Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Οι συμφωνίες υπεγράφησαν χθες στη διάρκεια της επίσκεψης του εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θανί στην τουρκική πρωτεύουσα. Οι δέκα συμφωνίες για αμυντική/στρατιωτική συνεργασία, διεθνές εμπόριο, ενέργεια και στρατηγικού επιπέδου επενδύσεις ενισχύουν την οικονομική εξάρτηση της Αγκυρας από την Ντόχα, αλλά και τις Ενοπλες Δυνάμεις του Εμιράτου από το στρατιωτικό-βιομηχανικό κατεστημένο της Τουρκίας.

Βάσει των νέων συμφωνιών η Αρχή Επενδύσεων του Κατάρ (QIA) θα αγοράσει το 10% των μετοχών του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης ως και το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης Istinye Park. Το πλούσιο Εμιράτο του Κόλπου, το οποίο κοντά στην Ντόχα φιλοξενεί μία διαρκώς αναπτυσσόμενη στρατιωτική βάση της Τουρκίας, θα επενδύσει και στο έργο για την ανάπτυξη του Κεράτιου Κόλπου, που είναι μία ιστορική περιοχή της Κωνσταντινούπολης, ενώ εκεί θα κατασκευαστούν δύο πολυτελείς μαρίνες, ξενοδοχεία, ένα μεγάλο τέμενος, ως και ένα εμπορικό κέντρο.

Η οικογένεια του εμίρη, και ιδιαίτερα η μητέρα του, ενδιαφερόταν τα τελευταία τρία χρόνια για το εμπορικό λιμάνι της Αττάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ τα υπουργεία Εμπορίου των δύο κρατών θα συνεργαστούν για την προώθηση αγαθών σε ελεύθερες εμπορικές ζώνες. Η όλη επένδυση ξεπερνά τα 300 εκατ. δολ.

Οι δύο χώρες συνέστησαν μια Ανώτατη Στρατηγική αλλά και Στρατιωτική Επιτροπή το 2014 για την ανάπτυξη -σε πάνω από είκοσι τομείς- των διμερών σχέσεων, η οποία έχει αναβαθμιστεί σημαντικά από τότε, και ειδικά μετά την επιβολή το 2017 εμπάργκο από την Αίγυπτο, το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, δηλαδή από τέσσερις αραβικές χώρες που κατηγορούν την Ντόχα για σχέσεις με οργανώσεις ισλαμικού εξτρεμισμού και με τρομοκρατία. Επίσης, οι δύο άνδρες συζήτησαν θέματα Συρίας-Λιβύης-Αφρικανικού Κέρατος, Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Υεμένης, Λιβάνου, έναν νέο κύκλο κοινών στρατιωτικών ασκήσεων για το 2021, ενώ ο Ερντογάν έθεσε το θέμα της αναγνώρισης του ψευδοκράτους στην Κύπρο καθώς και μελλοντικές επενδύσεις του Κατάρ στην ευρύτερη ζώνη της Αμμοχώστου.

Σύμφωνα με το κοινό Τουρκο-καταριανό Εμπορικό Επιμελητήριο (έκθεση Οκτωβρίου 2020), 533 τουρκικές εταιρίες λειτουργούν στο Κατάρ και 179 εταιρίες του Κατάρ στην Τουρκία. Το 2018 ο Αλ Θανί δώρισε στον Ερντογάν ένα αεροσκάφος τύπου Boeing αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), επέκρινε σφοδρότατα τον Ερντογάν για την πώληση κρατικής περιουσίας στο Κατάρ και κάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο να δώσει εξηγήσεις για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Μάλιστα διερωτάται πώς είναι δυνατό να πωλείται περιουσία 83 εκατ. Τούρκων και γιατί αποφάσισε να πουλήσει το 10% του Χρηματιστηρίου. Τον κατηγορεί ότι χωρίς εξηγήσεις διέγραψε ένα χρέος 91εκατ δολ. της Ντόχα και υποστηρίζει ότι «δεν γνωρίζουμε ακριβώς το μερίδιο της Κεντρικής Τράπεζας που πουλήθηκε στο Κατάρ».

Προκλητική απάντηση στην Ευρωβουλή

Με σκληρούς χαρακτηρισμούς (όπως άλλωστε αναμενόταν) απέρριψε η Αγκυρα το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που επέκρινε δριμύτατα την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας σε ζητήματα που αφορούν το Κυπριακό, ενώ επικεντρώθηκε στα όσα έλαβαν χώρα στις 15 Νοεμβρίου, όταν ο Ερντογάν με τον σύμμαχό του εθνικιστή ηγέτη Ντεβλέτ Μπαχτσελί και τον νέο κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ επισκέφθηκαν την περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων/Αμμοχώστου, κατά παράβαση γνωστών διεθνών αποφάσεων, με κυρίαρχα τα ψηφίσματα του ΣΑ/ΟΗΕ.

Οπως είναι γνωστό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστήριξε ότι η Αγκυρα δεν συμμορφώνεται με τα διεθνή ψηφίσματα για το Κυπριακό, ενώ ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι δήλωσε πως η Αγκυρα καλύπτεται από τις θέσεις που έχει εκφράσει πρόσφατα «η ηγεσία της ΤΔΒΚ».

Ο Ακσόι πρόσθεσε -επικρίνοντας τη Λευκωσία- ότι «αυτή η απόφαση, η οποία αναμφίβολα υπαγορεύεται από την ελληνοκυπριακή διοίκηση, έδειξε για άλλη μια φορά πόσο άσχετο και προκατειλημμένο είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το κυπριακό ζήτημα. Εάν διατηρήσουν αυτή την προσέγγιση και νοοτροπία, δεν είναι δυνατόν τα όργανα της Ε.Ε. να συμβάλουν εποικοδομητικά στην επίλυση του Κυπριακού».

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου