Για τους σεισμούς που φαίνεται να μην έχουν τέλος στις Κυκλάδες και την εξέλιξη του φαινομένου μίλησε στον ΣΚΑΪ ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών, Βασίλης Καραστάθης.

«Αυτό που περιμένουμε είναι να μειωθεί η συχνότητα των σεισμών χρόνο με τον χρόνο. Αυτό παρατηρείται μεν και θα μπορούσε να ήταν ένα πολύ καλό σημάδι. Από κει και πέρα όμως, παρακολουθούμε ένα φαινόμενο λίγο διαφορετικό από αυτό που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε», επεσήμανε αρχικά ο κ. Καραστάθης, εξηγώντας ότι:

«Αν ήταν ένας συνήθης σεισμός, αυτήν τη στιγμή θα μπορούσαμε να μιλάμε πολύ αισιόδοξα. Απλά οι σμηνοσειρές έχουν αυτές τις διακυμάνσεις. Μπορεί να ανέβουμε, αλλά υπάρχει ένα θετικό: ότι ακόμα και όταν πήγαμε να ανέβουμε σχετικά τις προηγούμενες ημέρες, η σεισμικότητα κρατήθηκε χαμηλότερα από τα πρώτα στάδια, που σημαίνει ότι υπάρχει μια κλιμακωτή πτώση μέχρι στιγμής. Αν κρατηθούμε για κάποιο διάστημα σε μονοψήφιους αριθμούς με μέγεθος άνω του 4, μέχρι τα μέσα της επόμενης εβδομάδας θα μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι».

Παράλληλα, ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ανέφερε πως αυτό που απασχολεί πρωτίστως αυτήν τη στιγμή είναι ο σεισμικός κίνδυνος, ο οποίος αν φύγει από το πρώτο πλάνο, τότε «θα μιλάμε πολύ πιο ήρεμα και με πολύ μεγαλύτερη αισιοδοξία». «Στόχος είναι να δούμε αυτήν την καλή εικόνα να εμπεδώνεται», όπως είπε.

«Αυτό που παρακολουθούμε συστηματικά είναι να μην έχουμε μετακίνηση των επικέντρων προς άλλες ζώνες παράπλευρες. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι βλέπουμε μια ύφεση της σεισμικότητας. Περιμένουμε να τη δούμε να εμπεδώνεται. Όταν σταματήσει το κύριο αυτό φαινόμενο, θα μελετήσουμε όλα τα υπόλοιπα».

Τέλος, υπογράμμισε ότι στην περιοχή της Σαντορίνης υπήρχαν μικρότερες εντάσεις από άλλες περιοχές. «Η ένταση είναι ένα μέγεθος που το μετράμε σε Μερκάλι και είδαμε ότι δεν είναι τόσο αισθητή όσο σε άλλες περιοχές για παράδειγμα. Θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερη αισθητότητα και μεγαλύτερη πιθανότητα να επιφέρει μια κάποια έστω και μικρή βλάβη».

Σεισμοί στη Σαντορίνη: Πώς εξηγούν την ανύψωση της Καλντέρας και την κίνηση του μάγματος

Επιμένουν τα ρίχτερ στις Κυκλάδες, με την επιστημονική κοινότητα να προειδοποιεί για μια μακρά σεισμική περίοδο, ακόμη και μέχρι το Πάσχα. Οι ειδικοί τονίζουν ότι η ανύψωση της Καλντέρας στη Σαντορίνη κατά 4 εκατοστά δεν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, ενώ, συνδυάζοντας όλα τα δεδομένα, διακρίνουν δύο ομάδες σεισμών από διαφορετικά ρήγματα.

Με όλα αυτά οι κάτοικοι στη Σαντορίνη, στην Αμοργό, στην Ιο και την Ανάφη (σ.σ.: το νησί κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης) αγωνιούν και προσπαθούν να προσαρμόσουν την καθημερινότητά τους με βάση τα μέτρα προστασίας που προτείνουν οι αρμόδιες αρχές. Μια «ανάσα», ως φαίνεται, πήραν προχθές το βράδυ όπου η σεισμική δραστηριότητα ήταν σχετικά ήρεμη. Ο υψηλότερος σεισμός που σημειώθηκε ήταν της τάξεως 4,2 ρίχτερ και ήταν διπλός. Παρ’ όλα αυτά χθες ο Εγκέλαδος «αγρίεψε», δίνοντας (μέχρι το απόγευμα) δύο δονήσεις της τάξεως των 4,4 βαθμών ρίχτερ, μέσα σε ένα διάστημα μικρότερο των τριών λεπτών.

Αξιολογώντας τα στοιχεία, η Δειπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ διακρίνει δύο ομάδες σεισμών που πιθανόν ανήκουν σε διαφορετικές δομές και έχουν ενεργοποιηθεί, «μία στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου και μια άλλη στα ανατολικά, και οι δύο σε διεύθυνση ΝΔ-ΒΑ».

Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Επιτροπή, από την έναρξη της σεισμικής δραστηριότητας μέχρι και την περασμένη Τρίτη έχουν καταγραφεί συνολικά 16.500 σεισμοί.

Μόνον την περασμένη Τετάρτη σημειώθηκαν 108 σεισμοί, εκ των οποίων 16 με μεγέθη M≥4,0 και 5 με Μ≥4,5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός είχε μέγεθος 5,0. Πάντως, όσον αφορά στα δεδομένα που δείχνουν ανύψωση της Καλντέρας στη Σαντορίνη κατά 4 εκατοστά, η καθηγήτρια Γεωλογίας του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού, ανέφερε χθες πως δεν είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, ενώ έκανε λόγο για ενεργοποίηση ενός μεγάλου σεισμογόνου χώρου.

«Ολη η καλντέρα της Σαντορίνης σαφέστατα έχει έναν τεράστιο μαγματικό θάλαμο», εξήγησε (ΕΡΤΝews) η κ. Νομικού.

Και συνέχισε λέγοντας ότι ο μαγματικός θάλαμος, το ρευστό, κινείται κατά χρονικούς περιόδους, όπως γίνεται σε όλα τα ηφαίστεια σε όλο τον κόσμο. «Αυτή την περίοδο, από τον Αύγουστο του 2024 έχουμε παρατηρήσει με μετρήσεις και δορυφορικές απεικονίσεις αυτά τα 4 εκατοστά. Αρα σημαίνει ότι έχουμε μία κίνηση. Δεν σημαίνει όμως ότι είναι κάτι πάρα πολύ ανησυχητικό, έτσι ώστε να μπορέσουμε να πούμε ότι έχουμε κένωση της Σαντορίνης. Είναι ένα φαινόμενο το οποίο το παρακολουθούμε από τον Αύγουστο του 2024 και γι’ αυτό έχουν μπει περισσότεροι γεωδαιτικοί σταθμοί και γίνονται περισσότερες δορυφορικές απεικονίσεις».

Η ίδια σημείωσε επίσης ότι «έχει ενεργοποιηθεί ένας ευρύτερος σεισμογόνος χώρος που αποτελείται από πολλές ρηξιγενείς ζώνες, οι οποίες πιθανότατα να έχουν ενεργοποιηθεί από τη διέλευση ρευστών από έναν μεγαλύτερο μαγματικό θάλαμο. Δηλαδή μαγματικές διεργασίες μπορούν να κινήσουν τα ρήγματα, χωρίς όμως να έχουμε την περίπτωση μιας τεράστιας ηφαιστειακής έκρηξης, έτσι όπως έχει ακουστεί και έχει φοβίσει τον κόσμο».

Ερωτηθείσα για το εάν υπάρχει ένας συσχετισμός μεταξύ του μάγματος και των ρηγμάτων που έχουν ως αποτέλεσμα τις δονήσεις, απάντησε: «Δεν το αρνηθήκαμε ποτέ. Πάντοτε λέγαμε ότι είναι ένας χώρος όπου έχεις ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου. Εχεις μαγματικές διεργασίες πολύ βαθύτερες, άρα πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά τη σχέση ηφαιστειότητας και τεκτονικής. Αυτά τα δύο μεγέθη αλληλοεπηρεάζονται. Δεν το αρνήθηκε κανένας, απλά οι μηχανισμοί γένεσης που μας δίνουν οι σεισμολόγοι δείχνουν ότι αυτοί οι σεισμοί είναι τεκτονικοί. Δηλαδή έχουμε μετακινήσεις του υποθαλάσσιου πυθμένα».

Την εκτίμηση ότι οι σεισμοί στη Σαντορίνη «θα πιάσουν μέχρι το Πάσχα» διατύπωσε ο καθηγητής Τεκτονικής Δυναμικής και Γεωλογίας, Δημήτρης Παπανικολάου. Ενώ αναφερόμενος στην Καλντέρα, είπε (Action 24) ότι «τα 4 εκατοστά που ανυψώθηκε είναι όσο ανυψώθηκε από το καλοκαίρι μέχρι πριν από έναν μήνα. Μην μπλέκουμε το φαινόμενο αυτό που είναι πρόσφατα και τελειωμένο με ό,τι συμβαίνει. Εδώ δεν έγινε το 2011 που η ανύψωση στην Καλντέρα ήταν μεγαλύτερη».

Η ουσία, πρόσθεσε, «είναι ότι έχουμε διείσδυση γρανιτικού μάγματος. Οπως έχει ένα μήκος η μάζα που έχει διεισδύσει τουλάχιστον 15 χλμ., ασκεί πιέσεις και όπου ασκούνται οι μεγαλύτερες έχουμε σεισμούς. Αρα συνεχίζουμε με τα 5άρια, 5,1 ή 5,3».

ΚΩΣΤΑΣ ΣΥΝΟΛΑΚΗΣ

Τα τρία σενάρια

1 Η σεισμική δραστηριότητα να μειωθεί σταδιακά όπως είχε γίνει το 2011-12 και να μη γίνει τίποτα.

2 Η σεισμικότητα να οδηγήσει σε μεγαλύτερο κύριο σεισμό και πιθανότατα να ακολουθήσει τσουνάμι.

3 Η είσοδος μάγματος να οδηγήσει σε έκρηξη του ηφαιστείου ή στη δημιουργία υποθαλάσσιου «ηφαιστειακού κώνου».

Σε τρία δυνατά σενάρια για την πορεία της σεισμικής δραστηριότητας στάθηκε ο καθηγητής Κώστας Συνολάκης κατά τη χθεσινή του ενημέρωση στα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος.

Οπως είπε, το πρώτο σενάριο είναι «η σεισμική δραστηριότητα να μειωθεί σταδιακά όπως είχε γίνει το 2011-12 και να μη γίνει τίποτα. Προφανώς είναι το σενάριο που όλοι θέλουμε να δούμε». Το δεύτερο σενάριο είναι «η σεισμικότητα να οδηγήσει σε μεγαλύτερο κύριο σεισμό», όπου «κατά πάσα πιθανότητα θα γίνει ένα τσουνάμι και θα πρέπει να υπολογίσουμε ποιος θα είναι ο αντίκτυπος».

Και το τρίτο σενάριο είναι η είσοδος μάγματος, η οποία ή θα οδηγήσει σε μία έκρηξη του ηφαιστείου ή στη δημιουργία ενός υποθαλάσσιου «ηφαιστειακού κώνου».

Σύμφωνα με τον κ. Συνολάκη, το μόνο «παρήγορο» στο σενάριο του ηφαιστείου είναι ότι «συνήθως τα ηφαίστεια δίνουν προειδοποίηση […]. Αυξάνεται η σεισμικότητα προτού υπάρξει κάποια έκρηξη, οπότε φαντάζεται κανείς ότι θα έχουμε καιρό να το αντιμετωπίσουμε».

Στο μεταξύ, όπως έγινε γνωστό χθες, το υπουργείο Υγείας απέστειλε κλιμάκια επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας στη Σαντορίνη για την εκτίμηση και καταγραφή των ψυχοκοινωνικών αναγκών των κατοίκων.