Ο νόμος Κατσέλη αναθεωρήθηκε το 2015 από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. (επί υπουργού Ανάπτυξης, Γ. Σταθάκη). Τέθηκε σε ισχύ από 1ης.1.2016 και ειδικά η διάταξη για την προστασία της πρώτης κατοικίας έχει ημερομηνία λήξεως την 31η.12.2018. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους εκείνο το «λίφτινγκ» μετέτρεψε το ν. 3869/2010 σε εξαιρετικά «στενό» κουστούμι, λόγω της αυστηροποίησης των κριτηρίων ένταξης (εισόδημα και αξία ακινήτου σε χαμηλά επίπεδα). Παρόλα αυτά, ακόμη και αν απευθύνεται σε λιγότερους δικαιούχους, δεν έπαψε έστω κι έτσι να θεωρείται το τελευταίο καταφύγιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας.

Δικαιούχοι και προϋποθέσεις

Για όλους όσοι, λοιπόν, ενδιαφέρονται να διασφαλίσουν στο… παρά πέντε την προστασία της πρώτης τους κατοικίας ο νόμος ορίζει ότι ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο αίτηση και σχέδιο διευθέτησης οφειλών ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση πρώτης κατοικία με ή χωρίς προσημείωση ή υποθήκη, αν τηρούνται μια σειρά προϋποθέσεων. Ειδικότερα,

Α. Για τους εξαιρετικά ευάλωτους οικονομικά δανειολήπτες ισχύουν τα παρακάτω κριτήρια ένταξης:
Εφόσον η αξία πρώτης κατοικίας κυμαίνεται μεταξύ 120.000 και 220.000 ευρώ, προσαυξημένη ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη (ένας ενήλικάς: 120.000 ευρώ, ζευγάρι: 160.000 ευρώ κ.ο.κ., πίνακας 1) και το ετήσιο εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (δηλαδή άγαμος: 8.184 ευρώ, ζευγάρι: 13.920 ευρώ κ.λπ.) το Δημόσιο θα καλύπτει έως και το 95% των μηνιαίων καταβολών επί τριετία. Υπενθυμίζεται πως η κρατική επιχορήγηση δόσης στεγαστικού δανείου είναι ένα μέτρο που αναμένεται να ενεργοποιηθεί στις αρχές του 2019 και αφορά, αποκλειστικά, όλους όσοι έχουν λάβει δικαστική απόφαση του νόμου Κατσέλη.

Β. Για τους δανειολήπτες που συμπεριλαμβάνονται στα μεσαία οικονομικά στρώματα ισχύουν τα εξής κριτήρια, αντίστοιχα:

Εφόσον η αξία της πρώτης κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για έναν ενήλικα (ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με 1 παιδί, 260.000 για οικογένεια με δύο παιδιά, 280.000 για οικογένεια με τρία παιδιά κ.ο.κ., πίνακας 2) και το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70% ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (π.χ. οικογενειακό εισόδημα ενήλικα: 13.908 ευρώ, ζευγάρι: 23.664 ευρώ κ.λπ.), τότε αναδιαρθρώνονται τα δάνεια με βάση τις δυνατότητες αποπληρωμής και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη και του προσφέρεται δικαστική κάλυψη.

Από εκεί και πέρα, στο πλαίσιο του νόμου η περίοδος αποπληρωμής μπορεί να επιμηκυνθεί έως 35 έτη και η συνολική οφειλή να προσαρμοστεί στα επίπεδα της μειωμένης εμπορικής αξίας της πρώτης κατοικίας του. Για την ακρίβεια, προβλέπεται (και για τις 2 κατηγορίες) η δόση να υπολογίζεται εκ νέου, με βάση την εμπορική αξία του ακινήτου (το χρέος μειώνεται μέχρι την εμπορική αξία του ακινήτου) και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η προοπτική διαγραφής των οφειλών κατά το ποσοστό της μείωσης της εμπορικής αξίας των κατοικιών και η έως 35 χρόνια παράταση της αποπληρωμής του υπολοίπου, με βάση τις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο οφειλέτης μπορεί να επιλέξει -ανάλογα με το τι τον συμφέρει – αν ο υπολογισμός της αξίας του ακινήτου του για την ένταξή του στο νόμο θα γίνει με βάση την αντικειμενική (λαμβάνοντας υπόψη τον ΕΝΦΙΑ) ή την εμπορική (βάσει ανεξάρτητου εκτιμητή ακινήτου) αξία.

Σημειώνεται πως με την κατάθεση της αίτησης προστατεύεται, αυτομάτως, τόσο η πρώτη κατοικία όσο και τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία και οι καταθέσεις του οφειλέτη.

Η αίτηση για προστασία της πρώτης κατοικίας υποβάλλεται, υποχρεωτικά, από δικηγόρο, διότι απαιτείται έκδοση δικαστικής απόφασης. Για τα χαμηλά εισοδήματα παρέχεται δωρεάν δικηγόρος από το υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μέσω του θεσμού της νομικής βοήθειας με απλή αίτηση στο Πρωτοδικείο της περιοχής διαμονής.

Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]