Ερντογάν: Εχουμε μια νέα κυβέρνηση, πρωθυπουργέ, άρα έχουμε εδώ μια νέα ομάδα.
Μητσοτάκης: Οπως κι εμείς. Αλλά αντιλαμβάνομαι ότι οι υπουργοί μας έχουν ήδη συναντηθεί και ξεκίνησαν μια καλή επαφή.
Παρών μάλιστα στην αρχή της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν ήταν και ο νέος επικεφαλής της ΜΙΤ, Ιμπραήμ Καλίν, ο οποίος συνεχάρη για την επανεκλογή του τον Ελληνα πρωθυπουργό, που ανταπέδωσε με τα δικά του συγχαρητήρια προς τον στενό συνεργάτη του Τούρκου προέδρου.
Μετά και τη συνάντηση, αποφασίστηκε να μη διεξαχθεί το κατ’ ιδίαν ραντεβού του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, με τον ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, καθώς τα ζητήματα που θα τους απασχολούσαν καλύφθηκαν κατά τις συνομιλίες των δύο ηγετών.
Ο πρωθυπουργός συνομίλησε για περίπου μία ώρα με τον Τούρκο πρόεδρο (αν και στον αρχικό σχεδιασμό ήταν μισή ώρα στο πρόγραμμά τους) με τις κυβερνητικές πηγές να κάνουν λόγο για «συνάντηση που έγινε σε καλό κλίμα», ενώ «η συζήτηση ήταν ειλικρινής».
Απαντώντας ο κ. Μητσοτάκης στις ερωτήσεις δημοσιογράφων μετά το πέρας της συνάντησης, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Μπορώ να πω ότι η συνάντησή μου με τον Τούρκο πρόεδρο ήταν σε καλό κλίμα. Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να χτίσουμε πάνω στις θετικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών. Μετά τους σεισμούς στην Τουρκία και την έμπρακτη στήριξη την οποία παρείχε και η ελληνική κυβέρνηση αλλά και η ελληνική κοινωνία προς τον τουρκικό λαό, θεωρώ ότι άλλαξαν πολλά πράγματα στην ψυχολογία των σχέσεών μας. Η συνάντησή μας επαναβεβαίωσε τη διάθεση, και τη δική μου και του προέδρου Ερντογάν, για μια νέα επανεκκίνηση ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και για έναν θα έλεγα πιο σαφή δίαυλο, οδικό χάρτη, για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες. Οπως γράφτηκε και στην ανακοίνωση, πρόθεσή μας είναι να μπορέσουμε να ξανασυναντηθούμε πριν το τέλος του έτους σε ένα επίπεδο Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, στη Θεσσαλονίκη, με μία προφανώς θετική ατζέντα στο “μενού”. Αυτό, προς Θεού, δεν σημαίνει ότι λύθηκαν ως διά μαγείας τα σημαντικά προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία, αλλά πιστεύω ότι υποδηλώνει τη διάθεση και των δύο ηγεσιών να επαναπροσεγγίσουμε το πλαίσιο των σχέσεών μας μέσα από μια πιο θετική σκοπιά, και αυτό κρατώ ως το πιο σημαντικό συμπέρασμα της σημερινής συνάντησης».
Για τις διερευνητικές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ο κ. Μητσοτάκης είπε: «Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι το πλαίσιο το οποίο οραματίζομαι ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα πάρει “σάρκα και οστά” αυτή η διάθεση για μια καλύτερη συνεργασία έχει ουσιαστικά τρεις άξονες.
Ο πρώτος είναι ο πολιτικός διάλογος, υπό την καθοδήγηση των δύο υπουργών Εξωτερικών, στον οποίον προφανώς πολιτικό διάλογο θα τεθούν τα σημαντικά, τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα, με σημαντικότερο το βασικό ζήτημα το οποίο αναγνωρίζουμε ότι είναι η διαφορά μας με την Τουρκία, δηλαδή η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο δεύτερος δίαυλος είναι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία μπορούν να αποδώσουν περισσότερους καρπούς χτίζοντας πάνω στο θετικό μομέντουμ των τελευταίων μηνών.
Ο τρίτος άξονας προσέγγισης αφορά στη λεγόμενη θετική ατζέντα. Είναι μια δουλειά η οποία έχει γίνει από τον υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Φραγκογιάννη, και είχε προετοιμαστεί και πριν από αυτή τη συνάντηση. Αφορά ζητήματα οικονομικής συνεργασίας, ενεργειακής συνεργασίας, συνεργασίας ενδεχομένως σε τομείς όπως η πολιτική προστασία. Είναι ένας τομέας στον οποίο πιστεύω ότι μπορούμε -και σχετικά γρήγορα- να έχουμε κάποια απτά αποτελέσματα, ώστε αυτά να μπορούν να επισημοποιηθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη πριν τα τέλη του χρόνου».
Για τα εξοπλιστικά της Ελλάδας και τις ουκ ολίγες αναφορές της Τουρκίας σε αυτά στο πρόσφατο παρελθόν, ο κ. Μητσοτάκης είπε: «Δεν τέθηκε τέτοιο θέμα (σ.σ.: στη συζήτηση με τον Ερντογάν) και δεν μπορούσε να τεθεί τέτοιο θέμα, όπως δεν θα έθετα κι εγώ ζήτημα της δυνατότητας της Τουρκίας να εξοπλίζεται, όσο αυτό δεν απειλεί -το τονίζω- έμπρακτα την ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το εξοπλιστικό πρόγραμμα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, προφανώς υπό την απόλυτη έγκριση της ελληνικής κυβέρνησης, είναι δρομολογημένο, δεν επιδέχεται ουσιαστικές τροποποιήσεις».
Σε καλό κλίμα έγινε και η συνάντηση του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Νίκου Δένδια, με τον Τούρκο ομόλογό του, Γιασάρ Γκιουλέρ, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.
Πηγές του υπουργείου Εθνικής Αμυνας ανέφεραν ότι οι δύο υπουργοί συμφώνησαν να υπάρξει επικοινωνία των δύο πλευρών προκειμένου να πραγματοποιηθεί συνάντηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).
Επίσης, οι κ.κ. Δένδιας και Γκιουλέρ συμφώνησαν να υπάρχει η δυνατότητας άμεσης μεταξύ τους τηλεφωνικής επικοινωνίας, εφόσον χρειαστεί. Παράλληλα, εξετάστηκε και η δυνατότητα πραγματοποίησης εκατέρωθεν επισκέψεων.
Ελληνοτουρκικά: Το κοινό ανακοινωθέν
Μετά τη συνάντηση εκδόθηκε ανακοίνωση από την ελληνική κυβέρνηση: «Οι κ.κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν συμφώνησαν ότι είναι προς όφελος των δύο χωρών το θετικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στις διμερείς σχέσεις τους τελευταίους μήνες να έχει συνέχεια και συνέπεια.
Προς τούτο συμφωνήθηκε οι δύο πλευρές να οικοδομήσουν πάνω στο θετικό μομέντουμ και να ενεργοποιήσουν κατά το επόμενο διάστημα πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Συμφώνησαν η επόμενη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας να πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη.
Ανέθεσαν στους υπουργούς Εξωτερικών να καθοδηγούν τη διαδικασία και να ενημερώνουν τους ηγέτες για την πρόοδο που σημειώνεται.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι προσβλέπει σε πιο συχνές επαφές σε όλα τα επίπεδα ώστε να οικοδομηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και οι προϋποθέσεις που θα οδηγήσουν σε βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας». Να σημειώσουμε ότι παρόμοια ανακοίνωσε εξέδωσε και η τουρκική προεδρία.
Ελληνοτουρκικά: Συζήτηση με Μπάιντεν για ενίσχυση από ΗΠΑ
Αναφορικά με τη συζήτηση με τον Τζο Μπάιντεν και τα F-16 που ζητά η Τουρκία, ο πρωθυπουργός είπε: «Εγώ μπορώ να μιλήσω για τις σχέσεις ΗΠΑ και Ελλάδας, οι οποίες είναι θα έλεγα ισχυρότερες παρά ποτέ. Είχα την ευκαιρία, μάλιστα, να συνομιλήσω και με τον πρόεδρο Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής. Επαναβεβαιώσαμε το πολύ υψηλό επίπεδο της συνεργασίας μας. Στην παρέμβαση την οποία έκανα τώρα με αφορμή και τη συζήτηση γύρω από την Ουκρανία, επανέλαβα τη μεγάλη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης όχι μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά συνολικά για την τροφοδοσία όλης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ με στρατεύματα αλλά και με εξοπλισμό. Και ναι, αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι εκτιμώ πως στα πλαίσια της συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών θα έχουμε -πιστεύω σύντομα- κάποιες θετικές ειδήσεις για το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίθενται να ενισχύσουν περαιτέρω τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Νομίζω ότι είναι κοινός τόπος πως οι εξοπλισμοί οι οποίοι δίνονται σε χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων χωρών-μελών της Συμμαχίας».
Συναντήσεις με Μακρόν και Σολτς
Για τις επαφές με τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Ολαφ Σολτς και τον Εντι Ράμα, ο κ. Μητσοτάκης είπε: «Με τον πρόεδρο Μακρόν είχαμε την ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε το εξαιρετικό πλαίσιο της συνεργασίας μας σε πολλά επίπεδα, και στον αμυντικό τομέα. Στα τέλη του Σεπτεμβρίου, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα έχουμε και την καθέλκυση της πρώτης φρεγάτας, θα πέσει στο νερό δηλαδή η πρώτη φρεγάτα η οποία αυτή τη στιγμή χτίζεται στα Ναυπηγεία της Λοριάν. Ενδεχομένως να βρεθούμε κάποια στιγμή και μαζί εκεί, να επιτηρήσουμε την πρόοδο των εργασιών, αλλά έχουμε και πολλά άλλα θέματα στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, από τα ζητήματα που αφορούν στην Ουκρανία -που είναι το κύριο αντικείμενο αυτής της Συνόδου Κορυφής- μέχρι ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τη μετανάστευση. Προφανώς το ίδιο ισχύει και για τον καγκελάριο Σολτς και τις συζητήσεις που είχαμε».