστησαν τα αμπέλια το καλοκαίρι, αλλά και στην εμφάνιση κάποιων ασθενειών. Οι τιμές, όταν η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή, υφίστανται μια αύξηση», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου στον «Ε.Τ.» της Κυριακής.

Ειδήσεις σήμερα

Στέφανος Κασσελάκης: Είπε το… δράμα του και στην Κύπρο – «Υπάρχει τριβή με τον Τάιλερ λόγω της πολιτικής, θέλω χρόνο μαζί του» [βίντεο]

Κρήτη: 3χρονη είχε βρεθεί πριν λίγες μέρες μόνη της στους δρόμους- Είχε μώλωπες σε όλο της το σώμα

Μαγνησία: Πληροφορίες για μία νεκρή από γαστρεντερίτιδα – Εισαγγελική παρέμβαση

Συνελήφθη ο Νίκος Μιχαλολιάκος – Επιστρέφει στη φυλακή μετά το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Λαμίας

Ευρωεκλογές 2024: Τι ώρα θα μάθουμε τα αποτελέσματα

Καψόνι σε συγγενή του Φρέντι Μπελέρη με εμπλοκή… Αντιτρομοκρατικής – Θεώρησαν τρομοκρατικό υλικό τα προεκλογικά φυλλάδια και τον κράτησαν