Η ιστορία ξεκινά στις αρχές του περασμένου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη. Εχοντας μαθητεύσει επί σχεδόν 15 χρόνια -από το 1906- στο πλευρό του πιο καταξιωμένου φωτογράφου της Πόλης, του περίφημου Ν. Αντριωμένου, ο Θεόδωρος Νικολέρης αποφασίζει να καταταγεί εθελοντής στον ελληνικό στρατό το 1920, με την έναρξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Υπηρετεί στη 12η Μεραρχία, όπου βιώνει από πρώτο χέρι την προέλαση και μετέπειτα την καταστροφή, την τραγική εκκένωση, την απώλεια. Οι φωτογραφίες του εκείνης της περιόδου αποτελούν έως και σήμερα όχι μόνο αδιαμφισβήτητες ιστορικές μαρτυρίες, αλλά και σπουδαία καλλιτεχνήματα, εάν λάβει κανείς υπόψη τις πρακτικές συνθήκες αλλά και τα τεχνικά μέσα που διέθετε. Το 1925 εγκαθίσταται στη Δράμα, όπου ιδρύει το Studio Νικολέρης.

Ασχολείται με όλα σχεδόν τα είδη της φωτογραφίας, κυρίως όμως με το πορτρέτο. Την ίδια εποχή δημιουργεί τα περίφημα Γυμνά της Δράμας (συλλογή πορτρέτων που παρουσιάστηκε το 1985 σε τιμητική έκθεση στη Διεθνή Εκθεση Φωτογραφίας της Αρλ). Οι επιδράσεις του κινήματος του κυβισμού, ο οποίος ανθούσε στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι έντονες στο έργο του σε μία περίοδο που τόσο στην απελεύθερη Δράμα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα οι ομότεχνοί του παρέμεναν προσκολλημένοι σε πιο συμβατικές φόρμες.

Η μετάβαση στην Αθήνα

Το 1944, ο Θεόδωρος Νικολέρης εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη, όπου και μεταφέρει το Studio Νικολέρης. Το 1964 μεταβαίνει στην Αθήνα, όπου και δημιουργεί δεύτερο στούντιο: Εκεί φωτογραφίζει πορτρέτα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας, από το βασιλικό ζεύγος Κωνσταντίνου και Αννας, τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, τον ακαδημαϊκό και διευθυντή της Τραπέζης της Ελλάδος Ξενοφώντα Ζολώτα, την πρωταγωνίστρια του θεάτρου Μαρίκα Κοτοπούλη, καθώς και αναρίθμητους γάμους. Στη συνέχεια, το στούντιο της Αθήνας αναλαμβάνει ο πρωτότοκος γιος του Θωμάς και αυτό της Θεσσαλονίκης ο μικρότερος Διογένης.

Προσωπικότητες

Ο Διογένης Νικολέρης καταφέρνει στη διάρκεια του χρόνου να εξελίξει το Studio Νικολέρης και με τη συμπαράσταση της συζύγου του Σούζη να το αναδείξει στο κορυφαίο φωτογραφείο της Θεσσαλονίκης και σε ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας. Μπροστά από το φακό του πέρασαν οι σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής και όχι μόνο.

Καλλιτέχνης με υψηλά αισθητικά κριτήρια, ο Διογένης Νικολέρης διατηρούσε συνεχώς την επαφή του με το διεθνές γίγνεσθαι – τόσο στο αισθητικό όσο και στο τεχνικό πλαίσιο. Κορυφαίες εταιρίες του χώρου του, όπως η Agfa και η Kodak, δεν έπαψαν ποτέ να αποζητούν την τεχνική του γνώμη και να τον συμβουλεύονται σε υψηλό τεχνικό επίπεδο για τη βελτιστοποίηση των προϊόντων τους. Ωστόσο, ο Διογένης Νικολέρης δεν παρέμεινε προσκολλημένος μονάχα στη φωτογραφία.

Η άσβηστη αγάπη του αλλά και η έντονη ενασχόλησή του με τη μουσική είχαν ως αποτέλεσμα να αποτελέσει ένα από τα ιδρυτικά μέλη του «Συλλόγου Φίλων της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης». Σήμερα, η τρίτη γενιά εκπροσωπείται από το γιο του Διογένη, τον 53χρονο Χρήστο Νικολέρη. Πρόκειται για καταξιωμένο σκηνοθέτη του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, πολλαπλά τιμημένου μεταξύ άλλων και με το Α’ βραβείο του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Αντζελες (2007).

Το Studio Νικολέρης, το οποίο στεγάζεται στη Διαγώνιο, θα μείνει ανοιχτό μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Από τις αρχές του Νοέμβρη και έως το τέλος της χρονιάς, σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση, θα μετακομίσει στην Τσιμισκή 70, στον ημιώροφο. Οι φωτογραφήσεις θα συνεχιστούν μέχρι τον Δεκέμβριο, οπότε οι έντονοι προβολείς του καταστήματος θα σβήσουν οριστικά…

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου