Μάλιστα, παρά τις δηλώσεις υπέρ μιας καθαρής λύσης για το χρέος από κορυφαίους αξιωματούχους με πρώτο τον Αλέξη Τσίπρα, η στρατηγική έχει αλλάξει. Ατομα που παρακολουθούν από κοντά τη διαπραγμάτευση τονίζουν ότι η ελληνική πλευρά θα πιεί και το «πικρό ποτήρι» της μη λύσης για το χρέος ζητώντας όμως εγγυήσεις από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης ότι η Ελλάδα θα μπει μέσα στο καλοκαίρι στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Αλλωστε μετά τις εξελίξεις στο τελευταίο Eurogroup οι επιλογές της κυβέρνησης είναι εξαιρετικά περιορισμένες με δεδομένο ότι ακόμη και η έγκριση της εκταμίευσης της δόσης συνδέεται με την αποδοχή του ΔΝΤ για συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα. Μόνο τότε Γερμανία και Ολλανδία μπορούν να εγκρίνουν στα κοινοβούλιά τους νέα δόση προς την Ελλάδα.

Προηγουμένως όμως θα πρέπει η Ελλάδα να κλείσει τη δεύτερη αξιολόγηση, κάτι που δεν έχει γίνει παρά την ψήφιση του νομοσχεδίου που φέρνει μέτρα συνολικού ύψους 5,8 δισ. ευρώ από το 2018 μέχρι και το 2021. Από τους διαλόγους της κρίσιμης συνεδρίασης της συνόδου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης που αποκάλυψε χθες η ιστοσελίδα Euro2day προκύπτει ότι ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν, που μετείχε στη σύσκεψη προσδιόρισε δύο βασικά κενά στα προαπαιτούμενα που ψήφισε μια εβδομάδα πριν η ελληνική κυβέρνηση.

Συγκεκριμένα ο κ. Τόμσεν επεσήμανε ότι στο νομοσχέδιο υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία (τον Σεπτέμβριο του 2018) της αντιστροφής των ρυθμίσεων που ισχύουν σήμερα για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τη μετενέργεια και την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, κάτι το οποίο δεν έχει συμφωνηθεί με το ΔΝΤ.

Παρατήρησε επίσης ότι δεν υπάρχει η νομική γνώμη που ζητούσε το Ταμείο για τη συνταγματικότητα της περικοπής των συντάξεων το 2019, ώστε να εξαλειφθεί η πιθανότητα ακύρωσής τους από τα διοικητικά δικαστήρια.

Παράλληλα ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι έθεσε θέμα με την ΕΛΣΤΑΤ, ζητώντας ο υφιστάμενος και οι νυν πρόεδροι να αποζημιωθούν έναντι όλων των εξόδων από νομικές κινήσεις εναντίον τους, κάτι που θα πρέπει να καλύπτει και τα στελέχη.

Ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δέχτηκε το θέμα της ΕΛΣΤΑΤ να είναι «βασικό παραδοτέο» πριν τον Ιούλιο και εκτίμησε ότι στα θέματα που τέθηκαν, όπως αυτό για τις συλλογικές συμβάσεις, μπορούν να βρεθούν έντιμοι συμβιβασμοί.

Οι διάλογοι αποκαλύπτουν τα κενά στα προαπαιτούμενα που ψήφισε η κυβέρνηση

Εξαιρετικά αποκαλυπτικοί είναι οι διάλογοι και για το περιθώριο υποχωρήσεων ΔΝΤ και Γερμανίας που υποδεικνύουν σαφώς την αναβολή της λύσης του χρέους μέχρι και τις γερμανικές εκλογές και στο μεταξύ τη συμμετοχή του Ταμείου χωρίς χρηματοδότηση μέχρι τουλάχιστον να έχουν την ανάλυση των μέτρων ώστε το Ταμείο να μπορεί να κάνει θετική έκθεση βιωσιμότητας.

Ο διάλογος ξεκίνησε αφού ο ESM είχε παρουσιάσει τα τρία σενάρια για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Η φράση κλειδί που θα προσδιορίσει και την έκβαση της συνεδρίασης της 15ης Ιουνίου ήρθε κοντά στο τέλος του Eurogroup από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ο οποίος τόνισε ότι η όποια απόφαση θα πρέπει να είναι συμβατή με τη συμφωνία της 25ης Μαΐου του 2016 που προβλέπει ένα πλαίσιο λύσης και όχι αναλυτικά μέτρα και απαντώντας εμμέσως και σε όσους προσπαθούν να δουν το μαύρο άσπρο από τη συνεδρίαση της Δευτέρας είπε: «Ας μην έχουμε αυταπάτες. Είναι μια τεράστια αποτυχία.

Τη συζήτηση ότι το ζητούμενο σήμερα ήταν να έχουμε μια διευκρίνιση (σ.σ. των μέτρων για το χρέος) την έκαναν άλλοι, όχι εγώ. Είχαμε μια ξεκάθαρη δήλωση το 2016 και σήμερα η συζήτηση ήταν για να αποφασίσουμε για μεσοπρόθεσμα μέτρα σήμερα, κάτι που δεν περιεχόταν όμως στην απόφαση του 2016. Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα βρεθούμε σε μια λύση καλύτερη από αυτή είχαμε σήμερα. Το μάθημα που θα πρέπει να μάθουμε είναι ότι θα πρέπει να μείνουμε σε όσα έχουμε συμφωνήσει από το 2016 και να μην προσπαθήσουμε να αλλάξουμε την εικόνα με δημόσιες δηλώσεις. Είμαι πραγματικά απογοητευμένος που κάποιοι από εμάς προχώρησαν περά από την εντολή που έχει δοθεί για να βρουν μια λύση και τώρα αποτύχαμε. Λυπάμαι».
Στην αρχή της συνεδρίασης ο κ. Σόιμπλε είχε υπογραμμίσει ότι μπορεί να συζητήσει πλαίσιο πολιτικής αλλά όχι και συγκεκριμένα μέτρα:«δεν μπορώ να διαπραγματευτώ μια καινούργια εντολή, άρα η βάση μας πρέπει να είναι αυτή (Μάιος 2016). Δεν δώσαμε βέτο στο ΔΝΤ, ούτε εμείς, ούτε η Ολλανδία. Να υπενθυμίσω ότι έχουμε ήδη εγκρίνει δύο προγράμματα από το Ταμείο».

Τις εκρηκτικές εξελίξεις που ακολούθησαν πυροδότησε η τοποθέτηση του κ. Τόμσεν: «Αντιλαμβάνομαι ότι θέλετε να προχωρήσετε με αυτό τον τρόπο, όμως έχουμε επίσης συμφωνήσει ότι το ΔΝΤ θα πρέπει να καταλήξει πως αυτή η δέσμη μέτρων θα μας φέρει on board, αλλά δεν είμαστε ακόμα εκεί. Δεν θα μπορέσουμε σήμερα να πούμε στο ΔΣ μας ότι οι προδιαγραφές τηρούνται. Δεν συμφωνήσαμε στα πρωτογενή πλεονάσματα, ούτε στις προβλέψεις για την ανάπτυξη. Θα χρειαστούμε αρκετά πιο συγκεκριμένα μέτρα, διαφορετικά δεν θα μας πείσετε να συμφωνήσουμε μαζί σας».

Αμέσως έλαβε τον λόγο ο κ. Τσακαλώτος, ο οποίος υπογράμμισε ότι η λύση πρέπει να είναι καθαρή, αξιόπιστη, ώστε να δώσει το σήμα στις αγορές ότι η Ελλάδα γύρισε σελίδα. «Νομίζω ότι εάν δημοσιεύσουμε αυτή την πρόταση όπως είναι, τα ελληνικά ομόλογα θα ανέβουν και η ελληνική οικονομία θα υποφέρει. Είχα πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ, με βέτο από τη Γερμανία και την Ολλανδία, έτσι ήμουν σε αδύναμη θέση. Δεχθήκαμε τους όρους του ΔΝΤ, έτσι έχουμε ένα πρόγραμμα με το ΔΝΤ. Η μπάλα είναι στο γήπεδό σας» είπε ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών.

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ παρενέβη αναφέροντας ότι η απόφαση του 2016 λέει τι μπορεί να γίνει και όχι τι δεν μπορεί να γίνει και ότι υπάρχουν όρια:«δεν μπορούμε να πάμε πίσω στα κοινοβούλια και να ζητήσουμε επιπλέον εγγυήσεις από τον EFSF. Σας το λέω, η Ολλανδία θα πει όχι. Οσο για την ανάπτυξη, υπάρχουν διαφορετικές προβλέψεις. Το έχουμε ενσωματώσει εκεί που αναφέρεται ότι χρειάζεται νέα αξιολόγηση βάσει των προβλέψεων του ΔΝΤ».

Οι άλλοι υπουργοί

Υπέρ της ξεκάθαρης λύσης για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους εμφανίστηκε ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρούνο Λεμέρ λέγοντας ότι η πρόταση που υπήρχε στο τραπέζι δεν φανερώνει «καθαρή λύση», ότι είχε δυσκολία να καταλάβει τις προβλέψεις του ΔΝΤ για την ανάπτυξη και ότι η Γαλλία προτιμούσε 17 έτη επιμήκυνσης και πρωτογενή πλεονάσματα 2% (σ.σ. μετά το 2022).
«Ομως δεν έχουμε ξεκάθαρη απάντηση, εάν το ΔΝΤ παραμένει ή όχι – δεν μπορεί να είναι μισό -μισό. Εάν δεν είναι μαζί μας το ΔΝΤ, η ΕΚΤ δεν μπορεί να δώσει το QE» είπε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών. «Εχω εξουσιοδότηση από τον Γάλλο πρόεδρο για καθαρή λύση και όχι μετακύλιση» είπε ο κ. Λεμέρ.

Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Πιέρ Κάρλο Παντοάν θέλησε να δει το ποτήρι μισογεμάτο λέγοντας ότι το κείμενο του ESM μπορεί μεν να βελτιωθεί αλλά μπορεί να είναι πια βάση διαλόγου.

Ο Αυστριακός υπουργός Οικονομικών Πέτερ Σέλινγκ ξέσπασε:«το ΔΝΤ μάς είπε ότι το DSA δεν είναι αξιόπιστο. Τώρα λέει ότι ακόμα δεν είναι αξιόπιστο; 1% ανάπτυξη τα επόμενα 40 χρόνια; Τότε ποιος ο λόγος να έχουμε πρόγραμμα; Το ΔΝΤ πρέπει να αποφασίσει: είναι μέσα ή όχι; Δεν μπορούμε να συζητάμε μέτρα κάθε 4 εβδομάδες». Μάλιστα γυρνώντας προς τον κ. Τόμσεν, ο Αυστριακός υπουργός τού είπε:«Πολ, θέλεις να βάλουμε ένα στοίχημα; Αν είναι σωστή η Κομισιόν (στις προβλέψεις για την ανάπτυξη) να πληρώσετε διπλά από ό,τι πρέπει. Εάν είστε εσείς σωστοί, να μην πληρώσετε τίποτα. Μπορούμε να βάλουμε αυτό το στοίχημα. Θα χάσετε», είπε χαρακτηριστικά.

Ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Λουίς Ντε Γκίντος αναρωτήθηκε «πώς θα τετραγωνίσουμε τον κύκλο; Αντιλαμβάνομαι ότι η Ελλάδα και το ΔΝΤ έχουν ένσταση με την πρόταση. Μήπως να εξετάσουμε τον ρόλο του ΔΝΤ ως συμβούλου όπως στο ισπανικό μοντέλο;».«Δεν μπορείς να είσαι 50% έγκυος, όπως φαίνεται να είναι το ΔΝΤ τώρα» πρόσθεσε.

Πρόταση Ντάισελμπλουμ

Σε αυτό το σημείο και αφού δεν υπήρχε σύγκλιση, ο πρόεδρος του Eurogroup, κ. Ντάισελμπλουμ, αποφάσισε να διακόψει τη συνεδρίαση για να έχει διαβουλεύσεις με τα εμπλεκόμενα μέρη:«Θα ζητήσω από το ΔΝΤ να μπει με πρόγραμμα ακόμα και εάν δεν δώσει χρήματα πριν κλείσει το θέμα με το χρέος».
«Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση, που μπορούμε να συζητήσουμε. Να πάμε στο ΔΣ με πρόγραμμα και να δώσουμε χρήματα αργότερα», είπε ο κ. Τόμσεν.

Πάντως το ενδεχόμενο της συμμετοχής του ΔΝΤ χωρίς χρηματοδότηση μέχρι και τις εκλογές της Γερμανίας άφησε ανοιχτό χθες και ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΝΤ Τζέρι Ράις ο οποίος όμως απέρριψε τις κατηγορίες ότι το Ταμείο κάνει πολιτικές χάρες στη Γερμανία.

Εκρηξη Τσακαλώτου

«Εάν αυτή είναι μια επιλογή, τότε είναι η χειρότερη των χειροτέρων για την Ελλάδα! Εχουμε διαπραγματευτεί ένα σκληρό πρόγραμμα με το ΔΝΤ, με την προϋπόθεση ότι θα έρθει με πρόγραμμα και θα πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο, ώστε να γυρίσουμε σελίδα. Η συμμετοχή του ΔΝΤ πρέπει να είναι βασισμένη στο ότι πρέπει να πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο» ανέφερε ο κ. Τσακαλώτος.

Ο κ. Τόμσεν ανταπάντησε ότι αντιλαμβάνεται την απογοήτευση του κ. Τσακαλώτου, όμως η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχει σύγκλιση στο χρέος. Πρόσθεσε δε ότι και στο παρελθόν το ΔΝΤ ενέκρινε προγράμματα επί της αρχής και ότι η χρηματοδότηση ήρθε μετά υπό όρους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ο όρος είναι το χρέος.

Διακοπή και λήξη

Ακολούθησε μια τετράωρη διακοπή της συνεδρίασης με πολλά πηγαδάκια ειδικά για το θέμα της Ελλάδας. Μόλις οι υπουργοί επέστρεψαν στην αίθουσα ο κ. Τσακαλώτος πήρε τον λόγο, λέγοντας ότι συνομίλησε με τον Ελληνα πρωθυπουργό πολλές φορές, ότι εκτιμά τις προσπάθειες που έγιναν, αλλά εξέφρασε την απογοήτευσή του.

«Εχουμε κάνει τεράστιες προσπάθειες, αυτό το έγγραφο έχει αρκετά στοιχεία που μπορούν να δουλέψουν για την Ελλάδα, όμως εάν ένας από τους θεσμούς πει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, τότε δεν υπάρχει η ξεκάθαρη λύση που θέλουν οι αγορές» είπε ο κ. Τσακαλώτος, που πρόσθεσε ότι προσωπικά δεσμεύεται να τελειώσει τα prior actions και ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για το χρέος.

«Εάν υπέγραφα αυτό τώρα, θα δημιουργούσα τεράστια πολιτική κρίση στην Ελλάδα και εάν γίνει αυτό, χρειάζομαι περισσότερο χρόνο για να σκεφτώ», είπε ο Ελληνας υπουργός.

ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου