Κοσμοσυρροή
Χρειάστηκαν τουλάχιστον 45 λεπτά συζητήσεων με το κοινό της εκδήλωσης για να μπορέσει να κάνει δύο βήματα. Αν και ο ενθουσιασμός όλων ήταν μεγάλος, ίσως τα μάτια του Βίκτωρα, του μαθητή που αποσπάσματα της συνέντευξής του κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου, είχαν τον μεγαλύτερο. Η ωριμότητα με την οποία μίλησε ο 13χρονος μαθητής στην εκπομπή «Συνδέσεις» της ΕΡΤ εντυπωσίασε πολλούς χρήστες των κοινωνικών δικτύων. Η αναπαραγωγή αποσπασμάτων της συνέντευξης από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν κατά χιλιάδες. Ηταν προσωπική επιλογή του κ. Κριμιζή να μιλήσουν από κοινού στη συνέντευξη εκείνη και, όπως λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, «ο λόγος τώρα πρέπει να είναι στους νέους, σε αυτούς που θα αλλάξουν τον κόσμο, όπως ο Βίκτωρας».
Η εργασία του μαθητή της Β’ Γυμνασίου, με τίτλο «Voyager 1 and 2: The Epic Journey in Vast Cosmic Sea», επιλέχθηκε ως η καλύτερη στο 1ο Βαλκανικό Θερινό Σχολείο Αστρονομίας και Αστροφυσικής, με θέμα «Ενα παιδί από τα Βαλκάνια μετράει τ’ άστρα». Εκεί γνώρισε τον πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών, το πρότυπό του. Μετά τη συνέντευξη, βρέθηκαν ξανά στα έδρανα του Ιδρύματος Ευγενίδου. Εκεί όπου λίγο πριν ο κ. Κριμιζής είχε δώσει τις δικές του συμβουλές για τη νέα γενιά, αυτές που ενέπνευσαν και τον ίδιο.
Προτεραιότητες
Με σημείο εκκίνησης το αρχαιοελληνικό ιδεώδες του «Αιέν αριστεύειν», ο κ. Κριμιζής επεσήμανε την ανάγκη αναθεώρησης των προτεραιοτήτων μας ως κοινωνία, εστιάζοντας στην Παιδεία, στην αξιοκρατία και την υπευθυνότητα. Ανατρέχοντας στις ρίζες του όρου, από τον Ομηρο έως τον Πλάτωνα, ο κ. Κριμιζής ανέδειξε τη μεταμόρφωση της αριστείας από στρατιωτική αρετή σε ηθική και διανοητική αριστεία. Οπως τόνισε, «η αριστεία δεν αφορά την καταγωγή ή τα προνόμια, αλλά την αδιάκοπη προσπάθεια, την αγάπη για τη γνώση και την καλλιέργεια ήθους». «“Αριστος”, σύμφωνα με την πλατωνική προσέγγιση, είναι αυτός που διαθέτει Παιδεία και ήθος, όχι απλώς δύναμη ή εξουσία», είπε.
Η αριστεία, όπως υπενθύμισε ο κ. Κριμιζής, είναι αποτέλεσμα διαρκούς μόχθου. Με αναφορά στον Αϊνστάιν, τόνισε ότι «η ιδιοφυΐα είναι 90% ιδρώτας και 10% έμπνευση». Εθεσε ως βασικό στοιχείο την αμφισβήτηση και τη διαρκή αναζήτηση της γνώσης. «Η έρευνα», είπε, «σημαίνει να επαναξιολογείς και να εξετάζεις συνεχώς τα δεδομένα σου. Αυτή είναι η βάση της προόδου».
Ο κ. Κριμιζής δεν δίστασε να αναφερθεί σε ζητήματα που μαστίζουν την ελληνική κοινωνία, όπως η αναξιοκρατία και η έλλειψη ευθύνης. «Η αναξιοκρατία σκοτώνει», υπογράμμισε, φέρνοντας ως παράδειγμα τις τραγωδίες που επαναλαμβάνονται λόγω ανικανότητας και έλλειψης ευθύνης. Υπογράμμισε ότι η αξιοκρατία είναι το θεμέλιο μιας δίκαιης κοινωνίας και κάλεσε τη νέα γενιά να εργαστεί προς αυτήν την κατεύθυνση.
«Είχα τα αυτιά μου πάντοτε ανοιχτά και άκουγα και έμαθα πάρα πολλά από άλλους και άλλες. Το μυστικό της γνώσης είναι να ακούς, να παρατηρείς και να επεξεργάζεσαι. Η φύση μάς έδωσε δύο αυτιά και ένα στόμα για να τα χρησιμοποιούμε κατ’ αναλογία. Η δική μου εντύπωση στη χώρα μας είναι ότι το έχουμε αντιστρέψει. Μιλάμε συνέχεια και δεν ακούμε τα παλιά. Αξιοκρατία, όμως, πάντοτε. Αξιοκρατία. Αυτή είναι, κατ’ εμέ, η “αχίλλειος πτέρνα” της Ελλάδας. Και η αξιολόγηση είναι απολύτως αναγκαία για μια αξιοκρατική κοινωνία και ελπίζω ότι και εμείς κάποτε θα το επιτύχουμε. Λυπάμαι που το λέω αυτό, αλλά η αναξιοκρατία σκοτώνει. Και το βλέπουμε αυτό στην καθημερινότητά μας. Κάθε χρόνο, χρόνο παρά χρόνο έχουμε μια μεγάλη τραγωδία ένεκα αναξιοκρατίας», απάντησε σε ερώτηση του «Ε.Τ.» της Κυριακής.
Ονειρα
Νέα Ερυθραία: Μηχανή παρέσυρε μητέρα με 2 παιδιά - «Είμαι σε κατάσταση σοκ»
Ο κ. Κριμιζής απηύθυνε κάλεσμα στους νέους να ακολουθήσουν τα όνειρά τους μέσω της γνώσης και της αριστείας. «Θα συνιστούσα στη νέα γενιά να ονειρεύεται, να ακολουθεί τα όνειρά της, την επιδίωξη του ονείρου και του οράματός της. Αλλά μέσω της αριστείας. Μετά γνώση. Αγάπη στη γνώση για την ίδια τη γνώση και όχι για το χαρτί, για το πτυχίο. Σκληρή δουλειά. Σκληρή δουλειά». Οπως μας είπε, «το μυστικό της γνώσης είναι να ακούς, να παρατηρείς και να επεξεργάζεσαι» και συμπλήρωσε: «Να αγαπάς την ευθύνη. Να λες: “Εγώ θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω”», επαναλαμβάνοντας τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Από τη Χίο στα άστρα
Στον Βροντάδο της Χίου, το 1938, γεννήθηκε ένα παιδί που έμελλε να κοιτάξει τα αστέρια με τρόπο που λίγοι πριν από αυτόν είχαν φανταστεί. Ο μικρός Σταμάτιος Κριμιζής, γιος ενός μετανάστη που διέσχιζε τον Ατλαντικό ανάμεσα στην πατρίδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, πέρασε τα πρώτα του χρόνια με τη θάλασσα να ψιθυρίζει στα όνειρά του, έχοντας ναυτικό φυλλάδιο.
Η ζωή τον οδήγησε στην Αμερική, στη γη της ευκαιρίας βρήκε τον προορισμό του: την εξερεύνηση του Διαστήματος. Το 1968, έπειτα από μια σύντομη θητεία ως καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας, ανέλαβε την ηγεσία της Ομάδας Διαστημικής Φυσικής και Διαστημικών Οργάνων στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins. Από τότε, ο Σταμάτιος Κριμιζής δεν κοίταξε ποτέ πίσω. Η καριέρα του υψώθηκε, όπως οι δορυφόροι και οι διαστημικές αποστολές που σχεδίαζε, προς το άπειρο. Ηταν στην ομάδα της ΝΑSA, όπου έστειλαν τo Βόγιατζερ 1 και το Βόγιατζερ 2, το 1977, στο Διάστημα και παραμένει ως επικεφαλής να λαμβάνει το υλικό που στέλνουν στη Γη. Τον Νοέμβριο του 2024 το Βόγιατζερ 1 απείχε από τη Γη περίπου 24,8 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, όντας το πιο απομακρυσμένο από τη Γη αντικείμενο ανθρώπινης κατασκευής
Το 1980 έγινε επικεφαλής επιστήμονας στο Τμήμα Διαστημικής του ίδιου εργαστηρίου και το 1991 ανέλαβε διευθυντής. Εκεί, ηγήθηκε μιας ομάδας 600 επιστημόνων, μηχανικών και τεχνικών, διευθύνοντας προγράμματα που σημάδεψαν την εξερεύνηση του ηλιακού μας συστήματος. Από το 2004 φέρει τον τίτλο του επίτιμου διευθυντή, ενώ η Ακαδημία Αθηνών τον υποδέχθηκε στους κόλπους της το 2004, τιμώντας τον με την έδρα «Επιστήμη του Διαστήματος» και πλέον ως πρόεδρό της.
Το 1999, η Διεθνής Αστρονομική Ενωση τίμησε τον δρα Σταμάτιο Κριμιζή, δίνοντας το όνομά του σε έναν αστεροειδή: 8323 Κριμιζής. Μία μικρή κουκκίδα στο απέραντο Σύμπαν, που θυμίζει την άσβεστη φλόγα της ανθρώπινης αναζήτησης και το αποτύπωμα που αφήνουν οι μεγάλοι οραματιστές στην πορεία της ανθρωπότητας.