Με έναν σεισμό πολλών ρίχτερ που θα μεταδοθεί μέσω των ισχυρών ευρωπαϊκών οικονομιών και στην ετοιμόρροπη ελληνική οικονομία θα μπορούσε να παρομοιάσει κανείς ένα ενδεχόμενο «ναι» των Βρετανών στην αποχώρηση της χώρας τους από την Ε.Ε.

Οι συνέπειες για τη χώρα μας ξεκινούν από την άμεση οικονομική σχέση με τη Μεγάλη Βρετανία. Οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων -κυρίως τροφίμων- φτάνουν το 1,4% του ΑΕΠ. Η υποτίμηση της αγγλικής λίρας που θα ακολουθήσει το Brexit έναντι ευρώ και δολαρίου θα κάνει τα ελληνικά προϊόντα πιο ακριβά. Συνεπώς η πρώτη συνέπεια θα είναι η μείωση των ελληνικών εξαγωγών με μεγάλο ερωτηματικό αν μπορεί το μερίδιο που θα χαθεί να ανακτηθεί από τις άλλες χώρες της Ε.Ε.

Η δεύτερη συνέπεια είναι η χρηματοπιστωτική σύνδεση των ελληνικών τραπεζών με τα αντίστοιχα ιδρύματα της Μ. Βρετανίας που αποτιμάται στο διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 41,76 δισ. ευρώ (24% του ΑΕΠ) και ξεκινά από αποθετικές καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών σε βρετανικές τράπεζες (nostro vostro accounts), συνεχίζεται με τοποθετήσεις σε ομολογίες κρατικές και εταιρικές των ελληνικών τραπεζών και τις τοποθετήσεις σε τίτλους που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο του City στο Λονδίνο. Η κάθετη μείωση της αξίας τους αν διατηρηθεί για πολύ καιρό θα πλήξει και ένα μέρος από το χαρτοφυλάκιο των ελληνικών τραπεζών οι οποίες ακόμη αγωνίζονται να ξεπεράσουν τις συνέπειες της ελληνικής κρίσης αποκαθιστώντας ανεκτά επίπεδα ρευστότητας.

Η τρίτη άμεση συνέπεια είναι για τους Ελληνες που ζουν ή και δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στη Μεγάλη Βρετανία. Εφοπλιστικά γραφεία, εταιρίες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία, ακόμη και φοιτητές που σπουδάζουν σε αγγλικά πανεπιστήμια θα νιώσουν την κρίση της αποχώρησης της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε. στα κέρδη τους, τις προβλέψεις τους, ακόμη και τα δίδακτρα που πληρώνουν.

Στον τουρισμό, σοβαρές συνέπειες θα πρέπει να περιμένουμε αν η αναστάτωση συνεχιστεί μέχρι και την επόμενη περίοδο. Τα πακέτα προς την Ελλάδα έχουν κλείσει από τις αρχές της άνοιξης και οι μόνες συνέπειες μπορεί να περιοριστούν σε κάποιες ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής που δεν αναμένονται σε μεγάλο αριθμό.

Θεσμικές συνέπειες
Εκτός από τις άμεσες οικονομικές συνέπειες θα πρέπει να υπολογιστούν και οι θεσμικές συνέπειες της αποχώρησης της τρίτης σε μέγεθος οικονομίας από την Ε.Ε.
Αυτό που θα φανεί άμεσα θα είναι η ετήσια συμμετοχή με 7 δισ. ευρώ της Μ. Βρετανίας στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Παρά το γεγονός ότι από την εποχή της Θάτσερ η Αγγλία είχε σημαντική έκπτωση στη συμμετοχή της, τυχόν αποχώρησή της θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα που μας αφορούν άμεσα.
Η ισόποση μείωση του προϋπολογισμού της Ε.Ε. θα περιορίσει τα περιθώρια χρηματοδότησης και σε ό,τι αφορά τα έργα που συγχρηματοδοτούνται μέσω του ΕΣΠΑ ΙΙ και – πολύ πιο σημαντικό – θα περιορίσει τους πόρους που διατίθενται και για την προσφυγική κρίση. Η Ελλάδα θα επιβαρυνθεί με ένα ποσό 100-150 εκατ. ευρώ στο μερίδιο που της αναλογεί για την κάλυψη της βρετανικής συμμετοχής στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Μακροοικονομικές συνέπειες
Το τρίτο κύμα συνεπειών θα έρθει σε μακροοικονομικό επίπεδο. Η διάσπαση της Ε.Ε. θα εκληφθεί ως μήνυμα από τις αγορές διάλυσης της Ευρώπης με συνέπειες και στην κεφαλαιαγορά και την αγορά χρήματος. Αν και η προοπτική ανόδου των ευρωεπιτοκίων θεωρείται απίθανη σε μια ζώνη που πάσχει ακόμη από αποπληθωρισμό, θεωρείται βέβαιο ότι θα πλήξει τις προοπτικές ανάπτυξης της Ε.Ε., της Ευρωζώνης και κατά συνέπεια και της Ελλάδας αλλάζοντας τα πάντα και για το πρόγραμμα προσαρμογής που κάνει τα πρώτα του δύσκολα βήματα.
Αν η αναστάτωση αργήσει να καταλαγιάσει θα έχουμε αναθεώρηση των στόχων για την ανάπτυξη και αλλαγή της γεωμετρίας των μέτρων που θα πρέπει να πάρει η Ελλάδα ενώ θα αλλάξει και βασικά δεδομένα για τη λύση ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Για όλους αυτούς τους λόγους το μόνο ποντάρισμα για την Ελλάδα θα πρέπει να είναι το Bremain.

Τάσος Δασόπουλος

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου