Τα «πέτρινα χρόνια» της κρίσης στην Ιρλανδία πέρασαν πολύ γρήγορα. Μέσα σε μια τριετία ο «κέλτικος τίγρης» στάθηκε στα πόδια του και πέντε χρόνια μετά το σκληρό Μνημόνιο βρυχάται πάλι. Η ανάπτυξη της χώρας που υπέφερε πολλά και είδε τα παιδιά της να μεταναστεύουν κατά κύματα σαν το 19ο αιώνα, έσπασε κάθε ρεκόρ, φθάνοντας στο εντυπωσιακό 26,3% σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα για το 2015.

Η αύξηση του ΑΕΠ της Ιρλανδίας ξεπέρασε κάθε φαντασία, καθώς οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούσαν για ανάπτυξη 7,8%. Πώς διπλασιάστηκε σε χρόνο-ρεκόρ η ανάπτυξη της ιρλανδικής οικονομίας είναι από τα θαύματα που πρέπει να εξηγηθούν για να γίνουν πιστευτά. Η πρώτη εξήγηση που δίνεται από τους οικονομολόγους και τους αναλυτές αφορά στο χαμηλό φορολογικό συντελεστή που προσελκύει ξένες επιχειρήσεις. Πολλές αμερικανικές εταιρίες μετέφεραν στην πενταετία που πέρασε την έδρα τους στην Ιρλανδία, απολαμβάνοντας το χαμηλό φόρο στο 12,5%. Η στατιστική υπηρεσία της Ιρλανδίας, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Μάικλ Κόνολι, ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε αναθεώρηση των παγίων κεφαλαίων στους εθνικούς λογαριασμούς, καθώς το ΑΕΠ της χώρας εκτοξεύτηκε στα 243,9 δισεκατομμύρια ευρώ το 2015, από 193,2 δισεκατομμύρια ευρώ που ήταν το 2014. Η μεγάλη αυτή αναθεώρηση σημαίνει ότι το χρέος της Ιρλανδίας μειώθηκε κάτω από το 80% του ΑΕΠ, ενώ αρχικά είχε εκτιμηθεί στο 93,8%. «Οι ζωές των ανθρώπων βελτιώνονται», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Μάικλ Νούναν.

Αν και όλα αυτά ακούγονται πολύ αισιόδοξα για τη χώρα που κάποτε προστέθηκε στους «προβληματικούς νότιους» αποτελώντας το ακρωνύμιο των PIIGS (Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία), αναλυτές επισημαίνουν πως η τεράστια ανάπτυξη δεν θα φανεί στις τσέπες των Ιρλανδών. «Η Ιρλανδία ανέβηκε θέσεις στην κατάταξη των χωρών με κριτήριο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, που αποτελεί μέτρο του πλούτου, αλλά λίγοι άνθρωποι στη χώρα θα αντιληφθούν πως έγιναν πλουσιότεροι», σχολίασε ο οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν στο Bloomberg.

Από το 2008 έως σήμερα, το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα της Ιρλανδίας αυξήθηκε κατά 7 δισ. ευρώ εξαιτίας της μεταφοράς φορολογικής έδρας πολλών πολυεθνικών. Ο αναλυτής Λεονίντ Μπερσίντσκι του Bloomberg View εξηγεί ότι η πραγματικότητα διαφέρει από τη στατιστική. Μπορεί η μεταφορά της έδρας πολυεθνικών (φαρμακοβιομηχανιών, αεροπορικών εταιριών κ.λπ.) να προκάλεσε την εκτόξευση στην ανάπτυξη, αλλά αυτό πόσο ωφελεί την τοπική οικονομία ουσιαστικά; Οι βασικές δραστηριότητες και η διοίκηση των πολυεθνικών παραμένουν εκεί όπου ήταν η αρχική έδρα τους, ενώ ολόκληρος ο ισολογισμός τους περιλαμβάνεται στο απόθεμα παγίου κεφαλαίου ή στη διεθνή επενδυτική θέση της Ιρλανδίας. Τα κέρδη των πολυεθνικών υπολογίζονται στο ΑΕΠ της Ιρλανδίας και οι διάφοροι κλάδοι της οικονομίας λαμβάνουν στους εθνικούς λογαριασμούς μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, αλλά αυτή δεν μετατρέπεται σε κέρδη και αυξήσεις μισθών, ούτε συλλέγονται περισσότεροι φόροι από την κυβέρνηση.

Με απλά λόγια, πλημμύρισε επενδυτές η Ιρλανδία, αλλά οι Ιρλανδοί δεν έγιναν πλουσιότεροι. Αυτό οδηγεί ίσως κάποιους σε απαισιόδοξες σκέψεις, αλλά και αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό. Η Ιρλανδία έχει βγει από το σκοτεινό τούνελ κι έχει «πρόσωπο» για να δανειστεί. Αλλωστε, οι μετρήσεις για την ανάπτυξη γίνονται με δεδομένες μεθόδους και μετρήσεις. Υπό αυτό το πρίσμα, της ισχύος των αριθμών, η Ιρλανδία είναι νικήτρια.

ΑΛΙΚΗ ΚΟΤΖΙΑ
[email protected]