Στοιχεία από αρμόδιους φορείς της χώρας, όπως η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) κ.λπ. αποτυπώνουν την κρισιμότητα της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για άμεση γεφύρωση των διαφορών μεταξύ κυβέρνησης-θεσμών, ώστε να πραγματοποιηθεί ομαλά η εκταμίευση της επόμενης δόσης του προγράμματος προσαρμογής. Τα στοιχεία για το κλίμα που επικρατεί στα 5 «πύρινα» μέτωπα της οικονομίας είναι αποκαλυπτικά:

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ

1 Στις -67,8 μονάδες υποχώρησε τον Ιανουάριο του 2017 η καταναλωτική εμπιστοσύνη (από -64,4 τον προηγούμενο μήνα και -63,9 τον Ιανουάριο του 2016), ως αποτέλεσμα της αυξημένης απαισιοδοξίας των νοικοκυριών, κυρίως, για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, την εξέλιξη της ανεργίας και την αποταμίευση.

Σύμφωνα, μάλιστα, με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ (τελευταίο τρίμηνο του 2016) για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, το ποσοστό των νοικοκυριών που δεν αξιολογούν ως πιθανή την αποταμίευσή τους το επόμενο 12μηνο κυμαίνεται στο 90-91%. Η δε ΓΣΕΒΕΕ υπογραμμίζει πως το 75,3% των νοικοκυριών παρουσίασε σημαντική μείωση εισοδημάτων μέσα στο 2016. Μάλιστα, το 37,1% προσπαθεί να τα «βγάλει πέρα» έχοντας ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο των 10.000 ευρώ. Ενδεικτικό της εκτεταμένης εισοδηματικής επισφάλειας είναι ότι στο ενδεχόμενο μιας έκτακτης ανάγκης πληρωμής 500 ευρώ, το 15,8% εκτιμάει πως δεν θα μπορούσε να την πραγματοποιήσει, ενώ το 51,4% πως θα την κάλυπτε με μεγάλη δυσκολία. Σταθερά υψηλό είναι το ποσοστό των νοικοκυριών (49,2%) που δηλώνει τη σύνταξη κάποιου μέλους ως την κυριότερη πηγή εισοδήματος.
Οσον αφορά στις προσδοκίες των νοικοκυριών για το νέο έτος παραμένουν συντριπτικά αρνητικές, καθώς το 73,5% αναμένει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης.

ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ

2 Η κάνουλα της ρευστότητας παραμένει κλειστή λόγω του γενικότερου κλίματος αβεβαιότητας που συντηρείται από την αδράνεια της κυβέρνησης στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Στην περίπτωση του ΕΣΠΑ, για παράδειγμα, στο οποίο «ποντάρουν» χιλιάδες πολίτες που επιθυμούν να στήσουν τη δική τους επιχείρηση, κανένα πρόγραμμα δεν είναι «ανοιχτό» για υποβολή αιτήσεων, ενώ ακόμη και για τα ελάχιστα που έκλεισαν προ μηνών καταγράφηκαν καθυστερήσεις στη διαδικασία αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων που κατατέθηκαν. Και αυτό, ενώ η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης διαμήνυε από το καλοκαίρι του 2016 πως η «βροχή» δράσεων για την ενίσχυση των ελληνικών επιχειρήσεων, συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1 δισ. ευρώ, θα ξεκινούσε από τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Στο μεταξύ, αξίζει να σημειωθεί πως οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων φαίνεται ότι εξακολουθούν να συμβάλλουν στην επιδείνωση των εισπράξεων από υπηρεσίες, ιδίως μεταφορές, κατά το διάστημα Ιανουάριος-Νοέμβριος 2016 (-11,5% και -23,9% αντίστοιχα).

ΑΝΕΡΓΙΑ

3 Παρά την υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων που αναζητούν εργασία παρουσιάζει αυξητική τάση από τον Μάιο του 2016, ενώ τον Δεκέμβριο του 2016 ήταν αυξημένος κατά +52 χιλ. περίπου σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2015, σύμφωνα με τον ΣΕΒ.

Στην ετήσια έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ για το 2016 επισημαίνεται πως το ποσοστό της μακροχρόνιας ανεργίας διαμορφώνεται στο 73,3% του συνολικού αριθμού των ανέργων, ενώ από το σύνολο των άνεργων μελών των νοικοκυριών μόνο το 9,5% λαμβάνει επίδομα ανεργίας.

Στο μεταξύ, εκρηκτικές διαστάσεις φαίνεται ότι έχει λάβει το φαινόμενο της οικονομικής μετανάστευσης. Από την ίδια έρευνα προκύπτει πως το 9,7% των νοικοκυριών είχε, κατά το 2016, ένα τουλάχιστο μέλος που μετανάστευσε στο εξωτερικό για να βρει εργασία (αυτό μεταφράζεται σε πάνω από 400.000 οικογένειες που επηρεάστηκαν). Ακόμη, πιο ανησυχητική είναι η προοπτική συνέχισης του φαινομένου, καθώς το 42% των νοικοκυριών θα εξέταζε σοβαρά το ενδεχόμενο να μεταναστεύσει στο εξωτερικό, αν υπήρχαν οι προϋποθέσεις για εξεύρεση εργασίας. Στις νεότερες ηλικίες 18-35 ετών, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 67,7%, δηλαδή 2 στους 3 νέους είναι δυνητικοί μετανάστες.

ΕΞΑΓΩΓΕΣ

4 Η ανοδική πορεία των εξαγωγών αγαθών εξαιρουμένων των καυσίμων ανακόπηκε τον Δεκέμβριο του 2016 (-5% σε αξία και -7% σε όγκο), έπειτα από 5 συνεχείς μήνες θετικής μεταβολής.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών το 2016 διαμορφώθηκαν στα 25,4 δισ. ευρώ έναντι 25,8 δισ. ευρώ το 2015, διαγράφοντας μείωση της τάξης του 1,8%. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, υπολογίζονται αυξημένες κατά 1,2% σε 18,6 δισ. ευρώ από 18,4 δισ. ευρώ το 2015, χρονιά επιβολής των capital controls.
Με αυτά τα δεδομένα, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) διερωτάται πόσο καλύτερες θα μπορούσαν να ήταν οι επιδόσεις των εξαγωγικών επιχειρήσεων: «Αν δεν ήταν τόσο αρνητικό το εσωτερικό επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά και πώς θα ανταπεξέλθουν στο διεθνή ανταγωνισμό, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες τους τελευταίους μήνες».

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

5 Η άνοδος, τέλος, της βιομηχανικής παραγωγής στη μεταποίηση πλην καυσίμων ανακόπηκε τον Δεκέμβριο του 2016 (-2,7%), κατά τα λεγόμενα του ΣΕΒ.

Το ΙΟΒΕ, από την πλευρά του, κάνει λόγο για απώλειες σε 7 υποκλάδους της μεταποίησης στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2016. Η μεγαλύτερη κάμψη σημειώθηκε στην παραγωγή Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (-19,6%, αντί αύξησης 27,0% πρόπερσι), στα είδη ένδυσης (-8,6%, σε αντίθεση με υποχώρηση 17,6%) και στα προϊόντα από ελαστική και πλαστική ύλη (-2,2% σε σχέση με +4,5%).

ΙΩΑΝΝΑ ΦΕΝΤΟΥΡΗ

 [email protected]

Από το ένθετο Οικονομία της έντυπης έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής