Άμβλωση ή έκτρωση στην καθομιλουμένη είναι ο τερματισμός της εγκυμοσύνης με την αφαίρεση του εμβρύου από τη μήτρα με προϋπόθεση, τουλάχιστον στην Ελλάδα, το έμβρυο να μην είναι βιώσιμο έξω από τη μήτρα.

Στη σύγχρονη εποχή οι αμβλώσεις γίνονται με τη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων ή χειρουργικής επέμβασης. Ιστορικά γίνονταν με βότανα, αιχμηρά αντικείμενα και φυσική δύναμη (γροθιές, κλωτσιές) για να τραυματιστεί το έμβρυο.

Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα θέμα που σωστή και λάθος άποψη δεν υπάρχει, αφού πρόκειται καθαρά για μια προσωπική επιλογή. Υπάρχουν όμως διαφορετικές νομοθεσίες στις χώρες του κόσμου, αποδεικνύοντας πως ποτέ και κανείς δεν θα είναι ικανοποιημένος με την επικρατούσα όσον αφορά τις αμβλώσεις.

Σε αρκετές χώρες υπάρχει έντονη συζήτηση για την ηθική της άμβλωσης. Αυτοί που είναι εναντίον των αμβλώσεων συνήθως ισχυρίζονται πως το έμβρυο είναι άνθρωπος και άρα έχει δικαίωμα στην ζωή, ενώ όσοι είναι υπέρ της νομιμότητας τους, συνήθως αναφέρουν το δικαίωμα της γυναίκας στην αυτονομία και να διαθέτει το σώμα της όπως θέλει.

Σε ορισμένες χώρες η άμβλωση επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις: για παράδειγμα εξετάζεται αν το έμβρυο είναι προϊόν βιασμού, αν έχει ιατρικά προβλήματα, αν απειλείται η υγεία της γυναίκας και άλλα. Σε άλλες χώρες η άμβλωση απαγορεύεται, σε σημείο που γυναίκες που νοσούν με καρκίνο δεν υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία για να μην κινδυνέψει το έμβρυο!

«Όχι» στην άμβλωση

Η Μάλτα είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία απαγορεύονται πλήρως οι αμβλώσεις. Μάλιστα, σε περίπτωση παραβίασης του νόμου η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης κυμαίνεται από 18 μήνες έως τρία χρόνια.

Στη Γηραιά Ήπειρο, εκτός ΕΕ, οι αμβλώσεις απαγορεύονται στην Ανδόρρα, τον Άγιο Μαρίνο και το Βατικανό.

Το κοινό όλων των χωρών είναι οι βαθιές πολιτιστικές ρίζες στον Ρωμαιοκαθολικισμό, γεγονός που αποδεικνύει πως η θρησκεία παίζει μεγάλο ρόλο στις αμβλώσεις.

Στην Αφρική, οι αμβλώσεις απαγορεύονται στο Κονγκό, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Αίγυπτο, τη Γκαμπόν, τη Γουινέα Μπισάου, τη Μαδαγασκάρη, τη Μαυριτανία και την Σενεγάλη.

Στις προαναφερθείσες χώρες κυρίαρχα θρησκευτικά δόγματα είναι ο χριστιανισμός και κυρίως ο Ρωμαιοκαθολικισμός καθώς επίσης και ο Μουσουλμανισμός.

Ειδικότερα:

Στο Κονγκό, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Γκαμπόν η πλειοψηφία των κατοίκων είναι Ρωμαικαθολικοί. Ωστόσο υπάρχουν και αξιοφρόνητα ποσοστά ανιμιστών (σ.σ. αρχέγονη ανθρώπινη θρησκεία, η οποία θεμελιώνεται στην πεποίθηση της ύπαρξης πνευματικών υπάρξεων που εμψυχώνουν κάθε μορφή και εκδήλωση του φυσικού κόσμου).

Αίγυπτος, Μαυριτανία και Σενεγάλη είναι τρεις χώρες με κυρίαρχο το δόγμα του Ισλάμ, ενώ ανιμιστές είναι στην πλειοψηφία τους οι κάτοικοι της Μαδαγασκάρης και της Γουινέας Μπισάου.

Διαβάστε εδώ όλα τα θέματα του ET Magazine 

Στην αμερικανική ήπειρο, οι αμβλώσεις απαγορεύονται στην Ονδούρα, τη Νικαράγουα, το Ελ Σαλβαδόρ, το Σουρινάμ, την Αϊτή και την Δομινικανή Δημοκρατία.  Το Σουρινάμ είναι η μοναδική από τις χώρες που δεν έχει ως κυρίαρχο δόγμα τον χριστιανισμό με την πλειοψηφία των πολιτών να είναι ινδουιστές.

Από τις πιο αυστηρά ποινικές κυρώσεις έχει η Δομινικανή Δημοκρατία όπου κορίτσια πεθαίνουν αβοήθητα διότι προσπαθούν μόνες τους να αποβάλλουν ενώ δεν υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες και κάθε είδους ιατροφαρμακευτική περίθαλψη που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το έμβρυο.

Στην Ασία, οι αμβλώσεις απαγορεύονται στις Φιλιππίνες, το Παλάου και το Λάος. Στις δύο πρώτες οι κάτοικοι είναι Ρωμαιοκαθολικοί και στο Λάος Ινδουιστές.

Η Καθολική Εκκλησία είναι αντίθετη στις εκτρώσεις ακόμη και αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας.

Η πλήρης απαγόρευση οδηγεί στο θάνατο

Στη Λατινική Αμερική τα τελευταία 20 χρόνια οι αμβλώσεις έχουν σημειώσει αύξηση κατά 9% παρά τις απαγορεύσεις. Και αυτό διότι πολλές γυναίκες επιλέγουν να πιουν αφεψήματα,μεγάλες ποσότητες φαρμάκων, να χτυπήσουν την κοιλιά τους για να τραυματίσουν το έμβρυο και να κάνουν απεργία πείνας και δίψας για να αποβάλουν.

Από τις πιο σκληρές νομοθεσίες για την απαγόρευση της άμβλωσης έχει η Δομινικανή Δημοκρατία.

Το άρθρο 37 του Συντάγματος που απαγορεύει την άμβλωση αναφέρει πως «το δικαίωμα στη ζωή είναι απαραβίαστο από τη σύλληψη μέχρι το θάνατο».

«Έφηβες και γυναίκες στη Δομινικανή Δημοκρατία αψηφούσαν πάντα τον νόμο που απαγορεύει την άμβλωση με αποτέλεσμα να βάζουν σε κίνδυνο την υγεία τους αλλά και την ίδια τους τη ζωή ενώ προσπαθούν να διακόψουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη», αναφέρει η έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως γυναίκες που νόσησαν με καρκίνο πέθαναν διότι οι γιατροί αρνήθηκαν να κάνουν όχι μόνο αμβλώσεις αλλά και χημειοθεραπείες. Ο λόγος; Εκτός από ηθικός είναι να μην τους γίνει δίωξη για ανθρωποκτονία.

Ακόμα και γυναίκες που έχουν αποβάλει, φοβούνται να πάνε στο νοσοκομείο για να μην θεωρήσουν ότι έκαναν μόνες τους άμβλωση. Αποτέλεσμα είναι η ακατάσχετη αιμορραγία και ο πόνος που σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί ακόμα και στο θάνατο. Η διάτρηση της μήτρας ή τυχόν υπολείμματα στο γενετικό σύστημα της γυναίκας μετά την αποβολή οδηγούν στη σήψη και στο τέλος στο θάνατο.

Στον κανονισμό του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα προβλέπεται πως «οι αμβλώσεις επιτρέπονται σε περίπτωση που κριθούν αναγκαίες».

«Ναι» μόνο σε περίπτωση βιασμού, αιμομιξίας, κινδύνου για τη ζωή της μητέρας, δυσμορφίας του εμβρύου ακόμα και οικονομικών δυσκολιών

Οι αμβλώσεις επιτρέπονται μόνο σε περίπτωση κινδύνου για την ζωή της μητέρας στην Ακτή του Ελεφαντοστού, την Λιβύη, την Ουγκάντα, το Νότιο Σουδάν, το Ιράκ, τον Λίβανο, την Συρία το Αφγανιστάν, την Υεμένη, το Μπανγκλαντές, τη Βιρμανία, τη Σρι Λάνκα, τη Γουατεμάλα, την Παραγουάη και τη Βενεζουέλα.

Στην Πολωνία δεν επιτρέπεται η άμβλωση παρά σε περίπτωση βιασμού, αιμομιξίας, κινδύνου για την ζωή της μητέρας ή μη αναστρέψιμης δυσμορφίας του εμβρύου. Στις αρχές του 2018, μία απόπειρα των υπερσυντηρητικών για τον περαιτέρω περιορισμό του δικαιώματος στην άμβλωση προκάλεσε μεγάλες διαδηλώσεις σε ολόκληρη την χώρα με αποτέλεσμα να μην αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο.

Η Φινλανδία είναι μία ιδιάζουσα περίπτωση: η άμβλωση επιτρέπεται πριν από τo 17ο έτος ηλικίας της γυναίκας ή μετά το 40ο, καθώς επίσης και εάν η γυναίκα έχει ήδη τέσσερα παιδιά, διαπιστωμένες οικονομικές δυσκολίες ή προβλήματα υγείας.

Τον Σεπτέμβριο 2017, η Χιλή έβαλε τέλος στην από τριακονταετίας ισχύουσα πλήρη απαγόρευση της άμβλωσης, η οποία επιτρέπεται πλέον σε τρεις συγκεκριμένες περιπτώσεις: κίνδυνος για την ζωή της μητέρας, βιασμός και κίνδυνος για την επιβίωση του εμβρύου.

Στη Βραζιλία, η πρόσβαση στην άμβλωση είναι πολύ περιορισμένη -κίνδυνος για την μητέρα ή σοβαρή δυσμορφία του εμβρύου- και απειλείται από νομοσχέδιο που επιδιώκει να αποκλείσει αυτές τις εξαιρέσεις.

Ναι υπό προϋποθέσεις

Στις χώρες όπου το δικαίωμα στην άμβλωση είναι πλήρως αναγνωρισμένο -μεταξύ αυτών είναι και η Ελλάδα – υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται. Για παράδειγμα, δεν μπορεί στη χώρα μας μία γυναίκα να κάνει άμβλωση στις 16 εβδομάδες (τεσσάρων μηνών έγκυος).

Παράλληλα στην Ελλάδα δεν υπάρχουν στοιχεία για τις αμβλώσεις και όλοι οι αριθμοί που παρουσιάζονται είναι μετά από εκτιμήσεις. Ωστόσο, ο αριθμός των αμβλώσεων θεωρείται πως έχει μειωθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης, τόσο για οικονομικούς όσο και για κοινωνικούς λόγους.

Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης όπου το δικαίωμα στην άμβλωση είναι αναγνωρισμένο, διαφέρει το ανώτατο χρονικό όριο διακοπής της κύησης.

Στις περισσότερες χώρες και στην Ελλάδα, η κύηση μπορεί να διακόπτεται ως και την 14η εβδομάδα (3 μηνών και δύο εβδομάδων).

Σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ολλανδία οι γυναίκες μπορούν να κάνουν άμβλωση στις 24 εβδομάδες (6 μηνών) ενώ στη Σουηδία μέχρι τις 16 εβδομάδες (4 μηνών).

Στην Κύπρο οι αμβλώσεις επιτρέπονται μέχρι την 12η εβδομάδα της κύησης και μέχρι την 19η εβδομάδα σε περιπτώσεις βιασμού της εγκύου. Ο σχετικός νόμος προέβλεπε ποινικές διώξεις για όσες γυναίκες έβαζαν σε κίνδυνο τη ζωή του εμβρύου και οι αμβλώσεις επιτρέπονταν μόνο στις εξής περιπτώσεις, μετά από πιστοποιητικά δύο γιατρών:

• Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή της ίδιας της μητέρας
• Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη διατάραξη της σωματικής αλλά και της πνευματικής υγείας της μητέρας
• Υπάρχει ιατρική διάγνωση ότι το παιδί όταν  γεννηθεί θα πάσχει από σοβαρής μορφής αναπηρία ή από κάποια ανίατη ασθένεια
• Επίσης όταν το έμβρυο να είναι προϊόν βιασμού ή αιμομιξίας

Το 1974 – μετά την τουρκική εισβολή- η εκκλησία της Κύπρου επέτρεψε την άμβλωση σε δεκάδες Ελληνοκύπριες που είχαν πέσει θύματα βιασμού από Τούρκους στρατιώτες.

Το 2018 αποποινικοποιήθηκαν οι αμβλώσεις στην Ιρλανδία, μετά από δημοψήφισμα: Το 66,4% των πολιτών είπε «ναι» στην κατάργηση του νόμου που απαγόρευε τις αμβλώσεις, μετά από κινητοποιήσεις πολλών ετών.

Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση της επίσης καθολικής Ιταλίας: στη γειτονική χώρα το δικαίωμα στην άμβλωση είναι πλήρως αναγνωρισμένο. Αλλά περίπου το 70% των γιατρών δηλώνουν «αντιρρησίες συνείδησης» και αρνούνται να παράσχουν τις υπηρεσίες τους στις γυναίκες που επιθυμούν να διακόψουν την εγκυμοσύνης τους.

Η βασική αρχή είναι πως κάθε παιδί πρέπει να είναι επιθυμητό. Ωστόσο μία γυναίκα πρέπει να μένει έγκυος όταν το θέλει. Άρα η κουλτούρα της αντισύλληψης είναι το πρώτο και βασικό βήμα προκειμένου να μην επικρατεί παγκόσμιο… χάος με τις αμβλώσεις. Θα συμφωνήσουν άραγε οι θρησκευόμενοι;