Το γεγονός ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο γλιτώνει τις επιχειρήσεις από τα έξοδα που συνεπάγεται η ύπαρξη φυσικού καταστήματος το έχει καταστήσει εξαιρετικά δημοφιλές στα χρόνια της κρίσης. O επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα με απλές διαδικασίες να στήσει ή εναλλακτικά να ενσωματώσει ένα e-shop στην ιστοσελίδα της εταιρίας του, καθώς υπάρχει σειρά εφαρμογών γι’ αυτόν το σκοπό. Κάποιες δε διατίθενται δωρεάν (εφαρμογές ελεύθερου λογισμικού). Ταυτοχρόνως, ο καταναλωτής εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο, αφού ανά πάσα στιγμή μέσα στο 24ωρο μπορεί να επισκεφθεί το ηλεκτρονικό κατάστημα της επιλογής του για να πραγματοποιήσει τις αγορές του διαδικτυακά.

Ραγδαία ανάπτυξη

Η Mastercard εκτιμά πως το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ευρώπη θα αναπτυχθεί κατά 45% έως το 2018. Σε έρευνα της εταιρίας για τις πανευρωπαϊκές τάσεις του, ενώ αποτυπώνεται μια σαφής πρόθεση ανά την Ευρώπη στη δοκιμή νέων τεχνολογιών, σημειώνεται πως το ενδιαφέρον αυτό δεν αντανακλάται στην πραγματική χρήση. Ενδεικτικά, ενώ οι Ισπανοί online καταναλωτές είναι δυνητικά οι πιο ενθουσιώδεις στη χρήση των e-wallets, είναι αρκετά πίσω από τους Νορβηγούς (20%), τους Ελληνες (20%) και τους Φινλανδούς (19%) στη mobile χρήση της συγκεκριμένης τεχνολογίας.

Αξιοσημείωτο είναι, ωστόσο, πως παρά τις διαφορετικές τάσεις από χώρα σε χώρα, οι καταναλωτές ανά την Ευρώπη φαίνεται να μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες σχετικά με τις online αγορές. Σύμφωνα πάντα με τη Mastercard, ο φόβος της απάτης είναι ο νούμερο ένα ανασταλτικός παράγοντας στις online αγορές, για όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα. Σε κάποιες χώρες, μάλιστα, αποτελεί αισθητά μεγαλύτερο αντικίνητρο, π.χ. στην Ελλάδα (71%) και στην Ισπανία (64%), απ’ ό,τι σε άλλες, π.χ. Δανία (46%).

Ερευνα ΟΠΑ

Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, από την πλευρά του, κάνει λόγο για αύξηση της τάξεως του 5% στις online αγορές στην ετήσια έρευνά του για το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα (Ιανουάριος 2017). Στο πλαίσιο αυτής, οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες αναδείχτηκαν η δημοφιλέστερη κατηγορία online αγορών για το 2016, καθώς προτιμήθηκαν από το 84% του δείγματος που συμμετείχε στην έρευνα.

Δεύτερη σε δημοτικότητα, με ποσοστό 70%, ήταν η διαμονή σε καταλύματα. Ακολούθησαν σε απόσταση αναπνοής (69%) τα εξαρτήματα και ο περιφερειακός εξοπλισμός. Ιδιο ποσοστό συγκέντρωσαν και τα εισιτήρια για εκδηλώσεις, ενώ το 62% έκανε αγορές που αφορούσαν σε είδη ένδυσης και υπόδησης.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως το 29% των online καταναλωτών πραγματοποίησε πάνω από το 50% των συνολικών αγορών του ψηφιακά, από 25% το 2015 και 9% το 2014. Πρόσθετα, οι καταναλωτές συνεχίζουν σταθερά να εμπιστεύονται τα ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα. Για την ακρίβεια, 6 στους 10 έκαναν πάνω από το 80% των αγορών τους από τα εγχώρια e-shops, ενώ το 2015 ο αριθμός αυτός ήταν 5 στους 10 καταναλωτές.

Στο μεταξύ, η εύρεση καλύτερων τιμών είναι ο βασικότερος λόγος για τον οποίο οι καταναλωτές πραγματοποιούν online αγορές (73%), ενώ η αντικαταβολή παραμένει ο δημοφιλέστερος τρόπος πληρωμής, αφού την προτιμά το 56% των online καταναλωτών. Οσον δε αφορά στη χρεωστική κάρτα, το 51% τη χρησιμοποιεί συχνά, έναντι του ποσοστού 44% της εποχής προ capital controls το 2014.

Τέλος, το κινητό αναδεικνύεται στο βασικότερο μέσο για σημαντικές ψηφιακές συναλλαγές των online καταναλωτών. Κι αυτό, διότι 1 στους 4 το χρησιμοποιεί καθημερινά/συχνά για online banking, 1 στους 5 για αναζήτηση προσφορών, 1 στους 5 για χρήση mobile εφαρμογών των εταιριών (προμηθευτών ή λιανεμπόρων) και 1 στους 6 για αναζήτησή τιμών, ενώ βρίσκεται ήδη σε φυσικό κατάστημα.

Τι προβλέπει ο Κώδικας Δεοντολογίαςγια το e-μπόριο

Από την 1.4.2017 τέθηκε σε ισχύ ο Κώδικας Δεοντολογίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο, ο οποίος θέτει τις γενικές αρχές και ορίζει τους ελάχιστους κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας και ηθικής συμπεριφοράς, που πρέπει να τηρούνται από τις επιχειρήσεις προς τον καταναλωτή. Επίσης, αφορά σε κανόνες αυτορρύθμισης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο που απευθύνεται σε καταναλωτές. Μεταξύ άλλων, ο Κώδικας κάνει λόγο για:

● Προσεκτικές, ακριβείς και αντικειμενικές περιγραφές των προϊόντων και υπηρεσιών που απευθύνονται ειδικά σε ανηλίκους και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

● Υποχρέωση των επιχειρήσεων να διαθέτουν και να εφαρμόζουν κατανοητή, αληθή, νόμιμη, εύκολα προσβάσιμη και επικαιροποιημένη Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και να ενημερώνουν τους καταναλωτές.

● Αναφαίρετο δικαίωμα του καταναλωτή για αναιτιολόγητη και αζήμια υπαναχώρηση εντός της νομίμως προβλεπόμενης προθεσμίας των 14 ημερών.

Συμβουλές για να αποφύγετε τα «μαϊμού» προϊόντα

Στις συμβουλές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας προς τους καταναλωτές για τους τρόπους εντοπισμού προϊόντων απομίμησης («μαϊμού») στο Διαδίκτυο συμπεριλαμβάνονται:

● Ελεγχος αν η εκάστοτε επώνυμη μάρκα διαθέτει λίστα επίσημων συνεργατών για την πώληση των προϊόντων της ή αν έχει καταγγείλει ιστοσελίδες που πωλούν προϊόντα απομίμησης.

● Αντιπαραβολή του επίσημου λογότυπου της μάρκας με αυτό που εμφανίζεται στην αμφισβητούμενη ιστοσελίδα ή πάνω στο προς πώληση προϊόν.

● Σύγκριση τιμών με αυτές του επίσημου καταστήματος κ.λπ.

ΙΩΑΝΝΑ ΦΕΝΤΟΥΡΗ
[email protected]

Από το ένθετο «Οικονομία» της έντυπης έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου