Όπως αναφέρει το tempo24 ο 20χρονος φοιτητής νοσηλεύεται διασωληνωμένος, σε κρίσιμη κατάσταση στον «Άγιο Ανδρέα» και αναμένεται να μεταφερθεί στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών. Τον νεαρό φέρεται να βρήκαν σε άσχημη κατάσταση, στο σπίτι του, οι γονείς.

Αυτό είναι το τρίτο κρούσμα μηνιγγίτιδας από την αρχή του 2024 καθώς είχαν νοσήσει ένας πρωτοετής φοιτητής του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών τον Ιανουάριο και μία φοιτήτρια του μαθηματικού τμήματος στα τέλη Φεβρουαρίου.

Θάνατοι στην Ελλάδα: Αυτή είναι η πιο συχνή αιτία – Τι αποκαλύπτει στον «Ε.Τ.» ο καθηγητής καρδιολογίας, Ιωάννης Γουδέβενος

Αντίθετα οι θάνατοι από λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα που κατά τον 20ό αιώνα οδήγησαν στο θάνατο εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως έχουν μειωθεί δραματικά χάρη στην πρόοδο της φαρμακευτικής τεχνολογίας. Αυτά προκύπτουν από τα νεότερα στοιχεία για τις αιτίες θανάτων το 2021 της ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Ειδικότερα στην Ελλάδα, από το 1938 και μέχρι το 2021, αποτυπώνεται μια διαχρονική ανοδική τάση στους θανάτους από νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος αλλά και από νεοπλασίες.

Συγκεκριμένα, το 1938 (πρώτο έτος για το οποίο υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία) στο θάνατο από καρδιαγγειακά κατέληγε μόλις ο 1 στους 10, ενώ το 2021, οι 3 στους 10. Αντίστοιχα, οι θάνατοι από καρκίνο έφτασαν από το 4,1% το 1938 στο 21,3% το 2021.

Στο ίδιο διάστημα, οι άνθρωποι που χάθηκαν από λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα, όπως είναι η μηνιγγίτιδα, η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και η ευλογιά, μειώθηκαν δραματικά, από 18,4% το 1938 έχουν περιοριστεί σε ποσοστό 2,3% το 2021. Κάποιες ασθένειες, μάλιστα, εξαλείφθηκαν οριστικά χάρη στον εμβολιασμό.

Η εξήγηση είναι απλή, επισημαίνει στον «Ε.Τ.» ο Ιωάννης Γουδέβενος, καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων.

«Οι καρδιαγγειακές παθήσεις (ΚΑΠ) αποτελούν πλέον την πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, κυρίως λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής, του καπνίσματος, της μη άσκησης και της παχυσαρκίας. Από την άλλη, τα λοιμώδη νοσήματα είναι μεταδοτικά, οπότε η βελτίωση στις συνθήκες υγιεινής, αλλά και τα εμβόλια που αποτελούν τεράστιο επίτευγμα της ιατρικής επιστήμης κατάφεραν να “δαμάσουν” τους θανάτους», εξηγεί ο επιστήμονας.

Είναι χαρακτηριστικό, όπως λέει ο καθηγητής, πως μόνο από την ευλογιά το 1967 χάθηκαν 2 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως, ενώ το 1980 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε την εξάλειψη της νόσου χάρη στον εμβολιασμό.

«Με την ανακάλυψη των εμβολίων και για πολλές από τις λοιμώξεις με την ανακάλυψη πολύ ισχυρών αντιβιοτικών καταφέραμε και ελέγξαμε πολλές από αυτές», προσθέτει ο καθηγητής.

Τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τους θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα είναι σοκαριστικά, καθώς βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας για το έτος 2021, με 46.407 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους (31,4%), ενώ ακολουθούν οι θάνατοι από νεοπλάσματα που ανήλθαν σε 30.675 (21,3%) και οι θάνατοι που οφείλονται σε παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, που καταγράφονται στους 13.078 (9,1%).

Οι θάνατοι από τη νόσο Covid-19 άγγιξαν τους 16.343 (11,4%), με την πλειοψηφία εξ αυτών να σημειώνεται στην ηλικιακή ομάδα των άνω των 74 ετών.

Τα εμφράγματα μυοκαρδίου μαζί με τα εγκεφαλικά είναι οι πιο συχνές παθήσεις και ευθύνονται για το 85% των καρδιαγγειακών θανάτων, σημειώνει ο Ιωάννης Γουδέβενος.

Κάθε χρόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν 25.000 εμφράγματα μυοκαρδίου, από τα οποία τα 2/3 για πρώτη φορά.

Το έτος 2021 ήταν το δεύτερο έτος της πανδημίας του κορονοϊού. Τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. καταδεικνύουν πως η νόσος Covid-19 ήταν η αποκλειστική αιτία θανάτου στο 40,5% των θανάτων από κορονοϊό (6.627 θάνατοι), ενώ για το 59,5% (9.716 θάνατοι) υπήρχε αναφορά σε υποκείμενο νόσημα (συννοσηρότητα).

Θάνατοι στην Ελλάδα: Η πρόληψη σώζει ζωές

Ο καθηγητής Καρδιολογίας υπογραμμίζει τη σημασία της πρόληψης: «Εδώ και 50 χρόνια η επιστημονική γνώση διδάσκει ότι η πρόληψη των πολλών νοσημάτων, και κυρίως των καρδιαγγειακών παθήσεων, είναι μια διά βίου υπόθεση επικεντρωμένη σε τέσσερις παράγοντες συμπεριφοράς (lifestyle) -κάπνισμα, κακή διατροφή, αυξημένο βάρος σώματος, καθιστικός τρόπος ζωής- και σε τρεις κύριους παράγοντες κινδύνου – δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη».

Προσθέτει δε πως απαιτείται αγωγή υγείας. «Απαιτείται αγωγή στα θέματα συνεπειών του καπνίσματος (όσο νωρίτερα το αρχίζουν τόσο πιο δύσκολα διακόπτεται), των συνεπειών της κακής διατροφής (τα Ελληνόπουλα είναι από τα πιο παχύσαρκα στην Ευρώπη), της μη άσκησης (να καθόμαστε λίγο και να ασκούμαστε πολύ). Ολα αυτά πρέπει να αρχίσουν από τη σχολική ηλικία. Αλλά και για τους ηλικιωμένους ποτέ δεν είναι αργά (κάλλιο αργά παρά ποτέ)».

Τι είναι η μηνιγγίτιδα

Η ιογενής μηνιγγίτιδα είναι η πιο κοινή και είναι μέτριας έντασης, ενώ συχνά προκαλείται από εντεροϊό, ερπητοϊό ή πιο σπάνια από έναν αρμποϊό. Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα, ωστόσο, θεωρείται από τα πιο επείγοντα ιατρικά περιστατικά, ενώ στην οξεία φάση της μπορεί να υπάρξει επιδείνωση των συμπτωμάτων μέσα σε λίγες ώρες.

Τα συμπτώματα

Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος ξεκινά με υψηλό πυρετό, κακουχία πολύ επηρεασμένη γενική κατάσταση, εμέτους, φωτοφοβία, ενώ στην πορεία μπορεί να εμφανιστεί εξάνθημα.

Ολα τα συμπτώματα γενικά εξελίσσονται ραγδαία. «Η ακαμψία αυχένα είναι κλινική διάγνωση, δεν είναι κάτι που το αναφέρει το παιδί», αναφέρει η κ. Παρδάλη και εξηγεί:

«Μπορεί να πει το παιδί που έχει πονοκέφαλο ότι πονάει στη βάση του κεφαλιού και να διαπιστώνουμε στην εξέταση ότι δεν μπορεί να κάμψει το κεφάλι του προς το στήθος, πονάει. Αυτό είναι σημείο της εξέτασης».

Ο πυρετός, η κεφαλαλγία και η κακουχία μπορεί να εμφανίζονται από την αρχή, αλλά είναι κοινά συμπτώματα με αυτά των ιώσεων. Σε πιο προχωρημένη κατάσταση, λέει η γιατρός, «μπορεί να αρχίσει να κάνει σηψαιμία -γιατί αυτή είναι η κατάληξη και πεθαίνει κανείς- και να έχει πολυοργανική προσβολή, η οποία σημαίνει «εκδηλώσεις από το καρδιαγγειακό, από το αναπνευστικό, τους νεφρούς, από όλα τα συστήματα».

Η κεφαλαλγία, η φωτοφοβία και ο υψηλός πυρετός -ίσως και οι έμετοι- είναι τα πρώιμα συμπτώματα που πρέπει να ευαισθητοποιήσουν το γονιό να επισκεφθεί άμεσα παιδίατρο ή νοσοκομείο.

Ο εμβολιασμός

Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για το εμβόλιο κατά του -περισσότερο θανατηφόρου, αλλά και πιο σπάνιου- μηνιγγιτιδόκοκκου τύπου Β, το οποίο κοστολογείται στη λιανική από 80 έως 100 ευρώ ανά δόση. (απαιτούνται από 2 έως 3 δόσεις ανάλογα με την ηλικία).

Τα συστήματα υγείας πολλών χωρών -μεταξύ αυτών και της χώρας μας- μετά από μελέτη των επιδημιολογικών δεδομένων και μελετών κόστους – οφέλους αποφάσισαν να μην το χορηγούν δωρεάν μέσω των Εθνικών Εμβολιαστικών Προγραμμάτων.

«Στην Ελλάδα τα θανατηφόρα περιστατικά είναι λίγα και οι εκτιμήσεις λένε ότι το περίπου 40% του πληθυσμού έχει καλυφθεί με ιδιωτική δαπάνη και πρωτοβουλία των γονιών κι έτσι έχει δημιουργηθεί ένα τείχος ανοσίας. Αυτό βελτιώνει ακόμα παραπάνω τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά και το κράτος κρίνει -γιατί έτσι χαράσσονται οι πολιτικές υγείας- ότι τα περιστατικά των θανάτων των παιδιών που θα νοσηλευτούν είναι λίγα και δεν μπορεί να το υποστηρίξει οικονομικά», τονίζει η παιδίατρος κ. Παρδάλη και καταλήγει πως από την άλλη, οι ζωές των παιδιών δεν θα πρέπει να μετριούνται με αριθμούς.

Γενικά συμπτώματα

• υψηλός πυρετός
• κακουχία
• κακή γενική κατάσταση
• έμετοι
• φωτοευαισθησία / φωτοφοβία
• εξάνθημα
• δυσκαμψία αυχένα

Πρώιμα συμπτώματα (απαιτείται ιατρική βοήθεια)

• κεφαλαλγία
• φωτοφοβία
• υψηλός πυρετός
• (ίσως και έμετοι)

Προχωρημένα συμπτώματα

• εξάνθημα
• κακή γενική κατάσταση
• έμετοι
• σηψαιμία  ——>>> πολυοργανική προσβολή  ——->>>> θάνατος