Στην Ελλάδα ο ρόλος αυτός είναι ακόμη πιο σημαντικός, καθώς το 85% των επιχειρήσεων είναι οικογενειακές, παράγουν το 12% του ΑΕΠ και προσφέρουν το 45% των θέσεων εργασίας στη χώρα. Είναι επιχειρήσεις που έχουν δοκιμαστεί και αντέξει, κάτω από δύσκολες συνθήκες. Αυτή η ανθεκτικότητα οφείλεται σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που διακρίνουν την οικογενειακή επιχείρηση: την ευελιξία στη λήψη και την εφαρμογή αποφάσεων, αλλά και την προσήλωση σε κοινές αξίες, τη μακρόπνοη προσέγγιση, την καλλιέργεια προσωπικών δεσμών με ενδιαφερόμενα κοινά.

Παράλληλα, όμως, οι οικογενειακές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προκλήσεις, με κυριότερες το ζήτημα της διαδοχής και τον κίνδυνο συγκρούσεων εντός της οικογένειας, αλλά συχνά και τη δυσκολία ενσωμάτωσης νέων ιδεών, εμπειρίας και τεχνογνωσίας. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε αυτές τις ιδιαιτερότητες και –κυρίως- να παρέχουμε στις οικογενειακές επιχειρήσεις τα εργαλεία και την καθοδήγηση που χρειάζονται, ώστε να διασφαλίσουν όρους μακροπρόθεσμης επιτυχίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, συμπράττουμε τα τελευταία χρόνια με τον Φορέα Μελών Διοικητικών Συμβουλίων NED Club σε μια σειρά από πρωτοβουλίες που εστιάζουν ιδιαίτερα στην αναβάθμιση της διακυβέρνησης των οικογενειακών επιχειρήσεων, ως κύριο όχημα για την ορθότερη διαδικασία λήψης αποφάσεων αλλά και την ομαλή διαγενεακή μετάβαση. Συγκεκριμένα, έχουμε δημιουργήσει ειδική ομάδα εργασίας, με τη συμμετοχή μελών του Δ.Σ. του ΕΒΕΑ, εμπειρογνωμόνων και εξειδικευμένων συμβούλων, διοργανώνουμε εξειδικευμένα εργαστήρια και αναπτύξαμε εγχειρίδιο που επικεντρώνεται σε θέματα όπως η οικογενειακή και εταιρική διακυβέρνηση, η διαδοχή, η ανάπτυξη και προστασία της οικογενειακής περιουσίας.

Σημείο αναφοράς στη σύμπραξή μας με το NED Club είναι η πρόσφατη διεξαγωγή έρευνας για τις οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, με σκοπό την αποτύπωση των χαρακτηριστικών τους και των κυριότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν. Οπως προκύπτει από τα ευρήματα της έρευνας, στη μεγάλη τους πλειονότητα οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα λειτουργούν για περισσότερα από 21 χρόνια, δείχνοντας τη μακροχρόνια παρουσία τους στην ελληνική αγορά.

Οι περισσότερες επιχειρήσεις βρίσκονται στην πρώτη γενιά ιδιοκτησίας (46,55%), αν και σημαντικό ποσοστό (42,24%) ανήκει στη δεύτερη γενιά, υπογραμμίζοντας τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη διαδοχή και τη συνέχιση της επιχείρησης από γενιά σε γενιά. Οι περισσότερες επιχειρήσεις διευθύνονται από ένα ή δύο μέλη της οικογένειας (69,83% συνολικά), με την πλειονότητα των διοικητικών συμβουλίων να απαρτίζεται αποκλειστικά από μέλη της οικογένειας (82,76%). Επιβεβαιώνεται, επίσης, ότι η επιτυχής μετάβαση από τη μια γενιά στην άλλη είναι η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της επιχείρησης, όπως και η διαχείριση των οικογενειακών συγκρούσεων.