O αριθμός των σορών που ανέσυραν άνδρες του ελληνικού Λιμενικού Σώματος ήταν 79, αλλά όλοι φοβούνται ότι ο αριθμός αυτός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική τραγωδία που σημειώθηκε, ενώ είναι δύσκολο λόγω του μεγάλου βάθους του σημείου του ναυαγίου και του ανοικτού της θάλασσας (47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου) να γίνει γνωστός ο πραγματικός αριθμός των νεκρών. Το αλιευτικό είχε ξεκινήσει από το Τομπρούκ της Λιβύης με προορισμό την Ιταλία και πολλές φορές οι διακινητές-επιβαίνοντες στο σκάφος αρνήθηκαν τη βοήθεια που τους προσφέρθηκε δηλώνοντας ότι θέλουν να συνεχίσουν το ταξίδι προς Ιταλία.
Στις πρώτες κουβέντες των διασωθέντων μεταναστών από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, τη Συρία και την Παλαιστίνη, κάποιοι αναφέρουν ότι στο αλιευτικό 30μετρο σκαρί επέβαιναν 400 άτομα και πολλοί ανεβάζουν τον αριθμό στους 700.
Το αλιευτικό σκάφος εντοπίστηκε μόλις εισήλθε σε διεθνή ύδατα, αλλά την ευθύνη της έρευνας και διάσωσης έχει η Ελλάδα. ΜΚΟ ενημέρωσε τις ιταλικές Αρχές για το σκάφος και ο ιταλικός Θάλαμος Επιχειρήσεων επικοινώνησε με τον ελληνικό Θάλαμο Επιχειρήσεων του Λιμενικού. Από την πρώτη στιγμή, με εντολή του Λιμενικού, επικοινώνησαν με το αλιευτικό δύο παραπλέοντα εμπορικά πλοία. Στις συνομιλίες μέσω ασυρμάτου των πλοιάρχων με τους υπευθύνους του μοιραίου σκάφους, τους διακινητές, οι οποίες είναι καταγεγραμμένες, και στην ερώτηση αν χρειάζονταν βοήθεια, η απάντηση που έδωσαν επανειλημμένως ήταν η εξής: «Δεν χρειαζόμαστε συνδρομή. Θέλουμε τρόφιμα, νερό και να πάμε στην Ιταλία. Τίποτε άλλο». Τα εμπορικά πλοία τους έδωσαν τρόφιμα και νερό, και στη συνέχεια έφυγαν.
Οι φωτογραφίες που έδωσε το Λιμενικό Σώμα στο φως της δημοσιότητας είναι γροθιά στο στομάχι. Εκατοντάδες άνδρες, χωρίς τετραγωνικό εκατοστό ελεύθερο, ο ένας πάνω στον άλλον, αποτυπώθηκαν στη φωτογραφία από το αεροσκάφος της FRONTEX λίγες ώρες πριν το σαπισμένο σκαρί του αλιευτικού αναποδογυρίσει και βυθιστεί.
Στη θαλάσσια περιοχή πλησίασε και 40μετρο πλωτό σκάφος του Λιμενικού, το οποίο έθεσε σε διακριτική παρακολούθηση το αλιευτικό, παρά τις σταθερές αρνήσεις των δουλεμπόρων για βοήθεια. Οπως ανέφεραν τα μέλη του πληρώματος του σκάφους του Λιμενικού, αργά το βράδυ, χωρίς να υπάρχουν δυσμενείς καιρικές συνθήκες, οι μετανάστες μετακινήθηκαν απότομα και μέσα σε δευτερόλεπτα το σκάφος αναποδογύρισε και βούλιαξε. Υπάρχουν δύο κύρια σενάρια για την ξαφνική μετακίνηση του πλήθους. Το πρώτο σενάριο κάνει λόγω για νέα μηχανική βλάβη -είχαν σημειωθεί και άλλες νωρίτερα- που οδήγησε στο σβήσιμο της μηχανής και σε μεγάλη αναταραχή μέσα στη νύχτα των ανθρώπων που το αντιλήφθηκαν, ενώ κάποιες μαρτυρίες κάνουν λόγω για καβγά που ξέσπασε στο αμπάρι του πλοίου. Ωστόσο μικρή σημασία έχει το τι προκάλεσε την αναταραχή, καθώς όπως όλα δείχνουν, το χθεσινό ναυάγιο ήταν ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα από τη στιγμή που το σκάφος αναχώρησε από τις λιβυκές ακτές.
Τεράστια κινητοποίηση
Με απόφαση του γ.γ Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, και του αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, αντιστράτηγου Λάζαρου Μαυρόπουλου, ενεργοποιήθηκαν το Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρωπίνων Απωλειών και η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών κατόπιν αιτήματος του Λιμενικού Σώματος. Μεγάλη ήταν η κινητοποίηση και από όλες τις Αρχές στο λιμάνι της Καλαμάτας σε ένα περιστατικό που για πρώτη φορά κλήθηκε να διαχειριστεί η πόλη. Λιμενικό Σώμα, ΕΚΑΒ και Δήμος Καλαμάτας, εθελοντικές ομάδες και πολίτες έσπευσαν στο λιμάνι για να βοηθήσουν και να συντονίσουν τη φροντίδα των διασωθέντων και τη διαμονή τους. Τέσσερα άτομα μεταφέρθηκαν με ελικόπτερο Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας στην Καλαμάτα, όπου παρελήφθησαν από δύο ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ και μεταφέρθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας. Οι σοροί θα μεταφερθούν στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες της Αθήνας και του Πειραιά.
Παράλληλα, οι υπηρεσίες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου είναι σε πλήρη ετοιμότητα έτσι ώστε μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες να υποδεχθούν τους διασωθέντες στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μαλακάσα, όπου και θα μεταφερθούν.
Μεταναστευτικό στο κόκκινο στην Ευρώπη
Επαιτεία: Σκυλάκια στην «υπηρεσία» κυκλωμάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
Στελέχη του Λιμενικού εκτιμούν ότι θα αυξηθεί ο αριθμός τέτοιων περιστατικών, αφού αυξάνει ο αριθμός των μεταναστών οι οποίοι είτε από τα τουρκικά παράλια είτε από τη Βόρεια Αφρική ταξιδεύουν κυρίως προς την Ιταλία για να μεταβούν πιο εύκολα στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Τα σκάφη -που κυρίως ξεκινούν από τα παράλια της Βόρεια Αφρικής- είναι παλιά και πολλά από αυτά κακοσυντηρημένα, ενώ ο αριθμός των επιβατών είναι πολύ μεγαλύτερος από τον επιτρεπόμενο.
Στην Ιταλία, η αύξηση που σημειώνεται στις προσφυγικές ροές είναι μεγάλη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας, μέχρι και τις 11 Ιουνίου η αύξηση είναι 150% (54.205 άτομα σε σχέση με 21.712 το 2022), κυρίως από Τυνησία, Λιβύη και Τουρκία (μέσω της Ελλάδας), ενώ συνολικά στη Μεσόγειο μέσα στους πρώτους έξι μήνες του χρόνου έχουν πεθάνει περισσότεροι από 1.000 μετανάστες.
ΓΥΝΑΙΚΟΠΑΙΔΑ ΚΛΕΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟ ΑΜΠΑΡΙ
Οι πρώτες ανεπίσημες μαρτυρίες κάνουν λόγο για πολύ μεγάλη «ταρίφα» που κατέβαλαν στους διακινητές, η οποία κυμαίνεται στις 4.000-6.000 δολάρια, με προορισμό την Ιταλία. Ανάμεσα στους 104 διασωθέντες που σώθηκαν χάρη στις άμεσες ενέργειες του Λιμενικού Σώματος, δεν υπάρχει ούτε μία γυναίκα ή παιδί, με πολλούς να εκτιμούν πως τα γυναικόπαιδα ήταν κλεισμένα στο αμπάρι. Πρόκειται για μια «συνήθη» τακτική των διακινητών, για την ασφάλεια υποτίθεται των ευάλωτων ομάδων, ωστόσο αποδεικνύεται δολοφονική σε περίπτωση ναυαγίου. Τραγικό επίσης ότι ούτε ένας από τους διασωθέντες δεν έφερε πάνω του σωσίβιο. Σε κάθε περίπτωση, οι έρευνες για εντοπισμό αγνοουμένων συνεχίζονται.
Το χρονικό καρέ καρέ
-11:00 το πρωί της Τρίτης, το Κέντρο Επιχειρήσεων Ρώμης ενημερώνει το Λ.Σ. ότι υπάρχει αλιευτικό σκάφος με μεγάλο αριθμό μεταναστών, σύμφωνα με πληροφορία από ΜΚΟ.
-14:00 η πρώτη επικοινωνία χωρίς να ζητείται συνδρομή.
-13:50 περίπου ελικόπτερο του Λιμενικού απογειώνεται από Μυτιλήνη και στις 15:35 εντοπίζεται το αλιευτικό σκάφος να πλέει με σταθερή πορεία. Ενημερώθηκαν παραπλέοντα πλοία ενώ σκάφος του Λιμενικού απέπλευσε από Χανιά.
-18:00 δεύτερη απογείωση του ελικοπτέρου. Επετεύχθη επικοινωνία με το σκάφος μέσω δορυφορικού τηλεφώνου περί ώρα 18:30. Ο χρήστης του δορυφορικού τηλεφώνου απάντησε στα αγγλικά ότι δεν κινδυνεύουν, δεν επιθυμούν βοήθεια πλην τροφίμων και νερού και θα συνεχίσουν για Ιταλία. Η Ελλάδα στέλνει παραπλέον πλοίο με σημαία Μάλτας για προμήθεια τροφίμων/νερού. Επανειλημμένες ερωτήσεις από το εμπορικό πλοίο αν επιθυμεί επιπλέον συνδρομή. Απάντηση: «Δεν θέλουμε τίποτε άλλο από το να συνεχίσουμε για Ιταλία»
-21:00 αντίστοιχο σκηνικό με ελληνικό πλοίο από όπου έλαβαν το νερό και πέταξαν τα λοιπά εφόδια στη θάλασσα.
-15:30 μέχρι 21:00 συνεχείς επικοινωνίες του Θαλάμου Επιχειρήσεων με το αλιευτικό. Σε όλες έδιναν την ίδια αρνητική απάντηση. Από 22:40 περίπου σκάφος του Λιμενικού παρατηρούσε διακριτικά, χωρίς να διαπιστώνει πρόβλημα στην πλεύση του.
-01:40 της 14ης Ιουνίου, ο επιβαίνων στο αλιευτικό ενημέρωσε το Κέντρο Επιχειρήσεων ότι παρουσιάστηκε βλάβη στη μηχανή του σκάφους και έπαψε να κινείται. Το πλωτό του Λ.Σ. προσπάθησε να προσεγγίσει το αλιευτικό.
-02:04 π.μ. ο κυβερνήτης του παραπλέοντος σκάφους του Λ.Σ. ενημέρωσε το Κέντρο ότι είδε το αλιευτικό να παίρνει μια δεξιά και στη συνέχεια μια απότομη αριστερή κλίση και μετά άλλη μία δεξιά κλίση τόσο μεγάλη που είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του. Σε 10 με 15 λεπτά το σκάφος βυθίστηκε ολοσχερώς.